Quyết định sai khiến nạn nhân bị rắn cắn ngừng tim, tổn thương não

Một bệnh nhân rắn độc cắn tự dùng thuốc YHCT tại nhà, đến viện muộn khi đã nhiễm độc nặng, hoại tử rộng chân tay. Ảnh: BSCC.

Theo các bác sĩ Trung tâm Chống độc, Bệnh viện Bạch Mai (Hà Nội), nam bệnh nhân bị rắn cắn lúc 12h30. Thay vì đến cơ sở y tế, ông tới nhà thầy lang đắp thuốc lá rồi trở về nhà. Khoảng 2 giờ sau, ông có biểu hiện nói khó và được đưa đi cấp cứu. Trên đường đến bệnh viện, bệnh nhân đột ngột tím tái, gồng cứng, hôn mê, ngừng tim.

Tại bệnh viện tuyến huyện, bác sĩ kịp thời cấp cứu giúp tim đập lại, đặt ống thở và chuyển bệnh nhân lên tuyến trên. Tại Bệnh viện Bạch Mai, ông được chẩn đoán hôn mê sau ngừng tuần hoàn do rắn hổ mang chúa cắn, tổn thương tim, tụt huyết áp, não thiếu oxy và đang được hồi sức tích cực. Tiên lượng rất nặng.

TS.BS Nguyễn Trung Nguyên, Giám đốc Trung tâm Chống độc, cho biết với các loại rắn độc như hổ mang chúa, cạp nong, rắn biển…, nọc độc gây liệt cơ hô hấp cực nhanh, có thể khiến bệnh nhân tử vong chỉ sau vài giờ. Việc chậm trễ dùng huyết thanh kháng nọc làm tăng nguy cơ hoại tử, tổn thương thần kinh vĩnh viễn hoặc tử vong.

Các biện pháp dân gian như đắp lá, dùng thảo dược, đá chữa rắn cắn, sừng tê giác, áp gà, hay uống thuốc nam… hoàn toàn không có tác dụng trung hòa nọc độc mà còn làm mất thời gian cấp cứu quý giá. Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) và cả các quốc gia có nền y học cổ truyền phát triển như Trung Quốc, Ấn Độ đều khuyến cáo không sử dụng các phương pháp này.

"Trung tâm Chống độc từng tiếp nhận trường hợp con trai một thầy lang ở Hà Nội tử vong do bị rắn cắn nhưng gia đình chỉ dùng thuốc nam thay vì đến viện", bác sĩ Nguyên nói.

Bệnh nhân được điều trị phương pháp hạ thân nhiệt để bảo vệ não. Ảnh: Nguyên Hà.

Bác sĩ Nguyên cũng cho hay có khoảng 30% trường hợp rắn hổ mang cắn là "vết cắn khô", tức rắn không bơm nọc. Tuy nhiên, chúng ta không thể biết trước rơi vào nhóm này hay không. Việc nhầm tưởng bệnh nhân được "chữa khỏi" bằng mẹo dân gian, thực chất là hiểu sai bản chất của vết cắn khô hoặc do rắn không độc cắn.

Hiện Việt Nam ghi nhận khoảng 70 loài rắn độc và hàng trăm loài rắn không độc. Do đó, điều quan trọng là phải đưa nạn nhân đến viện để bác sĩ nhận diện loài rắn, đánh giá tình trạng nhiễm độc và điều trị đúng phác đồ.

TS.BS Nguyễn Trung Nguyên khẳng định các bác sĩ hiện có đủ khả năng nhận biết loại rắn cắn, mức độ nguy hiểm, phối hợp chặt chẽ với chuyên gia về độc chất và động vật để điều trị kịp thời. Việt Nam cũng đã có các loại huyết thanh đặc hiệu cho nhiều loài rắn phổ biến.

Theo vị chuyên gia, khi nghi bị rắn độc cắn, người dân cần: