Sẽ 'rất khó' nếu chỉ dùng biện pháp nhẹ nhàng với học sinh có sự lệch chuẩn lớn

Cho ý kiến về văn hóa học đường, Chủ nhiệm Ủy ban Văn hóa và Xã hội Nguyễn Đắc Vinh nhận định với học sinh đã có sự lệch chuẩn rất lớn mà chỉ dùng những biện pháp nhẹ nhàng thông thường thì "sợ sẽ rất khó".

Ủy ban Thường vụ Quốc hội sáng nay tiếp tục họp phiên thứ 49 xem xét các báo cáo của thành viên Chính phủ, Chánh án Tòa án nhân dân tối cao, Viện trưởng Viện kiểm sát nhân dân tối cao, Tổng Kiểm toán Nhà nước về việc thực hiện một số nghị quyết của Quốc hội nhiệm kỳ khóa 14 và khóa 15 về giám sát chuyên đề, chất vấn.

Chủ nhiệm Ủy ban Dân nguyện và Giám sát Dương Thanh Bình đã báo cáo tóm tắt tổng hợp nội dung thẩm tra của các cơ quan Quốc hội, trong đó nhận định chất lượng, trình độ giáo dục các cấp học được cải thiện; mạng lưới cơ sở giáo dục đại học, giáo dục nghề nghiệp đã được sắp xếp, tăng cường khả năng tự chủ; đội ngũ nhà giáo, cán bộ quản lý phát triển về số lượng và chất lượng; công tác đào tạo nghề được quan tâm.

Tuy nhiên, chất lượng giáo dục chưa đồng đều giữa các vùng miền. Tình trạng thừa, thiếu giáo viên cục bộ diễn ra phổ biến, nhất là ở miền núi, vùng sâu, vùng xa. Cơ sở vật chất, thiết bị dạy học tại nhiều địa phương chưa đáp ứng yêu cầu. Việc thực hiện tự chủ đại học còn gặp khó khăn. Chất lượng, hiệu quả đào tạo của nhiều cơ sở giáo dục nghề nghiệp còn thấp.

Nên kiên trì xây dựng văn hóa học đường rộng và toàn diện hơn

Phát biểu ý kiến, Chủ nhiệm Ủy ban Văn hóa và Xã hội Nguyễn Đắc Vinh cho biết giáo dục và đào tạo rất được dư luận quan tâm, và thời gian qua nổi lên nhiều vấn đề.

Về xây dựng văn hóa học đường, theo ông Vinh, khi nổi lên vấn đề bạo lực học đường, giáo dục đạo đức, lối sống, Bộ GD-ĐT đã triển khai các biện pháp, phương hướng xử lý. Thủ tướng cũng có chỉ thị. Ông Vinh nhìn nhận nên kiên trì xây dựng văn hóa học đường rộng và toàn diện hơn.

Thông tư 19 của Bộ GD-ĐT về khen thưởng và kỷ luật học sinh có hiệu lực từ ngày 31/10 tới đây, sửa đổi quy định theo hướng "không có xử lý phạt mà thuần túy là nhắc nhở".

"Trong một xã hội bao giờ cũng có người này, người kia. Với biện pháp thuyết phục, chúng ta cần xem có hiệu quả không? Giáo dục trong trường học không thành công thì sau này các em ra đời sẽ có những tác động xã hội. Cho nên, mặc dù nhất quán nguyên tắc bảo vệ học sinh, có cách đối xử phù hợp với trẻ em nhưng chúng ta nên nghiên cứu kỹ.

Có những vụ việc cho thấy học sinh đã có sự lệch chuẩn rất lớn mà chúng ta chỉ dùng những biện pháp nhẹ nhàng thông thường, tôi sợ sẽ rất khó xử lý. Nội dung này thuộc về chuyên môn giáo dục nên cần nghiên cứu thêm" - ông Vinh đề nghị.

Với giáo dục phổ thông, ông Vinh nhìn nhận có nhiều vấn đề đặt ra và đã có nghị quyết sau phiên giám sát của Ủy ban Thường vụ Quốc hội. Trong báo cáo đã rất đầy đủ nhưng có những việc cần cơ chế điều kiện. Ví dụ như còn khoảng 15% trường học cần kiên cố hóa, còn thiếu khá nhiều giáo viên...

"Những việc này phải được giải quyết bằng biện pháp dài hạn hơn. Hiện nay, ngành giáo dục có thuận lợi rất lớn, như vừa rồi Bộ Chính trị ban hành nghị quyết, trong đó có giải pháp đầu tư để kiên cố hóa trường học. Việc này khó nhất là miền núi, song vừa qua, Bộ Chính trị đã chỉ đạo xây dựng các trường bán trú, nội trú ở khu vực các xã biên giới. Đây là giải pháp rất lớn giúp thực hiện mục tiêu này" - ông Vinh nêu thêm.

Về tình trạng thiếu giáo viên, ông Vinh nhận định trước đây thường nói "vướng về thể chế". Nhưng đến nay, Luật Nhà giáo đã được ban hành cùng với 3 luật liên quan giáo dục được sửa đổi. Như vậy, ngành giáo dục đã có thể chủ động trong phân bổ giáo viên.

"Bây giờ, nếu giải quyết không được cũng không thể nói do vướng về thể chế nữa. Việc này đã có cơ chế rồi, chúng ta cần tập trung xử lý" - ông Vinh nhấn mạnh.

Về dạy thêm, học thêm, Chủ nhiệm Ủy ban Văn hóa và Xã hội cho biết hiện nay, thể chế cũng đã giải quyết được và Bộ GD-ĐT có thông tư riêng. Năm đầu tiên áp dụng, tình trạng này đã giảm nhưng vẫn có nhiều ý kiến khác nhau, nên ông Vinh đề nghị tiếp tục lắng nghe và đánh giá kỹ thực tiễn.

"Hiện nay, việc dạy thêm, học thêm giảm đi nhưng lại chuyển từ hình thức này sang hình thức khác. Chúng ta phải tiếp tục quan tâm xử lý việc này cho tốt. Có thể có những giải pháp căn cơ hơn, gắn với xử lý bệnh thành tích. Đồng thời cũng phải có phương án xử lý vấn đề tổ chức dạy học trong trường, phương pháp thi, đánh giá" - ông Vinh nhìn nhận.

Về kỳ thi tốt nghiệp THPT, Bộ GD-ĐT đã có báo cáo rất chi tiết, đầy đủ. Kỳ thi này đánh giá một giai đoạn đào tạo của học sinh, đồng thời đánh giá chất lượng đào tạo của các cơ sở giáo dục. Ông Vinh cho rằng cần nhìn ra những điểm tốt và kiến nghị để khắc phục, xử lý những điểm còn hạn chế.