Sông Nước Xa bị 'xẻ thịt' công khai

Tình trạng khai thác cát trái phép trên sông Nước Xa, đoạn giáp ranh giữa xã Nam Trà My và Trà Tân (TP.Đà Nẵng) đang diễn ra một cách rầm rộ và công khai, khiến người dân bức xúc. Lòng sông bị 'xẻ thịt' từng ngày, trong khi các cơ quan chức năng vẫn chưa có biện pháp xử lý dứt điểm.

KHAI THÁC RẦM RỘ VÀO BAN ĐÊM

Theo phản ánh của nhiều người dân địa phương, nhiều tháng qua hoạt động khai thác cát trái phép với quy mô lớn trên sông Nước Xa (một nhánh của sông Tranh) ngay đoạn giáp ranh Nam Trà My và Trà Tân (TP.Đà Nẵng), kéo dài từ 23 giờ đêm đến khoảng 4 giờ sáng hôm sau. Tiếng máy nổ, tiếng xe tải chạy ầm ầm suốt đêm.

Các đối tượng còn bố trí người cảnh giới, khi phát hiện có động là lập tức rút lui. Đáng nói, dù hoạt động này diễn ra công khai, nhưng người dân cho biết chưa có cá nhân hay tổ chức nào bị phát hiện và xử lý. Điều này cũng khiến người dân dấy lên câu hỏi: "Phải chăng có ai đó đang "chống lưng" cho cát tặc lộng hành?".

Theo ghi nhận của PV Thanh Niên vào trưa 20.8, khu vực khai thác cát trái phép quy mô lớn chỉ nằm cách QL40B chưa đầy 1 km. Hiện trường cho thấy lòng sông bị đào xới để lấy cát với diện tích rộng. Nhiều đường mòn theo dấu bánh xe từ đường bê tông liên thôn xuống tận lòng sông đang bị đào xới ngổn ngang. Cách điểm khai thác này vài chục mét thuộc xã Nam Trà My (trước đây là xã Trà Mai, H.Nam Trà My, tỉnh Quảng Nam cũ) là một bãi tập kết cát quy mô lớn, đang được xe cơ giới múc lên xe tải chở đi.

Anh H.V.Th (42 tuổi, ở xã Nam Trà My) cho biết theo tọa độ thì khu vực các đối tượng khai thác cát trái phép thuộc xã Trà Giác, H.Bắc Trà My cũ (nay là xã Trà Tân, TP.Đà Nẵng). Bắt đầu từ tháng 4 hằng năm khi nước rút, các đối tượng sẽ bắt đầu khai thác cát dưới sông trái phép. Thời gian hoạt động thường vào ban đêm. "Cát sau khi lấy từ lòng sông sẽ được tập kết thành bãi lớn ngay con đường bê tông dẫn vào khu nghĩa địa, sau đó sẽ có xe tải lớn vận chuyển đi. Những người khai thác cát trái phép có cả người địa phương lẫn người dân ở nơi khác đến", anh Th. nói.

Anh Th. cũng tỏ ra bức xúc khi cho rằng tình trạng khai thác diễn ra nhiều tháng nay, hoạt động rầm rộ vào ban đêm nhưng không hiểu sao chưa thấy cơ quan chức năng phát hiện, xử lý. "Tình trạng khai thác cát trái phép dưới lòng sông Nước Xa này lâu lắm rồi. Người dân ở vùng giáp ranh này ai chả biết", anh Th. nói.

Một cán bộ Công an xã Nam Trà My thừa nhận có tình trạng khai thác cát trái phép; tuy nhiên qua định vị tọa độ thì khu vực khai thác cát thuộc xã Trà Tân. Vì vậy, muốn Công an xã Nam Trà My vào cuộc xử lý vấn đề này thì Công an xã Trà Tân phải có văn bản yêu cầu phối hợp. Khu vực khai thác cát thì thuộc xã Trà Tân nhưng đường vận chuyển thì lại thuộc xã Nam Trà My nên rất khó để xử lý.

CÓ HAY KHÔNG CHUYỆN CÓ NGƯỜI "CHỐNG LƯNG"?

