Siết trách nhiệm với hãng khi chậm chuyến bay

Ngày 12.11, Quốc hội thảo luận tại hội trường về dự án luật Hàng không dân dụng VN (sửa đổi). Nhiều đại biểu đề cập đến tình trạng chậm chuyến bay, hủy chuyến bay và quyền lợi của khách hàng cần được giải quyết thỏa đáng.

Phải bảo đảm quyền lợi của khách khi chậm chuyến bay

Đại biểu (ĐB) Huỳnh Thị Phúc (TP.HCM) cho rằng dự thảo luật quy định về trách nhiệm của hãng khi chuyến bay bị chậm, hủy vận chuyển, song còn ở mức chung chung. Nữ ĐB đề nghị hãng hàng không cần công khai lý do chậm, hoãn, hủy chuyến và thời gian dự kiến khắc phục. Việc hoãn, chậm chuyến bay không quá 2 lần; riêng trường hợp lý do bất khả kháng (thời tiết, kỹ thuật…) thì không giới hạn số lần. "Đã có những chuyến bay, ĐB Quốc hội (QH) đi họp bị hoãn đến 3 lần và hơn 2 tiếng", bà Phúc kể và cho rằng việc công khai các thông tin trên sẽ giúp hành khách chủ động sắp xếp công việc, giảm căng thẳng và bị động.

Vị ĐB cũng đề nghị quy định rõ thời hạn hoàn tiền vé tối đa là 7 ngày làm việc kể từ khi nhận được yêu cầu hợp lệ. Nếu chậm, hãng có thể phải chịu chế tài hoặc bồi thường tương ứng. Đồng thời, Cục Hàng không VN cũng cần công bố định kỳ các chỉ số hoạt động của từng hãng bay như: tỷ lệ hoàn tiền đúng hạn, tỷ lệ giải quyết khiếu nại… "Việc công khai không phải để tạo áp lực mà để hình thành một cơ chế cạnh tranh tích cực, giúp hành khách có thông tin minh bạch khi lựa chọn dịch vụ", bà Phúc nói.

ĐB Nguyễn Tâm Hùng (TP.HCM) thì đề nghị bổ sung quy định hành khách được quyền lựa chọn giữa hoàn tiền hoặc chuyển sang chuyến sớm nhất của hãng đó, hoặc chuyển miễn phí sang hãng khác nếu hãng đó không bố trí được chuyến thay thế trong thời hạn 3 giờ; đồng thời cần ghi nhận khách hàng được hưởng quyền "chăm sóc tối thiểu" gồm suất ăn, nước uống, phương tiện liên lạc, lưu trú qua đêm nếu cần, gắn với từng ngưỡng chậm chuyến.

Giải trình sau đó, Bộ trưởng Bộ Xây dựng Trần Hồng Minh cho biết 9 tháng năm 2025, tỷ lệ chuyến bay cất, hạ cánh đúng giờ chỉ đạt 65%, giảm 9% so với năm 2024. Nguyên nhân do thời tiết, thiếu hụt máy bay, đứt gãy chuỗi cung ứng phụ tùng, điều kiện cơ sở hạ tầng hàng không hạn chế, mật độ khai thác cao...

Dẫn chứng có những chuyến bay vào Tân Sơn Nhất vì không có đường băng hạ cánh nên phải chờ 15 phút, thậm chí cả tiếng đồng hồ ở trên trời, ông Minh nói "các hãng hàng không rất sốt ruột", bởi việc này không chỉ gây ra ô nhiễm môi trường mà còn tốn kém kinh phí xăng dầu. Hay như mới đây, Bộ trưởng phải ngồi cùng một cục trưởng đến 22 giờ đêm để giải quyết chuyến bay bị chậm chuyến do ảnh hưởng của bão, phải triển khai xin lỗi, bảo đảm chỗ ăn, ở cho hành khách...

