Thách thức trong vận chuyển trực thăng xuyên biên giới

Tại hội nghị Vertical MRO Conference ở Kelowna (Canada), các chuyên gia logistics hàng không đánh giá vận chuyển trực thăng hoặc linh kiện giữa các quốc gia là một trong những khâu phức tạp nhất trong hoạt động bảo dưỡng. Một lô hàng tưởng như đơn giản có thể nhanh chóng trở thành vấn đề tốn kém nếu doanh nghiệp không làm đúng quy trình, đặc biệt về chứng từ, đóng gói và thủ tục hải quan.

Trong phiên thảo luận về vận chuyển xuyên biên giới, ông Don Lockie, nhà sáng lập Aviation Resources Group (ARG), cùng ông John Ross, đại diện Eagle Copters, đã chia sẻ những vấn đề mà các hãng khai thác, trung tâm bảo dưỡng thường gặp phải. Theo họ, logistics quốc tế cần được xem như một phần mở rộng của quy trình bảo dưỡng, thay vì chỉ là bước vận chuyển thông thường.

Quy trình phức tạp hơn "chỉ là gửi hàng"

Các chuyên gia cho biết vận chuyển hàng không quốc tế không dừng lại ở việc di chuyển hàng hóa từ điểm này sang điểm khác. Đơn vị thực hiện phải hiểu rõ quy định nhập - xuất khẩu của từng quốc gia, phối hợp cùng nhà giao nhận và môi giới hải quan, đồng thời xử lý nhiều yêu cầu kỹ thuật đặc thù của ngành.

Chỉ một sai sót nhỏ trong giấy tờ hoặc khai báo có thể khiến lô hàng bị giữ lại, phát sinh hàng nghìn USD chi phí hoặc gây gián đoạn vận hành. "Kiến thức là yếu tố then chốt", Lockie chia sẻ. "Không ai muốn giao một ca phẫu thuật răng cho người vừa mới học xong nghề. Logistics cũng như vậy, cần những người có chuyên môn".

Lockie từng là CEO Redfort Group Aviation Logistics - doanh nghiệp xử lý khoảng 2.000 chuyến vận chuyển máy bay nguyên chiếc và hàng nghìn lô hàng khẩn cấp trước khi được bán lại năm 2019. Hiện ông phát triển ARG với trọng tâm xây dựng mạng lưới đối tác logistics và môi giới hải quan tại nhiều quốc gia, nhằm xử lý hiệu quả các tình huống phát sinh.

Ông kể về một nhiệm vụ đặc biệt: đưa nhiều máy bay ra khỏi một quốc gia bất ổn chính trị chỉ trong vài ngày. Tổng giá trị tài sản lên tới 60 triệu USD, yêu cầu phối hợp giữa nhà khai thác, chính quyền địa phương và máy bay thuê chuyến. "Chúng tôi chỉ có bốn ngày để đưa toàn bộ ra ngoài. Mọi quyết định đều phải thực hiện theo thời gian thực", ông nói.

Ross, đại diện Eagle Copters, chia sẻ tình huống tương tự khi doanh nghiệp phải vận chuyển máy bay từ Caribe sang châu Phi. Ban đầu, phương án đi đường biển được lựa chọn. Tuy nhiên, lịch ghé cảng của đơn vị vận tải liên tục thay đổi khiến kế hoạch không thể triển khai. Đơn vị giao nhận phải điều chỉnh lộ trình qua châu Âu, chuyển đổi từ vận tải biển sang vận tải hàng không. "Nghe đơn giản nhưng thực tế mất cả tháng xử lý. Mỗi ngày trễ là thêm chi phí", ông nói.

Theo các chuyên gia, thách thức logistics hàng không những năm gần đây tăng lên rõ rệt. Quy định thương mại thay đổi, yêu cầu an ninh siết chặt, trong khi nhiều hệ thống hải quan chưa được thiết kế để xử lý hàng cồng kềnh hoặc nhạy cảm như linh kiện máy bay. Điều này khiến doanh nghiệp càng cần tới đội ngũ logistics chuyên ngành có khả năng dự đoán rủi ro và chuẩn bị phương án dự phòng.

