Ra mắt công trình nghiên cứu về tôn giáo nội sinh Nam Bộ

Đây là công trình khoa học vừa được trao Giải thưởng Trần Văn Giàu lần thứ 13 năm 2025, thuộc lĩnh vực Lịch sử tư tưởng.

Nhà xuất bản Tổng hợp TPHCM giới thiệu đến bạn đọc tác phẩm Tôn giáo Bửu Sơn Kỳ Hương và Tứ Ân Đạo Phật vùng Tây Nam Bộ của PGS.TS Võ Văn Thắng (Hiệu trưởng Trường Đại học An Giang, ĐHQG TPHCM) và TS. Nguyễn Trung Hiếu (Giảng viên Khoa Du lịch và Văn hóa - Nghệ thuật, Trường Đại học An Giang, ĐHQG TPHCM).

Đây là công trình khoa học vừa được trao Giải thưởng Trần Văn Giàu lần thứ 13 năm 2025, thuộc lĩnh vực Lịch sử tư tưởng. Đáng chú ý, đây là lần đầu tiên trong lịch sử giải thưởng, một tác phẩm nghiên cứu về lịch sử tư tưởng được vinh danh. Tác phẩm được đánh giá cao bởi tính công phu, nghiêm túc và những đóng góp quan trọng trong việc làm sáng rõ bức tranh tôn giáo nội sinh vùng Tây Nam Bộ.

Các tác giả lần lượt phân tích bối cảnh lịch sử, sự ra đời, hệ thống tư tưởng, đặc trưng thờ phụng, tổ chức nghi lễ và tác động của hai tôn giáo này đến đời sống vật chất, tinh thần của cư dân Nam Bộ.

Bửu Sơn Kỳ Hương được coi là tôn giáo nội sinh đầu tiên xuất hiện ở Nam Bộ vào thế kỷ XIX, gắn với nhân vật Đoàn Văn (Minh) Huyên. Trải qua nhiều biến động, trong đó có sự đàn áp gắt gao của thực dân Pháp, từ Bửu Sơn Kỳ Hương đã hình thành Tứ Ân Đạo Phật - một tôn giáo mới nhưng vẫn mang nhiều điểm tương đồng. Cả hai đều được xem là tôn giáo bình dân, dung hợp, gắn bó chặt chẽ với đời sống nông dân Nam Bộ.

PGS.TS Võ Văn Thắng chia sẻ: "Chúng tôi sinh ra và lớn lên tại An Giang - nơi hội tụ nhiều tôn giáo nội sinh. Giá trị của các tôn giáo đã được chúng tôi trực tiếp mục thị, chiêm nghiệm trong thời gian dài, thôi thúc thực hiện công trình này. Nếu như Bửu Sơn Kỳ Hương từng được nghiên cứu nhưng vẫn còn nhiều khoảng trống, thì Tứ Ân Đạo Phật đến nay mới có công trình chuyên khảo. Chúng tôi mong muốn đóng góp một phần vào nghiên cứu văn hóa Việt Nam nói chung, tôn giáo nội sinh Nam Bộ nói riêng".