Nửa số học sinh Nhật Bản không đọc sách, smartphone 'chiếm hết thời gian'

Một khảo sát mới cho thấy gần một nửa học sinh Nhật Bản không đọc sách dù Nhật Bản vốn nổi tiếng với văn hóa đọc, trong khi thời gian dùng điện thoại thông minh tăng mạnh.

“Học sinh ngày nay dường như dành hầu hết thời gian rảnh cho điện thoại, ít còn hứng thú với sách”, ông Haruo Kimura, nhà nghiên cứu chính của Viện Nghiên cứu Giáo dục Benesse (Nhật Bản), nhận xét với báo Mainichi.

Cuộc khảo sát do Viện Benesse phối hợp Đại học Tokyo thực hiện, với khoảng 20.000 cặp phụ huynh - học sinh từ lớp 1 đến lớp 12, tiến hành hằng năm từ 2015 đến 2024 để theo dõi thói quen đọc sách và sử dụng điện thoại thông minh.

Kết quả cho thấy năm 2024, 52,7% học sinh không đọc sách chút nào (bao gồm sách điện tử), tăng mạnh so với mức 34,3% năm 2015.

Tỉ lệ này tăng theo độ tuổi với 33,6% học sinh ở các lớp 1 - 3, 47,7% lớp 4 - 6, 59,8% lớp 7 - 9 và 69,8% lớp 10 - 12.

Thời gian đọc sách trung bình mỗi ngày cũng giảm rõ rệt, đặc biệt từ lớp 4 trở lên cũng giảm còn 15,6 phút ở lớp 4 - 6, 14,1 phút ở trung học cơ sở và 10,1 phút ở trung học phổ thông.

Ngược lại, thời gian dùng điện thoại thông minh tăng mạnh, từ 33,4 phút đến 138,3 phút mỗi ngày tùy độ tuổi. Nghiên cứu cho thấy dùng điện thoại càng lâu thì thời gian đọc sách càng ngắn, đặc biệt ở học sinh lớp 4 - 6 và lớp 7 - 9.

Bên cạnh đó, khảo sát cũng chỉ ra mối liên hệ giữa đọc sách và vốn từ vựng. Cụ thể, học sinh đọc sách lâu hơn thường đạt điểm cao hơn trong các bài kiểm tra từ vựng, đặc biệt ở lớp 3, lớp 6 và lớp 12.

“Các thiết bị kỹ thuật số vừa có thể chiếm thời gian đọc sách, vừa mở rộng phạm vi hoạt động trí tuệ. Quan trọng là trẻ cần thời gian tiếp xúc với văn bản toàn diện và cơ hội khám phá thế giới mới, dù trên giấy hay kỹ thuật số”, ông Kimura nhận định thêm.

Khảo sát này nhấn mạnh một thách thức lớn trong giáo dục hiện đại, làm thế nào để cân bằng giữa tiện ích của thiết bị kỹ thuật số và thói quen đọc sách truyền thống, giúp trẻ phát triển toàn diện cả kiến thức lẫn vốn từ.