Nữ phi hành gia Pháp Claudie Haigneré: Nữ giới cần được soi vào những tấm gương quả cảm

Claudie Haigneré sinh ngày 13-5-1957 tại Le Creusot (Pháp), là nhà du hành vũ trụ, bác sĩ và chính trị gia người Pháp. Bà là người phụ nữ Pháp đầu tiên bay vào không gian năm 1996.

Claudie Haigneré tốt nghiệp chuyên ngành thấp khớp ở Paris và hoàn thành luận án tiến sĩ khoa học thần kinh năm 1992. Từ năm 1984 đến 1992, bà làm việc tại Bệnh viện Cochin ở Paris trong lĩnh vực thấp khớp và phục hồi chức năng. Năm 1985, bà được cơ quan vũ trụ Pháp, Centre National d'Études Spatiales (CNES) chọn làm ứng viên phi hành gia.

Claudie Haigneré và những cột mốc tiên phong

Sau khi được chọn, bà nghiên cứu về tác động của du hành vũ trụ đối với sinh lý con người. Năm 1992, bà được chỉ định làm phi hành gia dự bị cho Jean-Pierre Haigneré, sau này là chồng bà, trong sứ mệnh không gian chung Pháp - Nga Altaïr, thuộc tàu Soyuz TM-17, được phóng vào tháng 7-1993.

Năm 1994, Haigneré được chọn cho sứ mệnh Cassiopée (Pháp - Nga) và bắt đầu huấn luyện tại Trung tâm huấn luyện phi hành gia Yury Gagarin ở Star City, Nga. Ngày 17-8-1996, bà bay vào không gian trên tàu Soyuz TM-24 cùng hai phi hành gia Nga, chỉ huy Valery Korzun và kỹ sư bay Aleksandr Kaleri, và cập bến Trạm vũ trụ Mir. Bà trở về Trái đất vào ngày 2-9-1996 trên tàu Soyuz TM-23.

Năm 1999, bà trở thành người phụ nữ đầu tiên đủ điều kiện chỉ huy một khoang tàu Soyuz trong quá trình tái nhập khí quyển. 

Ngày 21-10-2001, bà thành nữ phi hành gia châu Âu đầu tiên tham gia chuyến bay lên Trạm vũ trụ quốc tế (ISS), đảm nhận vai trò kỹ sư bay trên tàu Soyuz TM-33 cùng hai phi hành gia Nga, chỉ huy Viktor Afanasiyev và kỹ sư bay Konstantin Kozeyev.

Từ năm 2002 đến 2005, Haigneré giữ nhiều vị trí tại Pháp, bao gồm bộ trưởng phụ trách nghiên cứu và công nghệ mới, bộ trưởng phụ trách các vấn đề châu Âu, và tổng thư ký phụ trách hợp tác Pháp - Đức.

Tháng 11-2005, Cơ quan Vũ trụ châu Âu (ESA) chọn bà làm cố vấn cho tổng giám đốc. Bà giữ vị trí này đến năm 2009, khi bà trở thành giám đốc điều hành của Universcience, một tổ chức công tại Pháp nhằm đưa khoa học đến gần hơn với công chúng. Năm 2015, bà một lần nữa trở thành cố vấn cho tổng giám đốc ESA.

Phụ nữ không cần ép mình vào khuôn khổ của người khác tạo ra

Claudie Haigneré đã phá vỡ nhiều rào cản trong khoa học, không gian và chính trị, trở thành hình mẫu cho vô số phụ nữ và bé gái đã trải qua giai đoạn trưởng thành mà không có nhiều nhân vật để ngưỡng mộ.

"Nếu các bé gái lớn lên nhìn thấy phụ nữ là những nhà khám phá, lãnh đạo, chúng sẽ dễ dàng trở thành những người như thế. Đây là một trong những ý nghĩa của sự nêu gương", cựu phi hành gia 67 tuổi chia sẻ với EUobserver.

Nhiều điều đã thay đổi theo thời gian, nhưng Haigneré từng thừa nhận rằng bà phải thích nghi với một "môi trường do nam giới tạo ra, và dành cho nam giới".

"Những rào cản vô hình không được viết thành luật hay chính sách, thường khó đấu tranh hơn cả những rào cản hữu hình", bà nói. Đồng thời bà cảnh báo rằng "chúng vô hình nhưng không phải là tưởng tượng".

"Những vấn đề lớn nhất của thế giới không thể do một tuýp giải quyết. Chúng ta cần các nhà khoa học, người kể chuyện, những kẻ mơ mộng và người xây dựng, những nhà tư tưởng trầm lặng và những người tạo ra thay đổi mạnh mẽ. Chúng ta cần các bé gái và bé trai, mọi nền văn hóa, mọi hoàn cảnh, mọi bản sắc", bà nói thêm.

Sự thay đổi thực sự, theo bà, bắt đầu bằng việc gọi tên những vấn đề, đồng thời đưa ra giải pháp. "Khiến điều vô hình trở nên hữu hình, xây dựng lại hệ thống và các mạng lưới hòa nhập, chia sẻ quyền lực, khuyến khích các bé gái có lòng dũng cảm chứ không chỉ là sự lễ phép", bà nói.

"Chúng ta phải nói với phụ nữ rằng bạn thuộc về nơi này. Bạn đủ thông minh, đủ mạnh mẽ. Bạn đã sẵn sàng và không cần phải ép mình vào khuôn khổ của bất kỳ ai. Tương lai của khoa học, không gian và chính trị cần tiếng nói của bạn", Haigneré chia sẻ.