Tăng liên kết, giảm chi phí logistics

Với không gian mới mở ra sau sáp nhập với Bà Rịa - Vũng Tàu và Bình Dương, đại đô thị TP.HCM có nhiều lợi thế và không gian để phát triển. Dù vậy TP phải sớm tháo gỡ điểm nghẽn và tạo cú hích trực diện về thương mại - logistics.

Tại tọa đàm "Phát triển thương mại và logistics TP.HCM" vừa diễn ra vào hôm 11-9, do báo Tuổi Trẻ phối hợp Sở Công Thương TP.HCM và Trường Tài năng UEH.ISB tổ chức, thuộc chuỗi hoạt động của "Diễn đàn Hiến kế phát triển công thương TP.HCM", nhiều đại biểu cho rằng TP.HCM cần sớm quy hoạch lại, đầu tư hoàn chỉnh hạ tầng, có cơ chế khuyến khích doanh nghiệp tham gia đầu tư chuỗi logistics... nhằm phát huy lợi thế riêng của từng khu vục.

Cấp thiết chỉnh quy hoạch, hạ chi phí logistics

"Việc rất cấp thiết là cần điều chỉnh lại quy hoạch gắn chặt với logistics, phát huy điểm mạnh của Bình Dương và Bà Rịa - Vũng Tàu khi nhập vào TP.HCM mới", ông Cao Hồng Phong, Phó tổng giám đốc Gemalink, chủ tịch Hiệp hội Logistics và cảng biển Bà Rịa - Vũng Tàu, nhấn mạnh tại tọa đàm.

Theo ông Phong, lợi thế TP.HCM trong không gian mới là rõ ràng. Nhưng để phát huy những lợi thế này, cần phân chia logistics thành hai mảng: nội địa (TP.HCM tập trung thương mại, dịch vụ, hạ tầng) và xuất khẩu (Bà Rịa - Vũng Tàu phát triển cảng biển), còn Bình Dương giữ vai trò sản xuất. Ngoài ra, phải quy hoạch lại hệ thống kho bãi, mở rộng các trung tâm logistics.

"Tôi cho rằng không thể phát triển độc lập theo kiểu mỗi doanh nghiệp ở từng vùng tự làm mà nên bắt tay hợp tác lẫn nhau, qua đó giúp giảm chi phí logistics nội địa lẫn xuất khẩu", ông Phong nói và dẫn trường hợp nhiều đơn hàng gỗ xuất khẩu đi Mỹ đã được hỗ trợ, giải tỏa nhanh chóng trước thời điểm Mỹ áp thuế đối ứng.

"Nếu không có sự hợp tác này, chắc chắn nhiều doanh nghiệp xuất khẩu đồ gỗ sẽ bị thiệt hại nặng", ông Phong khẳng định và cho rằng trong bối cảnh mở rộng không gian mới của TP.HCM, nên có một tên cửa khẩu duy nhất cho toàn bộ cảng xuất nhập khẩu, vừa đảm bảo tính thống nhất của một trung tâm, vừa tiết kiệm chi phí logistics và chi phí vận hành cho doanh nghiệp.

Ông Nguyễn Ngọc Hòa, chủ tịch Hiệp hội Doanh nghiệp TP.HCM, cũng cho rằng TP.HCM vốn mạnh về thương mại - dịch vụ và công nghiệp công nghệ cao. Khi hợp nhất thêm Bình Dương (trung tâm sản xuất công nghiệp phổ thông) và Bà Rịa - Vũng Tàu (logistics, cảng biển, dầu khí) sẽ tạo lợi thế tổng hợp từ sản xuất đến xuất khẩu.

Tuy nhiên để khai thác lợi thế, cần một cơ chế chính sách đồng bộ, logistics là một trong những trụ cột cần được quan tâm, giảm áp lực cho doanh nghiệp. "Phải hạ chi phí logistics, tăng ứng dụng công nghệ để nâng hiệu quả kinh tế", ông Hòa nói và cho biết cộng đồng doanh nghiệp đang rất kỳ vọng chính quyền hai cấp vận hành hiệu quả, hỗ trợ kịp thời.

