Tên lửa Oreshnik tầm bắn 5.000km, tốc độ Mach 10, xuyên thủng các hệ thống phòng không hiện đại, ‘không thể đánh chặn’

Tập trận Zapad 2025 vừa khép lại với màn trình diễn đầy uy lực của tên lửa Oreshnik tầm bắn 5.000km, tốc độ Mach 10, xuyên thủng các hệ thống phòng không hiện đại, vũ khí được coi là ‘không thể đánh chặn’.

Tập trận Zapad 2025, cuộc diễn tập quân sự quy mô lớn giữa Nga và Belarus, diễn ra từ ngày 12-16/9 tại lãnh thổ Belarus, thu hút sự chú ý quốc tế với sự tham gia của hàng chục nghìn quân nhân và các hệ thống vũ khí tiên tiến. 

Trong số đó, tổ hợp tên lửa di động Oreshnik nổi bật như một biểu tượng công nghệ tên lửa hiện đại của Nga, được sử dụng để mô phỏng các kịch bản chiến đấu, bao gồm cả việc lập kế hoạch sử dụng vũ khí hạt nhân chiến thuật. 

Cuộc tập trận không chỉ kiểm tra khả năng sẵn sàng chiến đấu mà còn gửi thông điệp chiến lược đến NATO, đặc biệt trong bối cảnh căng thẳng leo thang sau các vụ cáo buộc UAV xâm nhập không phận Ba Lan. 

Dựa trên các nguồn RIA Novosti, Interfax, RBC, Reuters, France 24 và El Pais, bài viết sẽ phân tích công nghệ của tên lửa Oreshnik và vai trò của nó trong tập trận Zapad 2025.

Nguồn gốc và đặc điểm kỹ thuật công nghệ của tên lửa Oreshnik

Oreshnik (tạm dịch là hạt dẻ) là tổ hợp tên lửa đạn đạo tầm trung (IRBM) di động mới nhất của Nga, được phát triển dựa trên nền tảng của tên lửa đạn đạo liên lục địa RS-26 Rubezh. 

Hệ thống này lần đầu tiên được thử nghiệm thực chiến vào ngày 21/11/2024, khi Nga sử dụng nó để tấn công một nhà máy sản xuất vũ khí của Ukraine tại Dnepropetrovsk, nhằm đáp trả việc Ukraine được phép sử dụng tên lửa tầm xa của phương Tây để tấn công sâu vào lãnh thổ Nga. 

Tên lửa được mô tả là ‘không thể đánh chặn’ nhờ tốc độ siêu thanh cao, đạt tới Mach 10 (khoảng 12.300km/h), cho phép nó xuyên thủng các hệ thống phòng thủ tên lửa hiện đại.

Tên lửa Oreshnik có tầm bắn từ 2.000 - 5.000km, đủ để đe dọa bất kỳ thành phố nào ở Liên minh Châu Âu (EU) từ lãnh thổ Belarus hoặc Nga. 

Điều này làm cho Oreshnik trở thành một biến thể tầm ngắn hơn của RS-26, tránh vi phạm Hiệp ước Lực lượng Tên lửa Tầm trung Hạt nhân (INF) đã bị Nga rút khỏi.

Oreshnik có khả năng mang theo đầu đạn hạt nhân hoặc đầu đạn thông thường, phù hợp cho các nhiệm vụ hạt nhân chiến thuật không chiến lược.

Tổng thống Nga Vladimir Putin từng nhấn mạnh khả năng sản xuất hàng loạt của hệ thống này, với mẫu đầu tiên đã được bàn giao cho quân đội vào đầu tháng 8/2025.

Là tổ hợp di động, Oreshnik có thể nhanh chóng triển khai trên các vị trí đã được chọn sẵn, tăng cường khả năng sống sót trước các cuộc tấn công phủ đầu. 

Công nghệ của nó bao gồm hệ thống dẫn đường chính xác cao, có thể điều chỉnh để tấn công các mục tiêu chính trị, chỉ huy hoặc trung tâm công nghiệp.

