Siêu tên lửa Sea Venom, ‘bắn và quên’, ‘quái vật’ biến mọi hạm đội đối phương thành ‘mồi ngon’ trong bán kính 20km

Tên lửa Sea Venom với công nghệ dẫn đường hồng ngoại tiên tiến, khả năng ‘bắn và quên’, thiết kế nhỏ gọn cho trực thăng Wildcat, siêu vũ khí này sẵn sàng biến mọi hạm đội đối phương thành ‘con mồi’ trong bán kính 20km.

Tên lửa Sea Venom: Sự kế thừa và đột phá

Sea Venom, hay còn gọi là Anti-Navire Léger (ANL) trong chương trình hợp tác Anh-Pháp, là tên lửa chống hạm nhẹ thế hệ mới do Tập đoàn MBDA phát triển từ năm 2014. 

Đây là sản phẩm của chương trình Future Anti-Surface Guided Weapon (FASGW), nhằm thay thế các tên lửa lỗi thời như Sea Skua (Anh) và AS.15 TT (Pháp). 

Ban đầu là dự án song phương, nhưng Pháp đã rút lui vào năm 2020 do vấn đề ngân sách, để lại Anh tiếp tục dẫn dắt.

MBDA - liên doanh giữa Airbus, BAE Systems và Leonardo - đã đầu tư mạnh mẽ, với các thử nghiệm đầu tiên diễn ra từ năm 2017 trên trực thăng Airbus AS365 Dauphin và AS565 Panther.

Đến năm 2025, Sea Venom không chỉ vượt qua muôn vàn trì hoãn (dự kiến triển khai từ 2021 nhưng lùi đến nay) mà còn chứng minh giá trị thực chiến qua các bài kiểm tra khắc nghiệt. 

Đặc biệt, trong Chiến dịch Highmast - sứ mệnh toàn cầu của Nhóm Tàu sân bay Anh (CSG) do HMS Prince of Wales dẫn đầu - tên lửa này đã được triển khai thực tế lần đầu tiên với tư cách vũ khí chiến đấu sẵn sàng.

Lịch sử phát triển: Từ thử nghiệm đến triển khai thực chiến

Hành trình của Sea Venom đầy thách thức nhưng cũng đầy ấn tượng. Các thử nghiệm đầu tiên năm 2017-2018 trên trực thăng Pháp xác nhận khả năng bay thấp và khóa mục tiêu trước/sau phóng. 

Đến năm 2020, bài kiểm tra thứ ba tại Địa Trung Hải chứng minh độ chính xác cao với mục tiêu nổi. 

Năm 2021, phiên bản thử nghiệm đã được mang theo CSG Anh nhưng chỉ như "vũ khí cuối cùng" do chưa hoàn tất tích hợp.

Bước ngoặt đến tháng 10/2024 với phát bắn sống đầu tiên từ Wildcat HMA2 tại bãi thử Aberporth (xây dựng bởi QinetiQ), tiêu diệt mục tiêu giả lập bằng container nóng. 

Thiếu tá Robert Kennington từ Phi đội 744 NAS ca ngợi: "Mọi khía cạnh đều hoàn hảo – từ dễ sử dụng đến độ chính xác". 

Đến tháng 9/2025, trong Operation Highmast, bốn chiếc Wildcat từ Phi đội 815 NAS (hai trên HMS Prince of Wales, một trên HMS Dauntless, một trên tàu Na Uy HNoMS Roald Amundsen) đã mang Sea Venom thực chiến, đánh dấu lần đầu triển khai đầy đủ.

Ngày 2/10/2025, IOC chính thức được tuyên bố, biến Sea Venom thành vũ khí hàng đầu của Hạm đội Không quân Hoàng gia Anh (Fleet Air Arm). 

Commodore James Blackmore, Tư lệnh CSG, nhấn mạnh: "Đây là cột mốc đảm bảo CSG luôn sẵn sàng chiến đấu, tăng cường khả năng bảo vệ môi trường hàng hải và răn đe kẻ thù."

Đặc tính kỹ thuật: ‘Nhỏ nhưng có võ’ với công nghệ cao cấp

Sea Venom là tên lửa chống hạm nhẹ được thiết kế tối ưu cho các nền tảng nhỏ gọn như trực thăng, kết hợp hoàn hảo giữa tính cơ động, độ chính xác và sức mạnh hủy diệt. 

