“Thị trường bất động sản giống như chiếc máy bay chỉ có hạng thương gia”

(Dân trí) - Nêu bất cập thị trường bất động sản không có nhà cho người thu nhập trung bình và thấp, TS Trần Du lịch ví von thị trường này giống như chiếc máy bay chỉ có hạng thương gia mà không có hạng phổ thông.

Nhiều kiến nghị về hoạt động giám sát của Quốc hội được các chuyên gia góp ý, đề cập tại Diễn đàn về hoạt động giám sát của Quốc hội, sáng 6/8.

Ở phiên chuyên đề thứ nhất về hoạt động giám sát của Quốc hội góp phần phát triển kinh tế - xã hội của đất nước, TS Trần Du Lịch đã chỉ ra nhiều nội dung bất cập cần giám sát để tháo gỡ, khơi thông.

Chia sẻ ấn tượng với chủ đề giám sát để kiến tạo phát triển, TS Trần Du Lịch cho biết qua nghiên cứu một số nước có mô hình Nhà nước kiến tạo phát triển như Nhật Bản, Hàn Quốc, có thể thấy Nhà nước kiến tạo phát triển là một Nhà nước thực hiện cuộc cải cách sâu rộng trong định hướng quản trị quốc gia.

Ở đó, Nhà nước không chỉ điều tiết quản lý mà chủ động dẫn dắt, tạo điều kiện cho nền kinh tế - xã hội phát triển thông qua chiến lược, chương trình, thể chế và các công cụ hỗ trợ.

Nêu kiến nghị cụ thể với hoạt động giám sát của Quốc hội, ông Lịch cho rằng trước hết Quốc hội nên giám sát tại bàn, không cần đi đâu.

Cụ thể, vị chuyên gia góp ý Quốc hội cần tổ chức tổng hợp, phân loại, phân tích bằng văn bản tất cả hệ thống đang điều chỉnh, khơi thông cho 5 loại thị trường.

Đó là thị trường hàng hóa, thị trường tài chính, thị trường bất động sản, thị trường lao động và thị trường khoa học công nghệ.

“Năm loại thị trường này đang bị ức chế bởi tất cả các quy định chồng chéo trong hệ thống hiện nay. Nếu không rà lại để minh bạch, chúng ta không có cơ sở để xây dựng hệ thống khai thông”, ông Lịch nói.

Giám sát tại chỗ theo kiến nghị của ông là ngồi tại chỗ, thuê các công ty luật, dùng công nghệ AI và hỗ trợ khác để rà soát toàn bộ, qua đó sẽ thấy chỗ nào Nhà nước can thiệp thái quá, chỗ nào Nhà nước để lỗ hổng. “Đây là giám sát tại chỗ, chi phí rất thấp nhưng hiệu quả cao nhất”, ông Lịch nêu quan điểm.

Nêu kiến nghị về giám sát thực địa, ông Lịch đề xuất giám sát tình trạng biến đất nông nghiệp thành đất hoang và nhà cửa xây không ai ở gây lãng phí trong quá trình đô thị hóa.

Đặc biệt, TS Trần Du Lịch chỉ ra bất cập thị trường bất động sản hiện nay là thị trường “không có nhà cho người thu nhập trung bình và thấp”.

“Sản phẩm thị trường bất động sản hiện nay giống như chiếc máy bay chỉ có hạng thương gia, hạng nhất mà không có hạng phổ thông”, vị chuyên gia ví von và đề nghị giám sát làm rõ nguyên nhân của bất cập này.

Cùng với đó là vấn đề liên quan giá đất, khi giá đất, đặc biệt đất nông nghiệp bị đầu cơ, tạo bong bóng và vượt sức chịu đựng của nền kinh tế, của người dân. Theo TS Trần Du Lịch, đây là vấn đề rất lớn trong quản lý để nhà nước kiến tạo phát triển.

Ngoài ra, ông Lịch đề xuất giám sát việc triển khai mô hình chính quyền 2 cấp hiện nay, nhằm xây dựng một nền công vụ hiệu năng, hiệu lực, hiệu quả. 

Ông Lê Hoàng Châu, Chủ tịch Hiệp hội Bất động sản TPHCM, nhấn mạnh giám sát tối cao của Quốc hội là để thực hiện quyền năng lập pháp, tháo gỡ điểm nghẽn thể chế để tạo ra đột phá.

Đối với thị trường bất động sản, ông Châu cũng thừa nhận thực tế hiện nay thiếu nguồn cung. “Do vướng mắc về thể chế dẫn đến thiếu nguồn cung sản phẩm, khiến giá tăng. Đó là lý do thiếu nhà ở giá phải chăng cho người trung bình, người thu nhập thấp”, ông Châu nói.

Từ thực tế đó, ông đề nghị có chính sách đối với nhà ở thương mại giá rẻ và tất cả mọi người mua nhà lần đầu có thể được vay tín dụng dài hạn với lãi suất hợp lý, ổn định theo chu kỳ dài hạn.

“Các dự án nhà ở thương mại không cần ưu đãi về thuế, tín dụng như nhà ở xã hội, nhưng cần có cơ chế giá rẻ”, theo ông Châu.