Nộp chậm bảo hiểm xã hội quá 60 ngày bị coi là trốn đóng

Nghị định 274/2025 có hiệu lực từ 30/11 quy định cụ thể về chậm đóng, trốn đóng bảo hiểm xã hội (BHXH) bắt buộc, bảo hiểm thất nghiệp (BHTN). Theo Luật Bảo hiểm xã hội, chậm đóng là hành vi thuộc một trong các trường hợp: chưa đóng hoặc đóng chưa đầy đủ số tiền đã đăng ký theo thời hạn đã quy định; không đăng ký hoặc đăng ký không đầy đủ số người phải đóng BHXH bắt buộc, BHTN trong 60 ngày kể từ ngày hết hạn quy định.

Hành vi chậm đóng BHXH chuyển thành trốn đóng khi người sử dụng lao động không khắc phục sau thời hạn kể trên, cơ quan Bảo hiểm xã hội có văn bản đôn đốc mà vẫn không thực hiện. Thời điểm được xác định như sau:

Trường hợp 1, người sử dụng lao động chưa đăng ký tham gia BHXH, BHTN cho lao động sau 60 ngày tính từ lúc hết hạn. Thời điểm trốn đóng được tính từ ngày 61 trở đi.

Trường hợp 2, người sử dụng lao động đăng ký tiền lương làm căn cứ đóng BHXH bắt buộc, BHTN thấp hơn quy định. Với đơn vị đóng hàng tháng, trốn đóng được tính từ sau ngày cuối cùng của tháng kế tiếp của tháng phát sinh tiền lương đã đăng ký làm căn cứ đóng.

Với đơn vị đóng 3 hoặc 6 tháng một lần, hành vi này được xác định từ sau ngày cuối cùng của tháng kế tiếp chu kỳ đã đăng ký làm căn cứ đóng.

Trường hợp 3, người sử dụng lao động chậm đóng dù đã được Cơ quan Bảo hiểm xã hội đôn đốc. Nếu văn bản gửi trong 45 ngày từ khi hết hạn đóng mà doanh nghiệp không nộp sau 60 ngày, hành vi bị chuyển thành trốn đóng từ ngày thứ 61. Nếu đơn vị bị gửi văn bản sau 45 ngày thì trốn đóng tính từ ngày thứ 15 kể từ khi Cơ quan Bảo hiểm xã hội ban hành văn bản.

Tiền trốn đóng được xác định là khoản mà chủ sử dụng không đăng ký, không đóng BHXH, BHTN hoặc kê khai mức thấp hơn thực tế, sau 60 ngày kể từ khi hết hạn mà không khắc phục. Doanh nghiệp trốn đóng phải nộp số tiền trốn cùng tiền lãi 0,03% mỗi ngày tính trên số tiền và số ngày trốn đóng. Hành vi trốn đóng có thể bị xử phạt hành chính hoặc truy cứu trách nhiệm hình sự; không xem xét trao tặng thi đua, khen thưởng.

Nghị định cũng nêu rõ doanh nghiệp bị ảnh hưởng thiên tai, dịch bệnh, tình trạng khẩn cấp hoặc bất khả kháng được cơ quan có thẩm quyền công bố không bị coi là trốn đóng. Song đơn vị phải có hồ sơ chứng minh nguyên nhân bất khả kháng gửi Cơ quan Bảo hiểm xã hội trước ngày 25 của tháng có văn bản đôn đốc.

Thống kê của Bảo hiểm xã hội Việt Nam hết tháng 9/2025, cả nước có gần 19,9 triệu người tham gia BHXH, tăng gần 0,8 triệu người so với cùng kỳ 2024. Trong đó gần 17,7 triệu người đóng BHXH bắt buộc; 2,13 triệu người diện tự nguyện. Lao động đóng bảo hiểm thất nghiệp trên 16 triệu, tăng gần 0,7 triệu so với cùng kỳ năm 2024.

Hồng Chiêu