Với khối lượng chỉ 110-120kg, chiều dài 2,5m và đường kính 200mm, tên lửa này đủ nhỏ để tích hợp dễ dàng trên trực thăng Wildcat HMA2, mang được tối đa 4 quả mỗi chiếc. 

Sea Venom có tầm bắn vượt quá 20km, cho phép tấn công ngoài đường ngắm trực tiếp, với tốc độ cao dưới âm thanh (high subsonic), đảm bảo tiếp cận mục tiêu nhanh chóng.  

Đầu đạn 30kg của tên lửa tích hợp khả năng xuyên giáp, nổ phá và tạo mảnh, đủ sức vô hiệu hóa tàu tuần tra, tàu hộ tống dưới 500 tấn hoặc các bộ phận quan trọng trên tàu lớn. 

Hệ thống dẫn đường sử dụng công nghệ tìm kiếm hồng ngoại không làm lạnh (IIR) đa chế độ, kết hợp liên kết dữ liệu hai chiều cho phép phi hành đoàn điều chỉnh mục tiêu theo thời gian thực (operator-in-the-loop). 

Sea Venom hỗ trợ chế độ ‘bắn và quên’ (fire-and-forget), có thể bay sát mặt nước ở độ cao chỉ 2m để tránh radar hoặc tấn công từ trên cao, mang lại sự linh hoạt chiến thuật vượt trội trong môi trường tác chiến phức tạp.

Điểm nổi bật nhất là hệ thống tìm kiếm hồng ngoại với xử lý hình ảnh tiên tiến, cho phép phân biệt mục tiêu thật/giả trong môi trường phức tạp như cảng biển đông đúc hoặc bầy tàu nhỏ. 

Tên lửa có thể bay thấp sát mặt nước để tránh radar, tiếp cận từ bên hông hoặc lao xuống từ trên cao, gây sát thương chí mạng cho tàu hộ tống, tuần tra ven biển (dưới 500 tấn) hoặc thậm chí các bộ phận quan trọng trên tàu lớn hơn như radar chỉ huy hay cầu tàu. 

Kết hợp với tên lửa nhẹ Martlet (cho bầy thuyền nhỏ), Sea Venom tạo thành ‘cặp đôi hoàn hảo’ cho trực thăng Wildcat, tăng khả năng sống sót bằng cách cho phép phóng từ khoảng cách an toàn.

Tích hợp với lực lượng hải quân Anh và tiềm năng chiến lược

Sea Venom được tối ưu hóa cho trực thăng Wildcat HMA2 của Hải quân Hoàng gia, tích hợp với radar AESA Seaspray 7400E để phát hiện mục tiêu. 

Mỗi chiếc Wildcat có thể mang 4 quả, cho phép tấn công đồng thời nhiều mục tiêu hoặc dồn hỏa lực vào một tàu lớn. 

Điều này khôi phục khả năng chống hạm độc lập cho hạm đội Anh – kể từ khi Sea Skua nghỉ hưu năm 2017 – giúp các tàu sân bay như HMS Queen Elizabeth và Prince of Wales tự vệ mà không phụ thuộc tàu ngầm.

Về chiến lược, Sea Venom lấp khoảng trống quan trọng trong bối cảnh đe dọa từ bầy tàu tên lửa (như của Iran) hoặc tàu hộ tống Trung Quốc ở Indo-Pacific. Nó hỗ trợ sứ mệnh NATO, tăng cường hợp tác với Na Uy và các đồng minh.

Tuy Pháp đã hủy kế hoạch tích hợp với H160M, Anh vẫn là khách hàng chính, với tiềm năng xuất khẩu sang các nước từng dùng Sea Skua/AS.15TT như Ấn Độ, Malaysia hay UAE.

Sea Venom sẽ được triển khai rộng rãi trên 28 chiếc Wildcat của Anh vào năm 2025-2026, đạt FOC vào 2026. 

Các kế hoạch tương lai bao gồm thử nghiệm thêm trên nền tảng mặt đất và mở rộng chế độ tấn công. 

Commander Andrew Henderson, Tư lệnh Lực lượng Trực thăng Biển Wildcat, khẳng định: ‘Sự tích hợp này nâng cao sức mạnh sát thương của Hải quân Hoàng gia, giúp phi hành đoàn đối phó môi trường đa miền phức tạp’.