Bộ trưởng Xây dựng cho hay dự thảo luật đã bổ sung các quy định liên quan trách nhiệm của hãng hàng không khi chậm chuyến, nhằm chặt chẽ hơn, đồng thời bảo đảm quyền lợi cho hành khách khi chậm chuyến bay. "Những tình huống này mong ĐB, nhân dân chia sẻ. Thực sự lãnh đạo ngành, các hãng không muốn điều này xảy ra nhưng vẫn phải đưa vào, cụ thể hóa trong luật để tới đây khi các sân bay có đầy đủ điều kiện không để xảy ra tình trạng này", ông nhấn mạnh.

Đưa vàng vào danh mục bình ổn giá được không ?

Liên quan đến dự thảo luật sửa đổi, bổ sung một số điều của luật Giá, ĐB Phạm Văn Hòa (Đồng Tháp) thẳng thắn nhìn nhận việc thực hiện bình ổn giá trong thời gian qua vẫn còn nhiều hạn chế. Nguyên nhân chủ yếu là do đa số mặt hàng thiết yếu, hàng tiêu dùng đều do tư nhân nắm giữ và điều tiết giá cả, khi người dân tiêu thụ nhiều thì nâng giá lên, nếu nhu cầu giảm thì giá sẽ hạ. Ông cũng chỉ ra bất cập khi mới có thông tin điều chỉnh lương, "lương chưa kịp tăng thì hàng hóa đã tăng 5 - 10%", như vậy giải pháp bình ổn giá với những mặt hàng này là như thế nào.

Vẫn theo ĐB Hòa, dự thảo luật giao UBND cấp xã phối hợp triển khai bình ổn giá, nhưng ông băn khoăn về quá trình thực hiện, hiệu quả ra sao, khi đội ngũ cán bộ chuyên trách cấp xã còn "yếu và thiếu". Do đó, luật cần quy định cụ thể, rõ ràng về trách nhiệm, quyền hạn của UBND cấp xã trong thực hiện bình ổn giá, phối hợp với các sở, ngành của tỉnh thực hiện nhiệm vụ.

Đáng chú ý, ông Hòa đề cập đến phụ lục các mặt hàng bình ổn giá, cho rằng cần nghiên cứu để bổ sung. "Ví dụ vàng có thể đưa vào danh mục mặt hàng bình ổn giá hay không?", ông Hòa đặt vấn đề. Theo vị ĐB, vàng tuy không phải mặt hàng thiết yếu nhưng người dân lại xem đây là quan trọng; chưa kể giá vàng lên xuống không ổn định thời gian qua đã ảnh hưởng đến giá cả các mặt hàng tiêu dùng. Dù vậy, ông cũng thừa nhận bình ổn giá vàng là khó, bởi giá vàng trong nước chịu ảnh hưởng của giá vàng thế giới, chưa kể mức chênh lệch giá khá lớn, nên cần xem xét thật rõ, cụ thể.

Giải trình nội dung trên, Bộ trưởng Bộ Tài chính Nguyễn Văn Thắng cho hay thực hiện quy định tại luật Giá năm 2023, UBND các tỉnh đã ban hành các quyết định về phân công quản lý giá tại địa bàn, trong đó giao nhiệm vụ chủ trì, phối hợp cụ thể cho các cơ quan chuyên môn và cơ quan hành chính cấp dưới để thực hiện nhiệm vụ quản lý về giá tại địa phương. Tiếp thu ý kiến của ĐB, Bộ trưởng nói sẽ tiếp tục nghiên cứu, rà soát để bảo đảm tính khả thi khi phân cấp, phân quyền, phối hợp giữa các cơ quan trong hoạt động bình ổn giá, nhất là với cấp xã.

Riêng về danh mục hàng hóa, dịch vụ bình ổn giá, ông Thắng nói quá trình xây dựng luật Giá năm 2023, Bộ Tài chính đã phối hợp rất chặt chẽ với các cơ quan của QH để rà soát, đánh giá, điều chỉnh đưa ra khỏi danh mục các mặt hàng không còn phù hợp cũng như bổ sung một số mặt hàng thiết yếu. Quá trình tổng kết luật, cơ quan soạn thảo nhận thấy danh mục này "chưa có vấn đề gì thay đổi cả", do đó đề nghị chưa điều chỉnh.