Với tốc độ hypersonic, tên lửa sử dụng động cơ đẩy tiên tiến để duy trì quỹ đạo lượn sóng, làm khó khăn cho các hệ thống phòng thủ như Patriot hoặc THAAD của Mỹ. 

Các nguồn tin tình báo phương Tây nghi ngờ khả năng sản xuất hàng loạt của Nga do hạn chế công nghệ, nhưng thừa nhận Oreshnik đại diện cho mối đe dọa mới đối với an ninh châu Âu.

Vào cuối năm 2024, Tổng thống Belarus Alexander Lukashenko đã yêu cầu Nga triển khai Oreshnik tại Belarus, và Putin xác nhận khả năng này sẽ diễn ra vào nửa sau năm 2025, với các vị trí lắp đặt đã được chọn.

Vai trò của Oreshnik trong tập trận Zapad 2025

Tập trận Zapad 2025 là cuộc tập trận đầu tiên kể từ khi xung đột Nga-Ukraine bùng nổ, với sự tham gia của khoảng 13.000 quân Belarus (dù tình báo phương Tây ước tính con số thực tế có thể lên đến 150.000 khi tính cả lực lượng Nga). 

Cuộc diễn tập tập trung vào các kịch bản chiến đấu trên bộ, biển và không, bao gồm sử dụng máy bay không người lái (UAV), chiến đấu đô thị và địa hình rừng đầm lầy. 

Oreshnik được triển khai đầy đủ, với việc lập kế hoạch ứng dụng, đánh giá và triển khai hệ thống được thực hành kỹ lưỡng, theo chỉ huy Tham mưu trưởng Belarus Pavel Muraveiko.

Các lực lượng Nga và Belarus đã diễn tập lập kế hoạch sử dụng Oreshnik trong các kịch bản hạt nhân chiến thuật, bao gồm phóng tên lửa từ lãnh thổ Belarus dưới sự kiểm soát của Moscow. 

Điều này liên quan đến việc triển khai vũ khí hạt nhân Nga đã được đặt tại Belarus, cùng với các máy bay ném bom Tu-160 thực hành phóng tên lửa hành trình.

Cuộc tập trận diễn ra gần biên giới Ba Lan, Lithuania và Latvia, sau vụ drone Nga xâm nhập không phận Ba Lan, khiến NATO tăng cường cảnh giác. 

Oreshnik được sử dụng để chứng minh khả năng tấn công nhanh chóng vào các mục tiêu NATO, như một phần của chiến lược "đe dọa hạt nhân" nhằm răn đe phương Tây. 

Các nhà phân tích phương Tây coi đây là "buổi biểu diễn" nhưng cũng là đào tạo thực chiến thực sự, gợi nhớ đến tập trận Zapad 2021 trước khi Nga thực hiện chiến dịch quân sự đặc biệt tại Ukraine.

Nga đã chia sẻ kinh nghiệm chiến đấu từ Ukraine với Belarus, áp dụng vào việc sử dụng Oreshnik trong các phương pháp chiến tranh lai hiện đại.

Bộ Quốc phòng Belarus xác nhận tất cả nhiệm vụ liên quan đến Oreshnik đã được hoàn thành thành công, nhấn mạnh vai trò của nó trong việc nâng cao khả năng phối hợp liên minh Nga-Belarus.

Ý nghĩa chiến lược và phản ứng quốc tế

Việc giới thiệu Oreshnik trong tập trận Zapad 2025 không chỉ kiểm tra công nghệ mà còn khẳng định vị thế của Nga như một cường quốc hạt nhân, đặc biệt khi Putin đe dọa sử dụng hệ thống này một cách có hệ thống chống lại các trung tâm chỉ huy. 

Phương Tây lo ngại Oreshnik có thể thay đổi cán cân lực lượng ở châu Âu, với NATO dự đoán Nga sẽ sẵn sàng cho một cuộc chiến lớn vào năm 2027 hoặc 2030. 

Kremlin khẳng định tập trận không nhắm vào bất kỳ quốc gia nào, nhưng các nguồn như France 24 và El Pais mô tả nó như một hành động khiêu khích trực tiếp.