Quá nhanh: VinSpeed của tỷ phú Phạm Nhật Vượng đề xuất khởi công đường sắt tốc độ cao 5,3 tỷ USD, đi qua 4 tỉnh, thành ngay trong năm nay

VinSpeed dự kiến được phê duyệt chủ trương đầu tư trong quý IV/2025, sau đó thi công trong 24 tháng và chạy thử vào cuối năm 2027, vận hành thương mại từ quý I/2028.

Công ty Cổ phần Đầu tư và Phát triển Đường sắt Tốc độ cao VinSpeed, do tỷ phú Phạm Nhật Vượng sáng lập, vừa công bố báo cáo đánh giá tác động môi trường (ĐTM) cho dự án đường sắt tốc độ cao Hà Nội – Quảng Ninh.

Theo đề xuất của VinSpeed, dự án có tổng mức đầu tư gần 139.000 tỷ đồng, tương đương gần 5,3 tỷ USD. Doanh nghiệp dự kiến được phê duyệt chủ trương đầu tư trong quý IV/2025, sau đó thi công trong 24 tháng (từ quý IV/2025 đến quý IV/2027), chạy thử vào cuối năm 2027 và vận hành thương mại từ quý I/2028.

Giai đoạn 2028 – 2035, VinSpeed dự kiến khai thác 4 đoàn tàu với 16 toa, sau đó nâng lên 8 đoàn (32 toa) trong giai đoạn 2035 – 2050. Các đoàn tàu sẽ hoạt động 18 giờ mỗi ngày, từ 5h đến 23h, với tần suất ban đầu 60 phút/chuyến, rút ngắn xuống 30 phút/chuyến từ năm 2030.

Tuyến đường sắt có chiều dài khoảng 120km, đi qua địa phận 22 xã, phường thuộc 4 tỉnh, thành phố gồm Hà Nội, Bắc Ninh, Hải Phòng và Quảng Ninh. Tuyến có khổ ray tiêu chuẩn 1.435mm, được điện khí hóa, với tốc độ thiết kế tối đa 350 km/h, trong đó đoạn qua Hà Nội giới hạn 120 km/h. Điểm đầu tuyến đặt tại Trung tâm Hội chợ Triển lãm Quốc gia (xã Đông Anh, Hà Nội), sau đó đi qua ga Gia Bình (Bắc Ninh), ga Yên Tử (Quảng Ninh) và kết thúc tại ga Hạ Long nằm trong khu công viên rừng, phường Tuần Châu.

Dự án này vừa được Chính phủ bổ sung vào Quy hoạch mạng lưới đường sắt quốc gia thời kỳ 2021-2030, tầm nhìn 2050, trở thành 1 trong 2 tuyến đường sắt tốc độ cao của Việt Nam, cùng với tuyến Bắc – Nam dài 1.541 km từ ga Ngọc Hồi (Hà Nội) đến ga Thủ Thiêm (TP.HCM).

Cùng với sự xuất hiện của các dự án quy mô lớn, Chính phủ cũng đang đẩy nhanh điều chỉnh quy hoạch và lộ trình đầu tư loạt tuyến đường sắt quan trọng khác. Cụ thể, tuyến Hà Nội – Đồng Đăng (Lạng Sơn) dài 156km, khổ 1.435 mm, được đưa vào danh mục đầu tư trước năm 2030, thay vì sau mốc này như quy hoạch cũ. Ngoài ra, các tuyến Hải Phòng – Hạ Long – Móng Cái (Quảng Ninh), Tháp Chàm – Đà Lạt, và An Bình – Sài Gòn (Hòa Hưng) – Tân Kiên cũng được đưa vào danh mục nghiên cứu đầu tư sớm.

Bên cạnh đó, 7 tuyến đường sắt quốc gia hiện hữu sẽ được nâng cấp, và các tuyến kết nối quốc tế với Trung Quốc, Lào, Campuchia được ưu tiên đầu tư.

VinSpeed được thành lập vào tháng 5/2024, hoạt động trong các lĩnh vực xây dựng công trình đường sắt, sản xuất đầu máy, toa xe, và phát triển hạ tầng vận tải tốc độ cao. Về cơ cấu cổ đông, tỷ phú Phạm Nhật Vượng nắm giữ 51% cổ phần, hai con trai Phạm Nhật Quân Anh và Phạm Nhật Minh Hoàng mỗi người sở hữu 1%, trong khi Tập đoàn Đầu tư Việt Nam (VIG) nắm 35% vốn và Vingroup nắm 10%. Vốn điều lệ của công ty hiện đạt 15.000 tỷ đồng.

Trước đó, vào tháng 5/2024, VinSpeed cũng từng đề xuất đầu tư tuyến đường sắt cao tốc Bắc – Nam với tổng vốn ước tính 61,35 tỷ USD, tương đương 13% GDP của Việt Nam tính đến cuối năm 2024. Theo phương án tài chính, doanh nghiệp sẽ tự thu xếp 20% vốn (khoảng 12,27 tỷ USD), còn 80% vay từ Nhà nước không tính lãi trong 35 năm kể từ thời điểm giải ngân.