Nước thải từ bãi rác trên núi chảy ra biển Nha Trang

Dòng nước đen ngòm khởi phát từ bãi rác Rù Rì ở thôn Lương Hòa (phường Bắc Nha Trang), nơi từng là bãi rác lộ thiên hình thành từ năm 1980. Khu xử lý này sử dụng công nghệ cũ, không có lớp lót đáy. Năm 2014, bãi được đóng cửa bằng cách phủ đất và màng chống thấm, song lớp đáy vẫn giữ nguyên hiện trạng.

Hiện phần đáy bãi rác vẫn rỉ ra dòng nước bẩn chảy hàng chục km, hòa vào suối cạn khu vực cầu Giăng Dây trên quốc lộ 1A, rồi đổ xuống hạ du ra biển. Dòng nước này đi qua các thôn Lương Hòa, Lương Sơn, ảnh hưởng đến hàng chục hộ dân.

Lượng nước rỉ rác tăng mạnh sau những trận mưa lớn gần đây. Nhiều người dân cho biết đã phản ánh nhiều lần nhưng chưa được xử lý dứt điểm. "Mùi hôi tại mương nước rất nặng, giống mùi thú vật chết", ông Huỳnh Văn Tú, 42 tuổi, sống cạnh mương ở thôn Lương Sơn 3, nói.

Anh Tú cho biết mua nhà gần mương nước hơn ba năm trước, khi đó nước vẫn trong, có cá bơi lội. Nhưng khoảng 5 tháng nay nước chuyển đen ngòm, không còn sinh vật nào sống được. Nhân viên môi trường có rải vôi, khử mùi, nhưng chỉ vài tuần là hôi trở lại.

Bà Phạm Thị Tuyết, 62 tuổi, cùng thôn, cho hay mùi hôi từ mương nước khiến bà "không dám mở cửa". Ô nhiễm kéo dài hơn 6 năm, mùa mưa hay mùa nắng đều nồng nặc. "Đủ thứ mùi hôi từ nước rỉ rác, rác sinh hoạt người dân xả xuống mương và cả mùi từ cảng cá Vĩnh Lương cách đây chừng 100 m", bà Tuyết nói.

Sở Nông nghiệp và Môi trường Khánh Hòa, cho biết khu vực phường Bắc Nha Trang hiện có trạm xử lý nước rỉ rác phục vụ hai bãi chôn lấp Rù Rì (đã đóng cửa) và Lương Hòa, công suất thiết kế 186 m3 một ngày. Tuy nhiên, lượng nước thu gom hiện trung bình là 216 m3 một ngày, cộng thêm nước mưa từ hai suối cạn thượng nguồn khiến trạm quá tải.

Cùng với đó, hệ thống ống dẫn sau nhiều năm sử dụng đã bám cặn, gây tắc nghẽn, trong khi việc bảo trì, vệ sinh gặp khó khăn vào mùa mưa.

Để giải quyết tình trạng ô nhiễm, Sở này đã đề nghị Sở Xây dựng và Ban Quản lý Dự án Phát triển Khánh Hòa sớm đưa vào vận hành Nhà máy xử lý nước thải và hệ thống thu gom thuộc dự án CCSEP để đấu nối, xử lý nước rỉ rác từ các bãi chôn lấp.

Đồng thời, Sở cũng yêu cầu Ban Quản lý Dịch vụ công ích Nha Trang lập, trình chủ trương đầu tư dự án nâng cấp, cải tạo hệ thống dẫn nước rỉ rác và trạm xử lý Lương Hòa, đảm bảo xử lý ổn định, lâu dài.

Các đơn vị chuyên môn được giao kiểm tra, phân tích lưu lượng nước - đặc biệt vào mùa mưa - để có phương án điều tiết, hạn chế nước mưa hòa với nước rỉ rác chảy ra hạ lưu.

Đầu tháng 11, UBND tỉnh Khánh Hòa giao Sở Tài chính rà soát, xử lý đề xuất dự án nâng cấp Trạm xử lý nước rỉ rác Lương Hòa, hoàn thành tham mưu báo cáo trước ngày 15/11.

Bùi Toàn