Cân bằng giữa chi phí và thời gian

Vận chuyển hàng không chuyên dụng thường có chi phí cao hơn các dịch vụ phổ thông. Tuy nhiên, theo các diễn giả, khoản đầu tư này xứng đáng vì các hãng chuyển phát thông thường không được trang bị để xử lý linh kiện lớn, dễ hỏng hoặc chứa vật liệu nguy hiểm. Chỉ một sự cố nhỏ có thể khiến máy bay phải dừng khai thác, gây thiệt hại hàng chục nghìn USD mỗi ngày.

Tại các doanh nghiệp khai thác, việc vận chuyển mỗi bộ phận - từ cánh quạt, động cơ đến linh kiện nhỏ đều ảnh hưởng trực tiếp đến khả năng khai thác đội tàu. Các chuyên gia nhấn mạnh việc lập kế hoạch càng chi tiết càng tốt: chuẩn bị lộ trình, kiểm tra tiêu chuẩn đóng gói, đối chiếu chứng từ, đánh giá tổng chi phí thay vì chỉ nhìn đơn giá vận chuyển.

Ross cho biết: "Ai cũng muốn hàng đến càng sớm càng tốt, nhưng phải cân nhắc có đáng để trả gấp ba lần chỉ để nhanh gấp ba không? Câu trả lời phụ thuộc vào mức độ cấp bách và khả năng tài chính của doanh nghiệp".

Một trong những lỗi phổ biến nhất liên quan đến tiêu chuẩn đóng gói, đặc biệt là các kiện gỗ không qua xử lý hoặc không có chứng nhận kiểm dịch thực vật. Những kiện hàng này có thể bị từ chối nhập cảnh hoặc tiêu hủy theo quy định quốc tế.

Ngoài ra, việc xử lý hàng nguy hiểm cũng là thách thức đáng kể, nhất là khi máy bay ngày càng sử dụng nhiều linh kiện điện, pin lithium-ion. Việc khai báo không đầy đủ - kể cả chi tiết nhỏ như xác nhận máy bay đã hút sạch nhiên liệu đều có thể dẫn đến điều tra hoặc vi phạm pháp lý.

Các chuyên gia cũng lưu ý tình trạng ùn tắc do thay đổi ngưỡng thuế tại Mỹ, khiến nhiều lô hàng giá trị thấp phải khai báo chi tiết thay vì gom lại. Điều này tạo áp lực lớn lên các điểm thông quan. Do đó, doanh nghiệp cần hợp tác với nhà môi giới hải quan hiểu rõ mã thuế, có thể làm việc trực tiếp với cơ quan biên giới để hạn chế chậm trễ.

Logistics - mắt xích trong chuỗi an toàn hàng không

Theo các diễn giả, mỗi lô linh kiện trong chuỗi bảo dưỡng đều là một phần của hệ thống an toàn hàng không. Sự chủ quan trong logistics có thể gây hậu quả tương tự một lỗi kỹ thuật.

Vì vậy, các trung tâm bảo dưỡng được khuyến nghị xây dựng tư duy lấy logistics làm trọng tâm: lên kế hoạch vận chuyển sớm, chọn đối tác có kinh nghiệm trong lĩnh vực hàng không, cập nhật đào tạo về hàng nguy hiểm, và đưa chuyên gia hải quan vào quy trình ngay từ đầu.

Họ cho rằng cắt giảm chi phí không phải lúc nào cũng mang lại hiệu quả. Việc bỏ qua các yêu cầu tuân thủ hoặc rút ngắn quy trình có thể dẫn đến thiệt hại lớn hơn nhiều khi lô hàng bị đình trệ hoặc từ chối thông quan, kéo theo rủi ro cho an toàn bay và hoạt động của đội tàu.

Thế Đan (theo Vertical Mag)