Quán ăn rửa chén chớp nhoáng: sạch bằng 'niềm tin'?

Những quán lề đường chật hẹp, chén bát rửa chớp nhoáng chỉ tráng qua hai xô nước. Những hộp xốp, túi ni lông đựng thức ăn 'dính đủ thứ bẩn trên đời' vẫn dùng đựng thức ăn hằng ngày. Cách nào thay thế thực tế đáng sợ này?

Tuổi Trẻ trích ý kiến bạn đọc bàn về việc này.

- BS NGUYỄN HÀN BẢO HÂN (khoa nội tiết - cơ xương khớp Bệnh viện Đa khoa Kiên Giang):

Nhiều mối nguy cho sức khỏe

Thức ăn thừa trong bát đĩa là môi trường lý tưởng cho các loại vi khuẩn gây bệnh như E. coli, Salmonella, Norovirus và nấm mốc phát triển.

Những vi sinh vật này có thể xâm nhập vào cơ thể, gây tiêu chảy, ngộ độc thực phẩm hay các bệnh nhiễm trùng khác.

Bát đĩa khi vệ sinh không sạch còn có nguy cơ lây lan các bệnh truyền nhiễm như viêm gan A, tả, thương hàn.

Dư lượng xà phòng rửa chén nếu không được tráng sạch cũng có thể gây kích ứng đường tiêu hóa, ảnh hưởng đến gan và thận nếu tích tụ lâu dài.

Nếu bát đĩa bị rửa bằng các loại hóa chất không an toàn hoặc bị nhiễm độc chì, cadmium từ lớp men kém chất lượng, những chất này có thể nhiễm vào thức ăn, gây ngộ độc mãn tính.

Để rửa sạch bát đĩa bẩn, trước hết cần làm sạch sơ bộ bằng cách loại bỏ thức ăn thừa ngay khi vừa dùng xong. Sau đó dùng nước rửa chén chuyên dụng cọ rửa kỹ lưỡng dưới vòi nước chảy và tráng lại nhiều lần cho đến khi không còn bọt xà phòng.

Sau đó, tốt nhất dùng nước sôi hoặc máy khử trùng chuyên dụng để diệt khuẩn. Cuối cùng lau khô bát đĩa bằng khăn sạch hoặc để ráo tự nhiên và bảo quản nơi khô ráo, thoáng mát, tránh bụi bẩn, côn trùng.

Đối với những vật dụng ăn uống dùng một lần, về mặt lý thuyết sẽ giúp hạn chế lây nhiễm vi khuẩn từ người sử dụng trước và giảm nguy cơ tái nhiễm khuẩn từ việc rửa bát đĩa không đúng cách. Tuy nhiên ngoài vấn đề môi trường, những vật dụng này cũng tiềm ẩn nhiều mối nguy ảnh hưởng đến sức khỏe.

Một số sản phẩm dùng một lần kém chất lượng, đặc biệt là đồ nhựa hoặc xốp, có thể chứa các hóa chất độc hại. Khi tiếp xúc với thực phẩm nóng, các chất này có thể nhiễm vào thức ăn, gây ảnh hưởng xấu đến sức khỏe, nhất là hệ nội tiết và thần kinh. Một số sản phẩm có thể bị nhiễm bẩn trong quá trình đóng gói và vận chuyển. Do đó các quán ăn vẫn nên tráng hoặc rửa lại bằng nước sạch trước khi dùng để loại bỏ bụi bẩn, vi khuẩn và các hóa chất độc hại.

- Anh MITCHELL (đến từ Úc, từng sống tại TP.HCM hai năm):

Nên ngâm bát đĩa bằng nước nóng

Tôi đã ăn thử qua rất nhiều hàng quán vỉa hè tại TP.HCM vì đồ ăn vừa rẻ, vừa ngon lại vừa tiện lợi.

Tôi cũng từng bị ngộ độc thực phẩm.

Theo tôi, không chỉ hàng quán vỉa hè, nhiều quán ăn hay nhà hàng cũng không chắc chắn về vấn đề vệ sinh.

Chúng tôi hoàn toàn không biết chén bát được rửa thế nào.

Tôi nghĩ các quán ăn và cả gia đình bình thường có thể tập thói quen rửa chén bát bằng nước nóng hoặc ngâm chén bát bằng nước nóng để tiệt trùng, ngăn ngừa vi khuẩn lây lan.

Ở Việt Nam, tôi rất ít thấy ai làm vậy.

- Chị NGUYỄN THỊ MAI (đầu bếp một quán ăn tại TP.HCM):

Thường xuyên kiểm tra, thay mới dụng cụ

Các món ăn được chế biến thường có nhiều dầu mỡ, nếu không được rửa sạch sẽ ảnh hưởng trực tiếp đến sức khỏe người dùng.

Ở quán tôi, bát đĩa dơ sau khi được rửa qua nước rửa chén sẽ được tráng qua hai lần nước sạch.

Nước này cũng sẽ được thay thường xuyên để đảm bảo chén bát được rửa sạch dầu mỡ hay xà phòng rửa chén.

Khoảng nửa tháng một lần, quán tôi sẽ thay mới các vật dụng cọ rửa.

Chén đũa cũng được kiểm tra, thay mới thường xuyên.

- BS CKI MAI HÙNG CƯỜNG (trưởng đơn vị tiêu hóa, khoa nội tổng hợp Bệnh viện Đa khoa Thủ Đức):

Lau muỗng đũa trước khi ăn chỉ làm sạch sơ bộ

Khi khám bệnh, tôi gặp rất nhiều ca bị tiêu chảy, ngộ độc thực phẩm, lỵ amip, giun sán do thường ăn uống ở hàng quán bên ngoài.

Không ít trường hợp phải nhập viện truyền dịch, thậm chí tử vong do nhiễm độc tố vi khuẩn mạnh gây suy đa cơ quan.

Việc thực khách thường lau muỗng đũa bằng giấy ăn hoặc chanh trước khi ăn chỉ làm sạch sơ bộ, không diệt được vi khuẩn.

Vì thế việc hàng quán chú ý rửa sạch, bảo quản dụng cụ đúng cách là quan trọng nhất.

Ngoài bát đĩa, khăn lau bàn ẩm dùng đi dùng lại cũng rất dễ phát tán vi khuẩn. Thớt, dao hay lọ gia vị hoàn toàn có thể trở thành nguồn lây chéo nếu không vệ sinh kỹ.

- Chị THỊ HUỲNH (chủ một quán phở tại TP.HCM):

Cẩn thận từ khâu chọn nước rửa

Tôi thấy nhiều quán ăn sử dụng loại nước rửa chén 30 lít có giá chưa đến 100.000 đồng. Loại đó có chất tẩy rửa cao, nhiều người nghĩ rằng chỉ cần rửa qua một lượt xà phòng, thêm một lần nước sạch đã được rồi.

Quán ăn của tôi chọn loại nước rửa có giá thành hơn 60.000 đồng cho 3 lít nước rửa. Sau khi dọn dẹp, quán sẽ cho ngâm chén đũa trong một chậu ngâm nước và nước rửa chén trong vòng 4-6 giờ, sau đó mới rửa bằng nước rửa chén.

Rửa xong, chúng tôi úp cho ráo, lấy khăn sạch lau qua rồi mới mang sử dụng tiếp. Đũa muỗng thì thêm một bước phơi nắng để diệt vi khuẩn, lấy bao giấy bọc lại cho sạch sẽ, tránh bụi đường.

Quán vẫn để sẵn chanh trên bàn để khách hàng thêm yên tâm sử dụng lau chùi.