Sẽ có xếp loại tạp chí khoa học Việt Nam, tiêu chí ra sao?

Lần đầu tiên, Bộ Khoa học và Công nghệ đã ban hành quy định về bài báo khoa học và đánh giá, xếp loại tạp chí khoa học Việt Nam. Vậy các tạp chí khoa học cần đáp ứng tiêu chí nào để được đánh giá, xếp loại?

Bộ trưởng Bộ Khoa học và Công nghệ vừa ban hành Thông tư số 27 quy định về bài báo khoa học và đánh giá, xếp loại tạp chí khoa học Việt Nam, có hiệu lực từ 15.12.

Thông tư này áp dụng đối với các tổ chức, cá nhân thực hiện hoạt động xét chọn bài báo khoa học, xuất bản, đánh giá, xếp loại tạp chí khoa học và các tổ chức, cá nhân khác có liên quan tại Việt Nam.

6 tiêu chí đánh giá tạp chí khoa học

Theo thông tư, nguyên tắc xét chọn bài báo khoa học để đăng trên tạp chí là nội dung bài báo phải bảo đảm tính học thuật, hợp pháp và được kiểm tra bằng các công cụ kiểm tra đạo văn. Đồng thời tuân thủ quy định về liêm chính khoa học, đạo đức nghề nghiệp theo quy định tại Nghị định số 262 (tháng 10.2025) của Chính phủ quy định chi tiết và hướng dẫn thi hành một số điều của luật Khoa học, công nghệ và đổi mới sáng tạo về thông tin, thống kê, đánh giá, chuyển đổi số và các vấn đề chung.

Đánh giá, xếp loại tạp chí khoa học sẽ được thực hiện định kỳ hằng năm hoặc đột xuất theo yêu cầu của cơ quan quản lý nhà nước.

Theo đó, việc đánh giá tạp chí khoa học dựa vào 6 tiêu chí với tổng điểm là 100 điểm.

Thứ nhất, tiêu chí về nội dung học thuật (25 điểm): Có trên 75% là các bài nghiên cứu học thuật, bài tổng quan khoa học, bài trao đổi/phản biện học thuật: 15 điểm.

Sử dụng hệ thống trích dẫn và danh mục tài liệu tham khảo theo chuẩn quốc tế APA, IEEE, Chicago, Vancouver: 5 điểm. Có tiêu đề, tóm tắt, từ khóa của bài báo khoa học bằng tiếng Anh: 5 điểm.

Thứ hai, tiêu chí về Hội đồng biên tập (15 điểm): Có ít nhất 50% là chuyên gia độc lập ngoài cơ quan chủ quản của tạp chí là thành viên của Hội đồng biên tập: 5 điểm. Hội đồng biên tập có trình độ chuyên môn phù hợp, công khai thành phần: 7 điểm. Có thành viên là chuyên gia quốc tế có chuyên môn phù hợp: 3 điểm.

Thứ 3, tiêu chí về quy trình bình duyệt bài (20 điểm): Có quy trình tiếp nhận, phản biện, quyết định, chỉnh sửa minh bạch, được công bố công khai trên website tạp chí: 8 điểm.

Công khai trên website của tạp chí các nội dung liên quan đến việc thu phí hoặc không thu phí đối với quá trình tiếp nhận, xử lý, biên tập, xuất bản bài báo: 2 điểm. Áp dụng phản biện kín, tối thiểu 2 phản biện độc lập cho mỗi bài: 10 điểm.

Thứ 4, tiêu chí về chuẩn mực xuất bản (10 điểm): Thực hiện đúng tần suất xuất bản đã đăng ký, có mã số ISSN hợp lệ; có quy định về chuẩn mực xuất bản khoa học theo thông lệ quốc tế: 5 điểm.

Có chính sách công khai về phát hiện đạo văn, rút bài, xử lý xung đột lợi ích và bản quyền xuất bản; không chấp nhận bài báo vi phạm bản quyền, gian lận, dữ liệu giả, trích dẫn sai lệch: 5 điểm.

Thứ 5, tiêu chí về minh bạch và khả năng truy cập (10 điểm): Có trang thông tin điện tử của tạp chí cập nhật đầy đủ thông tin (tôn chỉ, danh sách Hội đồng biên tập, chính sách phản biện, quy định nộp bài, hướng dẫn tác giả): 5 điểm. Đăng tải bài báo dạng toàn văn, có tóm tắt, từ khóa, mã số DOI (nếu có): 5 điểm;

Cuối cùng là tiêu chí về chỉ mục (20 điểm): Tạp chí khoa học phải được chỉ mục trên hệ thống thông tin quốc gia về khoa học, công nghệ và đổi mới sáng tạo hoặc một trong các cơ sở dữ liệu khoa học quốc tế Scopus/WoS: 20 điểm.

Các tạp chí đáp ứng tiêu chuẩn khoa học khi đạt trên 75 điểm và đáp ứng các tiêu chí về nội dung học thuật, bình duyệt và chỉ mục.

Từ năm 2027 sẽ công bố xếp loại hàng năm

Xếp loại tạp chí khoa học được thực hiện đối với các tạp chí thuộc cùng lĩnh vực chuyên ngành đã được công nhận đạt tiêu chuẩn khoa học theo quy định về các tiêu chí đánh giá ở trên.

Các tạp chí khoa học được xếp loại dựa trên hệ số ảnh hưởng (Impact Factor - IF). Theo đó, IF được tính bằng tổng số trích dẫn trong năm được tính của các bài báo xuất bản trong vòng 2 năm trước đó, chia cho tổng số bài báo được xuất bản trong 2 năm cùng giai đoạn.

Việc xếp loại các tạp chí khoa học có thể dựa trên một số chỉ số như CiteScore (Citation Score - điểm trích dẫn), FWCI (Field-Weighted Citation Impact - trọng số trích dẫn theo lĩnh vực).

CiteScore phản ánh số lượt trích dẫn trung bình nhận được cho mỗi bài báo khoa học được xuất bản trong tạp chí; được tính dựa trên số lần trích dẫn bài báo khoa học của một tạp chí trong 4 năm, chia cho số lượng bài báo khoa học của tạp chí được xuất bản trong cùng giai đoạn.

Còn FWCI là tỷ lệ giữa số lượt trích dẫn thực tế mà một bài báo khoa học nhận được và số lượt trích dẫn kỳ vọng của các bài báo khoa học tương đương cùng lĩnh vực, cùng loại hình và cùng thời gian xuất bản.

Theo đó, FWCI = 1 thể hiện bài báo có mức trích dẫn ngang trung bình; FWCI > 1 cho thấy mức trích dẫn cao hơn trung bình; FWCI < 1 cho thấy mức trích dẫn thấp hơn trung bình.

Bộ Khoa học và Công nghệ sẽ lập danh mục các tạp chí của Việt Nam có xuất bản bài báo khoa học và tổ chức đánh giá theo các tiêu chí để ban hành Danh mục tạp chí đạt tiêu chuẩn khoa học Việt Nam trước ngày 30.4 hằng năm.

Đồng thời bộ này cũng tiến hành xếp loại các tạp chí thuộc Danh mục tạp chí đạt tiêu chuẩn khoa học Việt Nam theo quy định trên và công bố kết quả xếp loại trước ngày 30.4 hằng năm kể từ năm 2027.