Nỗi đau của hàng triệu 'ôsin 10 tuổi' ở Pakistan

Từ năm 10 tuổi, Amina đã phải lau chùi, quét dọn và nấu nướng trong một gia đình trung lưu ở thành phố Karachi. Giống như hàng triệu trẻ em Pakistan khác, cô bé là một lao động giúp việc nhà, một thực trạng bất hợp pháp nhưng phổ biến.

"Cháu cùng mẹ nhặt rau, rửa bát, quét và lau nhà. Cháu ghét phải làm việc cho gia đình này", cô bé 13 tuổi nói. Mỗi ngày, Amina rời khu ổ chuột lúc 7h sáng, trở về khi trời đã tối mịt. "Đôi khi chúng cháu phải làm cả chủ nhật dù đó là ngày nghỉ duy nhất. Điều đó thật bất công".

Theo báo cáo năm 2022 của Tổ chức Lao động Quốc tế (ILO), cứ bốn hộ gia đình ở Pakistan có một hộ thuê trẻ em giúp việc, chủ yếu là bé gái từ 10 đến 14 tuổi.

Sania, 13 tuổi, kiếm được 15 USD một tháng khi phụ mẹ dọn dẹp một ngôi nhà sang trọng. Chủ nhà cấm cô bé nói chuyện với con của họ hoặc chạm vào đồ chơi của chúng. Mức lương của Sania chỉ bằng một nửa của mẹ dù làm cùng số giờ. Tổng thu nhập của hai mẹ con là 46 USD mỗi tháng, thấp hơn nhiều so với mức lương tối thiểu 140 USD của nước này.

"Cháu đã mơ ước học xong và trở thành bác sĩ", Sania, chị cả trong gia đình có 5 anh chị em, nói. Theo luật, cô bé phải được đến trường đến năm 16 tuổi.

Một giáo sư đại học (đề nghị giấu tên) thừa nhận đang thuê một cậu bé 10 tuổi vì trẻ em "rẻ hơn và dễ bảo hơn". "Tôi biết việc thuê một đứa trẻ là vô đạo đức và bất hợp pháp, nhưng ít nhất ở đây nó có mái nhà và được ăn uống đầy đủ", ông nói.

Cậu bé Hamza được bố mẹ gửi đến sống cùng vị giáo sư, cách ngôi làng nghèo khó của em 450 km. Mỗi năm em chỉ về nhà vài lần. Mức lương 35 USD hàng tháng của Hamza được trả thẳng cho cha em.

Vị giáo sư thừa nhận cảm thấy "không thoải mái" khi các con mình đến trường còn Hamza phải ở nhà dọn dẹp. "Nhưng ở làng, cha mẹ nghèo của nó có thể sẽ bắt nó ra đồng làm việc mà không đủ ăn", ông nói thêm.

Luật pháp Pakistan chưa có định nghĩa thống nhất về lao động trẻ em, dù cấm sử dụng lao động dưới 14 tuổi trong các môi trường nguy hiểm như nhà máy.

Tại tỉnh Sindh, việc thuê trẻ em giúp việc có thể bị phạt tù tới một năm hoặc phạt tiền 177 USD. Tuy nhiên, rất ít trường hợp bị truy tố.

Ông Kashif Mirza từ tổ chức phi chính phủ Sparc mô tả đây là một hình thức nô lệ hiện đại được xã hội Pakistan chấp nhận rộng rãi, khiến các em đặc biệt dễ bị tổn thương.

"Xã hội thích thuê lao động trẻ em vì rẻ và ngoan ngoãn hơn. Chủ lao động còn biện minh rằng họ đang bảo vệ những đứa trẻ, điều này không đúng sự thật và là bất hợp pháp", ông Mirza nói.

Tháng 2, Iqra, một lao động 13 tuổi, đã chết sau trận đòn của chủ nhà giàu có ở Rawalpindi vì làm mất sô cô la trong bếp.

Ban đầu, ông Sana, cha của Iqra, tuyên bố sẽ kiện chủ nhà tới cùng, nhưng sau đó đã rút lại quyết định. Theo luật Hồi giáo, gia đình nạn nhân có thể nhận tiền bồi thường từ thủ phạm để đổi lấy sự tha thứ, giúp họ thoát khỏi việc bị truy tố.

"Tôi không có lựa chọn nào khác. Tôi lấy đâu ra tiền để trả phí pháp lý? Tôi đã nợ hơn 2.120 USD rồi", ông nói và cho biết có thêm áp lực từ chủ nhà.

Sau cái chết của Iqra, ông đã đưa hai con gái và hai con trai còn lại về nhà. "Tôi không thể chịu đựng được ý nghĩ sẽ mất thêm một đứa con nữa", ông nói.

Ông Mir Tariq Ali Talpur, một quan chức xã hội tỉnh Sindh, cho rằng "các hình phạt không đủ nghiêm khắc" cho cả người sử dụng lao động và cha mẹ. Ông cho biết chính quyền thường xuyên kiểm tra và đưa những đứa trẻ bị thuê bất hợp pháp đi, nhưng tòa án thường trả chúng về cho cha mẹ sau khi nộp một khoản phạt nhỏ, khoảng 3,5 USD.

"Đó là lý do tại sao những vụ việc này cứ lặp đi lặp lại", ông nói.

Tháng 9, một cặp vợ chồng ở Karachi bị buộc tội dùng bàn tấn công bé gái giúp việc 13 tuổi tên Zainab, đã được tại ngoại với mức phí bảo lãnh khoảng 105 USD mỗi người.

"Tôi không hiểu sao họ có thể được tại ngoại. Vết thương của Zainab, chẳng lẽ không ai nhìn thấy hay sao?", bà Asia chua xót nói và chỉ vào những vết bỏng trên tay, chân, lưng và bụng con gái.

Bà Asia, người đang theo đuổi vụ kiện, thừa nhận rằng họ "giàu có và nghĩ rằng mình không thể bị động đến".

"Những người nghèo như chúng tôi không có quyền lực gì cả", bà nói.

Minh Phương (Theo France24)