Sụp đổ đạo đức của tài xế 'cố tình cán chết nữ sinh để khỏi đền bù'

Vụ việc tài xế xe bồn Đinh Văn Long ở Phú Thọ, sau khi va chạm với một nữ sinh rồi bị cáo buộc cố tình lái xe cán tiếp để nạn nhân tử vong, khiến dư luận vô cùng phẫn nộ không chỉ vì mức độ tàn nhẫn của hành vi, mà còn vì lời khai lạnh lùng: "để nạn nhân chết, còn mình sẽ đi tù và không phải lo tiền đền bù".

Ở góc độ pháp lý, hành vi của Long rõ ràng đã vượt xa phạm vi một vụ tai nạn giao thông. Việc chủ động quay đầu xe, cố ý tước đoạt mạng sống nạn nhân đủ yếu tố cấu thành tội Giết người.

"Hành vi phạm tội của Long hết sức tàn nhẫn, vô nhân đạo với động cơ đê hèn", công an đánh giá. Pháp luật sẽ nghiêm trị, nhưng câu chuyện này không chỉ dừng lại ở tòa án.

Một số ý kiến chỉ ra một nguyên nhân khác: cơ chế bồi thường dân sự, nếu nạn nhân bị thương tật vĩnh viễn, người gây tai nạn phải cấp dưỡng cho đến hết đời. Chính sự so sánh "chi phí cho người sống" cao hơn "bồi thường cho người chết" đã vô tình khiến một số tài xế nảy sinh động cơ phạm tội.

Đây là một lý giải về mặt lợi ích kinh tế, nhưng liệu nó có đủ để biện minh cho việc cán chết một con người?

Câu trả lời chắc chắn là không. Bởi luật pháp điều chỉnh hành vi, còn đạo đức và lương tri điều chỉnh con người. Không thể viện dẫn một bất cập trong quy định để phủ nhận trách nhiệm căn bản: khi gây tai nạn, bổn phận đầu tiên của con người là cứu giúp, chứ không phải tước đoạt mạng sống. Nói như vậy để thấy, khoảng trống lớn nhất trong vụ việc này không chỉ nằm ở quy định pháp lý, mà nằm ở sự suy đồi của lòng trắc ẩn.

Tuy vậy, dư luận nêu vấn đề về luật bồi thường cũng cần phải xem xét. Câu hỏi đặt ra là: liệu đã đến lúc rà soát lại những quy định về bồi thường trong các vụ tai nạn nghiêm trọng, để vừa bảo đảm công bằng cho nạn nhân, vừa hạn chế khả năng nảy sinh hành vi tội ác từ phía người gây tai nạn?

Dù có sửa luật hay không, bài học từ vụ việc vẫn không thay đổi: đạo đức không thể bị thay thế bởi tính toán chi phí. Người gây tai nạn không chỉ đối diện với pháp luật, mà còn đối diện với sự phán xét của lương tâm và xã hội.

Nguyên Bảo