Quốc gia giữa những tâm bão

Vị trí địa lý được cho là yếu tố chính khiến Philippines trở thành một trong những quốc gia bị ảnh hưởng bởi bão thường xuyên và nghiêm trọng nhất trên thế giới.

Lực lượng cứu hộ Philippines hôm qua 11.11 bắt đầu sử dụng máy xúc và cưa máy để dọn dẹp hậu quả do siêu bão Fung Wong gây ra, khi nước lũ rút ở hàng trăm ngôi làng và số người chết do cơn bão này đã tăng lên 18, theo AFP. Fung Wong đổ bộ vào tối 9.11, trở thành cơn bão thứ 21 tiến vào Khu vực trách nhiệm của Philippines (PAR) trong năm nay, chỉ vài ngày sau khi bão Kalmaegi cướp đi sinh mạng của 232 người ở nước này.

Hứng khoảng 20 cơn bão mỗi năm

Một số thống kê trong những năm qua cho thấy Philippines thường nằm trong nhóm đầu những nước hứng chịu nhiều cơn bão nhất mỗi năm. Cơ quan Khí tượng, địa chất và thiên văn Philippines (PAGASA) vào cuối tháng trước khẳng định số lượng cơn bão nhiệt đới tiến vào PAR nhiều hơn bất cứ đâu trên thế giới, với khoảng 20 cơn bão mỗi năm, trong đó có 8 - 9 cơn quét qua Philippines.

Trang dữ liệu World Data nhận định với khoảng 18 - 20 cơn bão mỗi năm, Philippines là một trong những quốc gia bị ảnh hưởng bởi bão thường xuyên và nghiêm trọng nhất trên thế giới. Trong khi đó, Trung Quốc cũng hứng chịu khoảng 20 cơn bão mỗi năm, nhưng do nước này nằm khá xa về phía bắc so với các khu vực thường xuyên có bão, nghĩa là một khi tiếp xúc với đất liền của Trung Quốc, các cơn bão đã suy yếu đáng kể, theo chuyên trang World Data.

Nhiều cơn bão đã gây thiệt hại nghiêm trọng về người và của tại Philippines. Chẳng hạn, siêu bão Rai năm 2021 làm hơn 370 người thiệt mạng ở Philippines. Trước đó, siêu bão Haiyan năm 2013 bị xem là cơn bão gây hậu quả nghiêm trọng nhất ở Philippines, khiến hơn 6.300 người chết và thiệt hại kinh tế hơn 2 tỉ USD.

Vành đai bão Thái Bình Dương

Theo chuyên trang Geographical (Anh), một trong những lý do chính khiến Philippines hứng chịu nhiều cơn bão là do vị trí của nước này nằm trên Vành đai bão Thái Bình Dương, một khu vực ở Thái Bình Dương có gần một phần ba số cơn bão nhiệt đới trên thế giới. Cũng theo Geographical, số lượng đảo khổng lồ tạo nên Philippines (có tới 7.641 đảo) đồng nghĩa với việc Philippines có số lượng vùng ven biển cực kỳ lớn, khiến quốc gia Đông Nam Á này càng dễ bị tổn thương trước những tác động tàn phá của bão.

Ngoài việc nằm trong điểm nóng Vành đai bão Thái Bình Dương, Philippines còn phải chịu một yếu tố khác làm trầm trọng thêm các hiện tượng thời tiết cực đoan: biến đổi khí hậu và sự nóng lên toàn cầu, theo Geographical. Dù theo Ủy ban Liên chính phủ về Biến đổi khí hậu (IPCC), việc hành tinh nóng lên khó có thể làm tăng số lượng bão nhiệt đới trên toàn cầu, nhưng "rất có thể" các cơn bão sẽ có lượng mưa và tốc độ gió cao hơn, nghĩa là sẽ có nhiều cơn bão được xếp vào nhóm nguy hiểm và đe dọa tính mạng nhất.

Philippines dễ bị ảnh hưởng bởi không chỉ bão mà còn các thảm họa thiên nhiên khác. Ước tính cho thấy 60% diện tích đất liền và hơn 70% tổng dân số Philippines đang phải đối mặt với các mối nguy hiểm bao gồm lũ lụt, hạn hán, động đất, sóng thần và lở đất. Trong 4 năm qua, Philippines luôn đứng vị trí đầu trong Báo cáo rủi ro thế giới.

Biện pháp ứng phó

Nhằm ứng phó các cơn bão, PAGASA đã đưa vào sử dụng hệ thống Tín hiệu gió bão nhiệt đới (TCWS). Đây là cảnh báo bằng văn bản thuần túy đến một khu vực đất liền cụ thể có thể hứng chịu gió mạnh trong vòng tối đa 36 giờ kể từ thời điểm tín hiệu có tác động trong quá trình đi qua của một cơn bão nhiệt đới.

Do đất nước thường xuyên hứng bão và các thiên tai khác, giới chức Philippines khuyên người dân chuẩn bị túi đồ dùng trong trường hợp khẩn cấp, gồm các nhu yếu phẩm có thể giúp mỗi người sinh tồn trong 3 ngày trong lúc chờ cứu hộ hoặc cứu trợ. Chính quyền khuyến nghị kiểm tra túi đồ dùng khẩn cấp ít nhất 2 lần một năm để thay thế các vật dụng đã hết hạn và cập nhật giấy tờ, theo báo The Philippine Star.

Ngoài ra, chính phủ Philippines có các phương án sơ tán người dân ở những nơi có rủi ro cao, thành lập lực lượng tìm kiếm cứu nạn, phối hợp với quân đội và cảnh sát để ứng phó bão. Chính phủ Philippines còn dành riêng tiền cho Quỹ Phản ứng nhanh trong ngân sách quốc gia hằng năm và phân bổ số tiền này cho các cơ quan quan trọng như một quỹ dự phòng để sử dụng chủ yếu cho việc phục hồi và khắc phục hậu quả thiên tai cũng như các trường hợp khẩn cấp quốc gia khác.