Suy nghĩ của những kẻ sát nhân hàng loạt

Cuốn “Running Amok: Inside the Mind of the Lone Mass Killer” không phải lời bào chữa cho kẻ sát nhân, mà muốn gửi đi thông điệp rằng việc nhìn nhận và giải quyết tốt các vấn đề tâm lý có thể là một giải pháp hiệu quả ngăn chặn tội ác từ mầm mống.

Ảnh minh họa: Prime Video.

Bác sĩ Paul E Mullen và gia đình đang có cuộc sống bình thường gần Dunedin, New Zealand. Vào một buổi tối tháng 11/1990, họ nghe thấy tiếng súng, kéo dài đến tận đêm. Khi thông tin vụ việc trở nên rõ ràng hơn, Mullen mới biết rất nhiều người ông quen đã bị thương hoặc thiệt mạng. Còn thủ phạm cũng là người Mullen từng nghe tới. Hắn ta là hàng xóm của một trong những bệnh nhân của ông.

Vụ thảm sát xảy ra ngay tại nơi mình sống khiến Mullen nảy sinh tò mò và dần quan tâm tới công việc bác sĩ tâm thần phục vụ cho lực lượng an ninh. Từ đó, ông đã tham gia nhiều vụ án rất nghiêm trọng, từ lạm dụng tình dục trẻ em đến giết người hàng loạt.

Một trong những trải nghiệm để lại nhiều ấn tượng với ông là vụ thảm sát vào tháng 4/1996 ở Port Arthur, Tasmania, Australia khiến 35 người đàn ông, phụ nữ và trẻ em thiệt mạng. Khi đó, Mullen đang làm việc tại Đại học Monash. Ông nhận được một cuộc gọi đề nghị đến bệnh viện Royal Hobart hỗ trợ. Đây là nơi nghi phạm bị tạm giữ. Đó là một chàng trai tóc vàng 28 tuổi. Tên này đã bị bắt sống vài giờ trước đó.

Mullen nhớ lại: “Đó là lần đầu tiên tôi tiếp xúc với một kẻ giết người và bắt đầu tìm hiểu đôi điều về chúng”.

Trong khi các đoàn làm phim truyền hình và nhà báo vây quanh bên ngoài mô tả thủ phạm bằng những từ ngữ như “ác quỷ”, “tà ác” và “quái vật”, Mullen tìm cách xây dựng mối quan hệ với đối tượng và cố gắng tìm hiểu chuyện gì đã xảy ra.

Cuộc trò chuyện diễn ra khá tốt đẹp cho đến khi kẻ giết người ở Port Arthur giận dữ bác bỏ ý kiến ​​của Mullen rằng hành động của hắn có thể được truyền cảm hứng từ một vụ tấn công gây chú ý khác một tháng trước đó ở Dunblane, Scotland. Tuy nhiên, hắn có biết tới nhiều vụ thảm sát khác và bắt đầu nói về chúng. Mullen nhớ lại: “Vậy là hắn ta biết khá nhiều về những kẻ giết người trước đó. Trường hợp này phù hợp với suy luận bình thường”.

Nhiều thập kỷ sau đó, Mullen đã phỏng vấn thêm các kẻ sát nhân hàng loạt khác và dần tìm ra một điểm chung: Chúng không hành động bột phát.

“Kịch bản hành động”

Mullen đã nhìn lại lịch sử các vụ thảm sát trong nửa thế kỷ qua và phát hiện ra một yếu tố đáng báo động. Đó là sự xuất hiện của các kịch bản giết người.

Mullen viết: “Lần đầu tiên thảm sát xảy ra ở thế giới phương Tây là ở Đức, năm 1913”.

Cuốn sách được lên lịch ra mắt năm 2026. Ảnh: Amazon.

Vào tháng 9/1913, một giáo viên đã giết vợ và bốn đứa con trước khi lên đường đến Mühlhausen, mang theo nhiều khẩu súng và hàng trăm viên đạn. Hắn bắt đầu xả súng bừa bãi, giết chết chín người trước khi bị bắt giữ. Vụ việc không được đưa tin nhiều.

“Hắn ta không tạo ra ảnh hưởng gì, vì từ năm 1913 đến năm 1966 chỉ xảy ra ba vụ thảm sát và các vụ án cũng không tương đồng. Không có kịch bản nào được tạo ra”, tác giả nhận định.

Tuy nhiên, mọi thứ đã thay đổi sau vụ xả súng ở Austin, Texas vào tháng 8/1966. Trong vụ án này, một nam sinh viên 25 tuổi trèo lên đài quan sát tại tầng 28 của một tòa nhà thuộc đại học Texas và nổ súng, giết chết 15 người và làm bị thương 30 người khác.

"Hắn ta xuất hiện trên mọi tờ báo lớn ở Mỹ, trên trang nhất kèm theo ảnh và tên tuổi cụ thể. Trong vài ngày tiếp theo, hắn ta được đưa tin trên toàn thế giới. Thậm chí, còn có hẳn làm một bộ phim", ông nói, ám chỉ đến bộ phim The Deadly Tower năm 1975.

Mullen hồi tưởng: "Vụ thảm sát ở tòa nhà đại học Texas đã tạo nên kịch bản và kịch bản này ngày càng được lan rộng. Kẻ bắt chước đầu tiên xuất hiện chỉ năm tuần sau đó".

Ám ảnh tâm lý

Những kẻ sát nhân thường là những người đàn ông cô độc, với tâm lý tràn ngập sự oán giận cuộc đời pha lẫn cảm giác yếu đuối. Do đó, họ khao khát làm một điều gì đó khiến thế giới chấn động và sợ hãi.

Họ cũng muốn có một cái chết đáng chú ý như những kẻ giết người hàng loạt trước đó. Một số thậm chí còn ăn mặc giống những sát nhân nổi tiếng thời trước, như đeo khăn rằn đỏ giống Russell hay mặc bộ đồ đen tuyền giống những kẻ xả súng trường học Columbine.

Mullen nhắc lại những lời phàn nàn phổ biến mà ông đã nghe trong suốt sự nghiệp của mình:"‘Người ta đối xử tệ với tôi’; ‘Tôi bị lừa’; ‘Họ không công bằng’; ‘Không ai ưa tôi’". Những điều này là lý do các kẻ sát nhân hàng loạt muốn phản kháng và chống lại xã hội.

Lời tâm sự trên của những kẻ giết người cho thấy chúng không phải là những con quái vật khó hiểu. Trái lại, đây là những con người bị rối loạn tâm lý nghiêm trọng và không được tháo gỡ, từ đó càng ngày càng khiến chúng hành động cực đoan.

Sau cùng, Running Amok: Inside the Mind of the Lone Mass Killer không phải là lời bào chữa cho những kẻ sát nhân, mà muốn gửi đi một thông điệp rằng việc nhìn nhận và giải quyết tốt các vấn đề tâm lý có thể là một giải pháp hiệu quả ngăn chặn tội ác từ trong trứng nước.