Thẩm phán Mỹ chặn lệnh sa thải Thống đốc Fed của ông Trump

Jia Cobb, thẩm phán tòa án liên bang ở thủ đô Washington, ngày 9/9 chấp thuận đề nghị của Thống đốc Cục Dự trữ Liên bang (Fed) Lisa Cook về việc cho phép bà tiếp tục ở lại Hội đồng Thống đốc Fed trong lúc vụ kiện của bà đối với Tổng thống Donald Trump đang diễn ra.

Bà Cook là một trong 7 thành viên Hội đồng Thống đốc Fed. Các thống đốc này do tổng thống Mỹ bổ nhiệm và được Thượng viện phê chuẩn, trong đó mỗi người có nhiệm kỳ 14 năm và không thể tái bổ nhiệm. Đạo luật Cục dự trữ Liên bang thiết lập Fed năm 1913 quy định tổng thống có thể sa thải thống đốc Fed nếu "có lý do chính đáng".

"Cách hiểu chính xác nhất về điều khoản 'có lý do chính đáng' chính là căn cứ để sa thải thành viên Hội đồng Thống đốc chỉ giới hạn ở những lý do liên quan hành vi của người đó trong nhiệm kỳ và liệu họ có thực hiện các nhiệm vụ theo luật định một cách trung thành, hiệu quả hay không. Do đó, nó không được dùng làm căn cứ bãi nhiệm một cá nhân chỉ vì hành vi xảy ra trước khi họ nhậm chức", phán quyết của thẩm phán Cobb nêu.

Nhà Trắng và ông Trump chưa lên tiếng về phán quyết của tòa.

Tổng thống Trump ngày 25/8 thông báo sa thải bà Cook, hiệu lực ngay lập tức. Ông nêu lý do dẫn đến quyết định là kiến nghị khởi tố bà Cook với cáo buộc "gian lận thế chấp" mà giám đốc Cơ quan Tài chính Nhà ở Liên bang Mỹ (FHFA) Bill Pulte gửi Bộ Tư pháp.

Ông Pulte cho rằng bà Cook khai nơi thường trú là một căn chung cư ở Atlanta, bang Georgia, dù trước đó đã vay tiền mua nhà ở bang Michigan dưới dạng thế chấp và xác nhận đó là nơi ở chính. Hành động này xảy ra năm 2021, một năm trước khi bà Cook được Thượng viện phê chuẩn làm Thống đốc Fed.

Bà Cook, người phụ nữ da màu đầu tiên trở thành Thống đốc Fed, ngày 28/8 đệ đơn kiện Tổng thống Trump lên tòa án liên bang tại thủ đô Washington với mong muốn thẩm phán ra phán quyết xác nhận tư cách thống đốc Fed của bà, cho phép bà tiếp tục nhiệm vụ.

Trong đơn kiện, bà Cook lập luận rằng một cáo buộc vô căn cứ liên quan hành động xảy ra trước khi nhậm chức không được coi là "lý do chính đáng" để sa thải thống đốc Fed, đồng thời cảnh báo hệ lụy nếu tòa ra phán quyết có lợi cho ông Trump.

Fed cho biết Thống đốc Cook vẫn đảm đương chức vụ, sau khi ông Trump thông báo sa thải bà.

Căng thẳng giữa Tổng thống Trump và Fed gia tăng khi ông muốn giảm lãi suất để thúc đẩy kinh tế, nhưng không được Fed đáp ứng. Ông đã nhiều lần công kích, thậm chí dọa sa thải Chủ tịch Fed Jerome Powell.

Bà Cook là một trong ba thống đốc được bổ nhiệm dưới thời cựu tổng thống Joe Biden. Có hai người được ông Trump lựa chọn trong số các thống đốc còn lại. Nếu bà Cook từ chức hoặc bị sa thải, ông Trump sẽ có thể bổ nhiệm người thay thế và đảm bảo rằng đa số thành viên của Hội đồng Thống đốc Fed có chung quan điểm với mình về chính sách tiền tệ.

Huyền Lê (Theo AFP, Reuters)