Ông Trần Văn Mẫn, Chủ tịch UBND xã Nam Trà My, cho hay khu vực khai thác cát trái phép chẳng khác một "tam giác vàng" bởi giáp ranh giữa 3 địa phương là Nam Trà My, Trà Tân và Trà Leng nên rất nhạy cảm. Lợi dụng vấn đề này, các đối tượng đã tổ chức khai thác khoáng sản trái phép. "Quan điểm của địa phương là phải xử lý dứt điểm tình trạng này, không để trở thành điểm nóng. Vì vậy, trong sáng 21.8, xã cũng yêu cầu Phòng Kinh tế phối hợp Công an xã Nam Trà My xuống hiện trường, chốt chặn ngay vị trí tiếp giáp với tuyến đường QL40, nhằm kiểm soát phương tiện ra vào. Khai thác cát trái phép là phải kiên quyết xử lý nghiêm", ông Mẫn nói.

Trao đổi với PV Thanh Niên, ông Lê Minh Chiến, Chủ tịch UBND xã Trà Tân, thẳng thắn thừa nhận việc khai thác cát trái phép ở địa phương là câu chuyện rất dài kỳ, không phải mới phát sinh. Ngoài chuyện vị trí khai thác ở khu vực giáp ranh xã Nam Trà My thì trước đây việc đẩy đuổi các đối tượng chưa thật sự quyết liệt, dẫn đến tình trạng khai thác cứ thế kéo dài.

"Trước khi về nhận nhiệm vụ tại xã, tôi cũng đã được các lãnh đạo tiền nhiệm "cảnh báo" về tình trạng này (khai thác cát trái phép – PV). Vì vậy, khi về đây, đơn vị đầu tiên tôi làm việc là lực lượng công an xã. Và câu chuyện đầu tiên tôi nói đến là vấn đề khai thác khoáng sản trái phép, trong đó có cát. Tôi đặt thẳng vấn đề: "Tôi cần biết ai là người chống lưng cho việc này", nhưng nhận được câu trả lời là "không có ai", ông Chiến chia sẻ.

Ông Chiến cho hay đích thân ông cũng đã đi tìm hiểu, trao đổi với các nguyên lãnh đạo địa phương và người dân. Tuy nhiên, tất cả đều cho rằng chưa có cơ sở để khẳng định có sự "bảo kê" trong vụ việc này. "Thực ra chúng tôi làm việc không ngại va chạm. Bởi mình cũng đã đi "theo con đường" này thì xác định sẽ có va chạm, đó là câu chuyện thực tế. Nhưng điều quan trọng, mình có đủ thời gian để chuẩn bị đối mặt với sự việc đó hay không", ông Chiến nói.

Chủ tịch UBND xã Trà Tân cho biết chính việc giá cát tăng cao khiến nhiều đối tượng từ bên Nam Trà My đi vòng xuống bờ sông, đưa máy móc sang hút cát bên địa phận Trà Tân rồi chở về bãi tập kết ở Nam Trà My. Nếu phía Trà Tân truy đuổi thì họ chạy sang Nam Trà My và ngược lại. Chính sự chồng chéo này đã gây nên sự "nhập nhằng" trong quản lý, khiến việc xử lý vấn nạn khai thác cát trái phép không thể dứt điểm được.

Xã Trà Tân cũng đã yêu cầu công an xã đưa nội dung "ngăn chặn, đẩy lùi việc khai thác khoáng sản trái phép trên địa bàn" vào nghị quyết hoạt động; đồng thời yêu cầu gửi văn bản đề nghị với xã Nam Trà My phối hợp truy quét, tránh để hình thành điểm nóng. "Nếu nằm hoàn toàn trong địa bàn của mình thì xử lý sẽ dễ hơn, nhưng vì là giáp ranh nên buộc phải có sự phối hợp. Có đêm tôi cùng anh em xuống tận nơi, bấm tọa độ thì thấy rõ bãi tập kết và dấu bánh xe đều nằm trên xã Nam Trà My. Trong tình huống đó, chúng tôi không thể tự ý vượt sang đất địa phương khác, đành quay về tìm hướng xử lý khác. Thực sự, chúng tôi không muốn để tình trạng này kéo dài", ông Chiến nhấn mạnh.

Người đứng đầu chính quyền xã Trà Tân cho rằng để giải quyết căn cơ vấn nạn này không phải làm một lần là hết được, cần có một "thế trận" rõ ràng, đòi hỏi sự tham gia, phối hợp nhịp nhàng giữa các địa phương vùng giáp ranh. "Tôi đã yêu cầu công an xã phải báo cáo Ban thường vụ. Ban thường vụ xã cũng đã có chỉ đạo phải truy quét, ngăn chặn tình trạng khai thác cát trái phép trong thời gian sớm nhất", ông Chiến thông tin thêm.