Thị trấn nghèo 'nghiện' Coca-Cola

Theo Trung tâm nghiên cứu đa ngành Chiapas và Biên giới phía Nam Mexico, một số người dân San Cristobal de las Casas uống tới hai lít Coca-Cola mỗi ngày, tức khoảng 800 lít mỗi năm. Logo đỏ trắng đặc trưng của thương hiệu này xuất hiện khắp nơi, từ kệ hàng, quầy bán rong đến cả những nơi thờ cúng.

Nỗi ám ảnh đi xa đến mức, nhiều gia đình cho trẻ sơ sinh uống nước ngọt thay sữa mẹ.

Cách đó một giờ di chuyển, tại thị trấn San Andres, người dân coi thứ đồ uống có ga này là "vàng lỏng". Các pháp sư dùng nó trong các nghi lễ tôn giáo, thường xuyên cầu nguyện bên những chai Coca-Cola. Tủ lạnh chứa đầy nước ngọt được đặt ngay cạnh các điện thờ, bán cho những tín đồ dùng làm vật phẩm dâng cúng vì tin rằng thứ nước này có sức mạnh chữa bệnh.

Tuy nhiên, đằng sau các nghi lễ là một thực tế phũ phàng. Nước sạch ở những vùng này vô cùng khan hiếm. Một khảo sát quốc gia năm 2023 cho thấy chỉ 7% hộ gia đình ở Chiapas có nước an toàn để uống. Điều này buộc nhiều người phải mua nước ngọt, vốn có giá rẻ tương đương.

Nhiều nhà hoạt động chỉ trích Femsa - tập đoàn thực phẩm và đồ uống sở hữu quyền đóng chai và bán Coca-Cola ở Mỹ Latinh đã tạo ra một "mạng lưới gây nghiện". Bác sĩ Marcos Arana, người vận động chống lại tầm ảnh hưởng của nước ngọt có ga nói: "Coca-Cola đã phát triển chiến lược để sản phẩm có mặt ở mọi nơi. Họ thuyết phục người tiêu dùng bán lẻ nước ngọt và tạo ra lượng lớn khách hàng trung thành".

Đặc biệt, cuộc khủng hoảng bắt nguồn từ năm 1994, khi Mexico ký Hiệp định Thương mại Tự do Bắc Mỹ (NAFTA), mở đường cho nước ngọt giá rẻ tràn vào thị trường.

Giới chức y tế Mexico cho biết sự phổ biến của Coca-Cola đã dẫn đến một thảm kịch béo phì ở Chiapas, khiến nhiều người dân mắc bệnh tiểu đường tuýp 2. Bang này có hơn 5.000 người chết vì các bệnh liên quan đến tiểu đường, trở thành nguyên nhân gây tử vong cao thứ hai sau bệnh tim.

Theo UNICEF, trẻ em Mexico tiêu thụ đồ ăn vặt nhiều hơn bất kỳ nơi nào khác ở Mỹ Latinh, và gọi dịch béo phì ở trẻ em quốc gia này là tình trạng khẩn cấp. Đồ uống có đường và thực phẩm chế biến sẵn chiếm 40% tổng lượng calo mà trẻ em nước này tiêu thụ hàng ngày. Thống kê của chính phủ cho thấy một phần ba trẻ em Mexico bị thừa cân hoặc béo phì.

Một nghiên cứu năm 2020 của Tổ chức Hợp tác và Phát triển Kinh tế (OECD) chỉ ra Mexico sẽ là quốc gia mất nhiều tuổi thọ nhất - trung bình ít nhất 4 năm - do các vấn đề liên quan đến béo phì. Trong những năm tới, nước này có thể mất hơn 5% GDP do các chi phí y tế và giảm năng suất lao động vì béo phì.

Hiện tại, khoảng 39% người Mexico thừa cân, 36% béo phì và khoảng 10% dân số mắc bệnh tiểu đường.

Minh Phương (Theo Dailymail)