Cũng theo ông Hòa, điểm sáng là nghị quyết 98, các chương trình vay kích cầu, cũng như nhiều dự án nổi bật cũng đã được mở rộng sang Bình Dương, Bà Rịa - Vũng Tàu. Từ đó hỗ trợ nhiều lĩnh vực như cơ khí, điện tử, chuyển đổi xanh... và đặc biệt là dự án phát triển kho bãi logistics xanh sạch.

Phải giảm gánh nặng chi phí logistics

Ông Trương Tấn Lộc, giám đốc vùng logistics hệ thống Bách Hóa Xanh, cho biết mức độ hiện diện, số lượng cửa hàng và kho bãi cung ứng của hệ thống này tại TP.HCM và các địa phương Bình Dương và Bà Rịa - Vũng Tàu (cũ) là tương đối khá.

Sau sáp nhập, mặc dù bản thân doanh nghiệp chưa gặp vấn đề đáng kể trong công tác giao hàng hay logistics ở Bà Rịa - Vũng Tàu và Bình Dương (cũ), nhưng việc vận chuyển trong nội ô TP.HCM đôi khi gặp tắc nghẽn vì mật độ giao thông lớn, cùng các quy định cấm xe tải vào nội thành vào một số khung giờ.

"Chúng tôi cũng linh hoạt giải quyết vấn đề này bằng giải pháp sắp xếp các khung thời gian giao nhận hàng phù hợp. Tuy nhiên, các mặt hàng như thực phẩm tươi cần có luồng xanh để việc vận chuyển thuận lợi hơn", ông Lộc đề xuất.

Theo bà Lê Thị Thanh Trúc - trưởng phòng vận hành online Công ty CP Trung tâm thương mại Lotte Việt Nam, doanh nghiệp đang vận hành 4 đại siêu thị lớn tại TP.HCM cùng nhiều siêu thị ở các tỉnh thành khác. Song song với việc mở rộng hệ thống, đơn vị đã đẩy mạnh chuyển đổi số và đầu tư vào mảng kinh doanh trực tuyến.

Về dịch vụ giao hàng, doanh nghiệp triển khai phạm vi giao hàng trong bán kính 15 - 20km quanh siêu thị. Tuy nhiên, do nhiều khách hàng có nhu cầu giao xa hơn, từ năm ngoái doanh nghiệp đã hợp tác với các doanh nghiệp vận chuyển như Giao Hàng Nhanh và sắp tới là Viettel Post để phục vụ các đơn hàng ở khoảng cách 200 - 300km. Việc mở rộng này mang lại nhiều thuận lợi, giúp đáp ứng tốt hơn nhu cầu đa dạng của khách hàng.

Ông Nguyễn Nguyên Phương, Phó giám đốc Sở Công Thương TP.HCM, thừa nhận thực tế cho thấy chi phí cho logistics chiếm tới 17% tổng chi phí của doanh nghiệp, trở thành gánh nặng không thể chấp nhận với doanh nghiệp. Do đó, TP cần tập trung xử lý nút thắt lớn, đầu tư có trọng tâm để tạo hiệu quả gấp nhiều lần, thay vì dàn trải trong khi nguồn lực có hạn.

Để gỡ vướng, cơ quan này sẽ đề xuất TP thành lập tổ công tác với sự tham gia của các chuyên gia, sở ngành, hiệp hội để rà soát điểm nghẽn, tính toán ưu tiên và đưa ra giải pháp. Điều quan trọng là nhận diện đúng vấn đề, chọn cách làm phù hợp.

"Sau khi tập hợp ý kiến chuyên gia, TP.HCM có thể tự tin kiến nghị với lãnh đạo những giải pháp đột phá. Bởi logistics là điểm nghẽn nhưng cũng có thể biến thành cơ hội lớn cho TP.HCM mới, quan trọng nằm ở cách nhìn nhận và hành động kịp thời và hiệu quả", ông Phương nói.