Nữ sinh tạo chất bảo quản này để làm trái cây tươi hơn…

Không cam lòng nhìn nông sản quê hương hư hỏng, Nguyễn Thị Minh Tâm, sinh viên Trường đại học Sư phạm kỹ thuật TP.HCM ạ nghiên cứu, tạo chất bảo quản chiết xuất từ phế phẩm tưởng chừng bỏ đi như vỏ tô, cua...

Tâm muốn tìm cách giúp trái cây tươi lâu hơn, xua tan nỗi lo "được mùa, mất giá". Khi vào đại học, tận dụng cơ hội được tiếp xúc công nghệ và kiến thức hiện đại, Minh Tâm đã không ngừng học hỏi, nghiên cứu, hướng đến hiện thực hóa ước mơ còn trăn trở. Trải qua không ít khó khăn, nhiều lần thất bại, cô gái 19 tuổi cũng thành công tạo ra chất bảo quản trái cây từ phế phẩm tôm, cua...

Tâm đã ứng dụng công nghệ nano vào chiết xuất "chitosan" (chất xơ sinh học có nguồn gốc từ vỏ tôm, cua, ghẹ hoặc vỏ các loài giáp xác khác). Từ những phế phẩm tưởng chừng bỏ đi trong ngành thủy sản, nữ sinh viên đã thành công tạo ra dung dịch tự nhiên giúp bảo quản nông sản lâu hơn, gọi chung là Nachito (viết tắt của nano và chitosan)".

"Ưu điểm là Nachito không dùng hóa chất độc hại hay bao bì nhựa, không để lại tồn dư độc hại, hiệu quả vượt trội nhờ công nghệ nano, giúp kháng nấm và kháng khuẩn mạnh mẽ. Người dùng chỉ cần phun sương hoặc nhúng trái cây vào dung dịch, để khô tự nhiên, là có thể kéo dài độ tươi thêm 15–30 ngày. Sau sử dụng, lớp phủ và vỏ trái cây lẫn lớp phủ có thể đưa vào compost, khép kín vòng tuần hoàn sinh học", Minh Tâm chia sẻ.

Minh Tâm dự định thời gian tới sẽ thương mại hóa sản phẩm dưới nhiều dạng: Dung dịch, bình xịt, gel cô đặc, combo mini dành cho hợp tác xã. Tâm kỳ vọng được kết nối với các hợp tác xã, sàn thương mại điện tử và các tổ chức giáo dục để đưa sản phẩm đến gần hơn với người dùng.

Không dừng lại ở Việt Nam, Tâm nuôi ước mơ đưa Nachito ra thị trường quốc tế như các nước ASEAN, Nhật Bản, EU – những nơi đang đẩy mạnh tiêu chuẩn thực phẩm xanh, đồng thời hợp tác với hệ sinh thái nông sản sạch, sàn thương mại điện tử và các trường học để lan tỏa giải pháp bảo quản xanh một cách rộng rãi.

Để ý tưởng đến gần hơn với hiện thực, Tâm đã mạnh dạn tham gia cuộc thi Sáng tạo xanh trong sinh viên 2025 chủ đề "Dự án xanh – Sáng kiến tái chế – Giải pháp tuần hoàn", chương trình do Hội Doanh nghiệp hàng Việt Nam chất lượng cao phối hợp với nhiều đơn vị tổ chức.

Ý tưởng của Tâm đã nhận được đánh giá cao từ ban giám khảo, được công nhận dự án lan tỏa nhất, thu hút nhiều người quan tâm và chia sẻ.

Hành trình nghiên cứu nachito không hề dễ dàng. Việc chiết xuất chitosan và kiểm soát kích thước nano ổn định là thách thức lớn do thiếu thiết bị, máy móc chuyên dụng. Bên cạnh đó, việc thuyết phục mọi người sử dụng sản phẩm của sinh học cũng gặp không ít khó khăn. Dù mới chỉ thử nghiệm trong phòng lab và được kiểm định bước đầu, dự án đã nhận được sự quan tâm tích cực từ cộng đồng. Minh Tâm hy vọng, khi hiểu rõ lợi ích và tính an toàn, người tiêu dùng sẽ thay đổi thói quen, hướng đến mô hình tiêu dùng xanh.

Bà Hồ Ngọc Phương Thảo, Chuyên gia Ban dự án hàng Việt Nam chất lượng cao nhận xét: "Đề tài của Tâm mặc dù không mới, nhưng bạn lại là người tiến một bước xa hơn, nhìn ra xu hướng tiêu dùng xanh, chuộng sản phẩm hữu cơ, có khả năng đưa nghiên cứu từ phòng thí nghiệm vào thực tiễn cuộc sống. Cần thêm quá trình hoàn thiện, kiểm nghiệm chuyên sâu để đưa ra thị trường. Nếu tiếp tục đầu tư công sức thêm, chắc chắn sẽ thành công".

Cũng theo bà Thảo, doanh nghiệp Việt Nam đang đối mặt với vấn đề nan giải: Người tiêu dùng ngày càng ưu tiên sản phẩm có thể bảo quản được lâu, nhưng lại không muốn dùng các chất bảo quản, phụ gia hay hóa chất. Điều này tạo ra bài toán khó cho doanh nghiệp khi phải làm thế nào kéo dài thời gian sử dụng sản phẩm một cách tự nhiên, an toàn. Như vậy, tuyên truyền gần như một phần quan trọng để giải quyết mâu thuẫn, nhưng nó cần được thực hiện một cách bài bản, minh bạch và có sự đồng hành của các bên liên quan, tạo dựng lại niềm tin từ phía người tiêu dùng.