Sau ‘cú vấp’ đầu năm, dự báo điều chưa từng có về sầu riêng Việt Nam

Sau “cú vấp” hồi đầu vì một số lô hàng bị trả về do vi phạm điều kiện nhập khẩu của Trung Quốc, chuyên gia dự báo điều chưa từng có về sầu riêng Việt có thể thấy trong tháng 9 này.

Trao đổi với VietNamNet, ông Đặng Phúc Nguyên, Tổng Thư ký Hiệp hội Rau quả Việt Nam cho biết, số liệu tổng hợp sơ bộ của cơ quan hải quan về kim ngạch xuất khẩu rau quả của nước ta ước đạt gần 1,3 tỷ USD trong tháng 9/2025. Con số này tăng 36% so với tháng 8 (951 triệu USD) và tăng 41% so với tháng cùng kỳ năm 2024 (917 triệu USD).

Đây cũng là con số cao kỷ lục lịch sử mà ngành hàng rau quả Việt Nam ghi nhận trong một tháng.

Tính chung 9 tháng 2025, xuất khẩu rau quả ước đạt hơn 6,11 tỷ USD, tăng 8,3% so với cùng kỳ 2024. Ông Nguyên nhẩm tính, nếu duy trì được đà xuất khẩu như những tháng vừa qua, khép lại năm 2025 ngành rau quả có thể thu về khoảng 8 tỷ USD - vượt mục tiêu đề ra trước đó.

Đáng chú ý, sau cú vấp hồi đầu 2025 vì một số lô hàng bị trả về do vi phạm điều kiện nhập khẩu của Trung Quốc, doanh nghiệp đã nhanh chóng điều chỉnh quy trình đưa xuất khẩu sầu riêng phục hồi mạnh nửa cuối năm, đóng góp tỷ trọng lớn vào kim ngạch xuất khẩu rau quả.

Thời điểm đầu năm nay, hải quan Trung Quốc siết chặt kiểm tra chất vàng O và kim loại nặng cadimi trên sầu riêng nhập khẩu. Theo đó, một số lô hàng sầu riêng của nước ta xuất khẩu sang thị trường này buộc phải quay đầu do không đáp ứng các điều kiện về kiểm dịch và an toàn thực phẩm. Kim ngạch xuất khẩu cũng lao dốc, giá sầu riêng tại vườn giảm mạnh.

Thống kê cho thấy, ba tháng đầu năm nay, kim ngạch xuất khẩu sầu riêng mỗi tháng chưa tới 100 triệu USD. Tháng 4 nhích lên trên 100 triệu USD và tháng 5 đạt 204 triệu USD.

Từ tháng 6 xuất khẩu sầu riêng bắt đầu phục hồi. Nhiều doanh nghiệp đã nối lại đơn hàng xuất khẩu với phía đối tác Trung Quốc sau một thời gian phải tạm ngừng để điều chỉnh lại quy trình, nhằm đáp ứng các điều kiện của phía Trung Quốc kiểm tra về chất cadimin và vàng O.

Tính đến hết tháng 8, xuất khẩu sầu riêng đã mang về khoảng 1,7 tỷ USD. Trong đó, Trung Quốc vẫn là khách hàng truyền thống, chiếm gần 90% kim ngạch xuất khẩu sầu riêng của nước ta.

“Tháng 9 này, xuất khẩu sầu riêng ước đạt 800-900 triệu USD - mức cao nhất trong lịch sử”, ông Nguyên dự báo. Theo ông, sầu riêng xuất khẩu sang Trung Quốc đã thuận lợi hơn những tháng đầu năm rất nhiều. Cộng với tháng 9 là vụ cao điểm thu hoạch sầu riêng ở vùng Tây Nguyên nên kim ngạch xuất khẩu thường rất cao. Như tháng 9 năm ngoái, xuất khẩu sầu riêng cũng vọt lên 650 triệu USD.

Theo Cục Trồng trọt và Bảo vệ thực vật (Bộ Nông nghiệp và Môi trường), xuất khẩu sầu riêng đã cải thiện đáng kể, đặc biệt với mặt hàng đông lạnh. Hiện, hoạt động xuất khẩu đang vào cao điểm khi Tây Nguyên vào chính vụ thu hoạch. Cơ quan này cũng đang phối hợp cùng Tổng cục Hải quan Trung Quốc để hỗ trợ thúc đẩy.

Đầu tháng 8 vừa qua, Bộ Nông nghiệp và Môi trường đã ban hành Quyết định 3015 về "Quy trình kiểm soát an toàn thực phẩm với quả sầu riêng tươi xuất khẩu". Đây là lần đầu tiên một loại trái cây của Việt Nam có cơ chế kiểm soát riêng, từ trồng trọt đến xuất khẩu.

Trong vài ngày qua, giá sầu riêng có chiều hướng tăng nhẹ trở lại. Hiện ở khu vực Tây Nguyên, Đông Nam Bộ và Tây Nam Bộ, sầu riêng RI6 loại đẹp được thu mua ở mức 52.000-65.000 đồng/kg và sầu Thái đẹp có giá 72.000-90.000 đồng/kg. 

Nhiều người trồng sầu riêng cho biết, sầu đang vào chính vụ thu hoạch, thương lái đến chốt mua tại vườn loại đẹp với giá khá cao, dao động từ 60.000-65.000 đồng/kg. Nhờ đó, không ít hộ gia đình thu lãi tiền tỷ sau vụ sầu riêng năm nay.