Quốc gia GDP 29.000 tỷ USD tuyên bố phát hiện kho báu khủng chứa 11 triệu tấn ngoài bãi rác, khả năng làm chao đảo Nga và Trung Quốc

Mỹ phát hiện ra tiềm năng về năng lượng mới, mang đến cơ hội thoát khỏi sự lệ thuộc vào Trung Quốc.

Trong nhiều thập kỷ, Mỹ phải phụ thuộc vào Trung Quốc – nơi nắm giữ tới 70% nguồn cung đất hiếm toàn cầu. Tuy nhiên, một nghiên cứu mới của Đại học Texas tại Austin đang mở ra hy vọng thay đổi cán cân này, khi các nhà khoa học phát hiện khoảng 11 triệu tấn nguyên tố đất hiếm có thể được thu hồi ngay trên đất Mỹ, với giá trị ước tính khoảng 8,4 tỷ USD. Con số này gần gấp 8 lần trữ lượng đất hiếm hiện tại của Hoa Kỳ.

Điều đặc biệt, nguồn tài nguyên này không nằm trong các mỏ khoáng sản truyền thống, mà ẩn náu trong… tro than – sản phẩm phụ được tạo ra suốt nhiều thập kỷ từ việc đốt than đá. Từ năm 1985 đến 2021, hàng tỷ tấn tro than đã được tích tụ. Nghiên cứu cho thấy khoảng 1,9 tỷ tấn có thể thu hồi, trong đó chứa lượng đất hiếm đủ để làm thay đổi cục diện chuỗi cung ứng.

Đất hiếm vốn là nguyên liệu thiết yếu cho nhiều ngành công nghiệp, từ sản xuất smartphone, xe điện, tuabin gió cho đến các thiết bị quốc phòng. Vì vậy, phát hiện này không chỉ mang ý nghĩa kinh tế mà còn là vấn đề an ninh quốc gia.

Theo nhóm nghiên cứu, tro than tại hai lưu vực lớn – Appalachian và Powder River – đặc biệt giàu nguyên tố đất hiếm. Trong đó, lưu vực Appalachian có nồng độ cao nhưng tỷ lệ chiết xuất khoảng 30%, trong khi Powder River đạt tới 70%. Những khu vực triển vọng khác vẫn chưa được khai thác, đồng nghĩa với tiềm năng còn lớn hơn nhiều.

Phát hiện này mang lại hai lợi ích song song. Thứ nhất, nó có thể giúp Mỹ từng bước giảm phụ thuộc vào nguồn cung đất hiếm từ Trung Quốc, củng cố khả năng tự chủ chiến lược.

Thứ hai, việc tái chế tro than – vốn bị coi là gánh nặng môi trường do chứa nhiều chất độc hại – lại mở ra cơ hội biến rác thải thành nguồn tài nguyên quý, vừa tạo lợi nhuận vừa giảm thiểu tác động sinh thái. Hiện, lượng tro than tồn trữ ở Mỹ đã lên tới 40 tỷ tấn, một con số khổng lồ.

Tuy vậy, con đường hiện thực hóa tiềm năng này không hề dễ dàng. Vấn đề kỹ thuật và chi phí vẫn là rào cản lớn. Công nghệ tách chiết đất hiếm từ tro than đòi hỏi nhiều bước xử lý phức tạp như ngâm axit hay nung rang. Element USA – một trong những đơn vị tiên phong – đang thử nghiệm các dự án thí điểm để đánh giá khả năng mở rộng quy mô.

Dù còn nhiều thách thức, giới nghiên cứu tin rằng nếu Mỹ làm chủ công nghệ khai thác tro than, đây sẽ là bước ngoặt lớn cho ngành công nghiệp khoáng sản toàn cầu. Một khi thành công, Mỹ có thể tiến gần hơn tới “kỷ nguyên đất hiếm” của riêng mình, nơi ngay cả chất thải cũng được coi là nguồn lợi nhuận và sức mạnh chiến lược.