Những điều cần biết về collagen

Collagen là một loại protein có nhiều nhất trong cơ thể, chiếm khoảng 30% tổng lượng protein. Ngoài da, xương, cơ, gân, dây chằng, mạch máu, collagen còn được tìm thấy trong giác mạc mắt, mạch máu, niêm mạc ruột và các cơ quan nội tạng.

Cấu trúc sinh học và quá trình hình thành

Về mặt hóa học, collagen được tạo thành chủ yếu từ ba loại axit amin gồm glycine, proline, hydroxyproline. Các axit amin này liên kết với nhau tạo thành các sợi protein có cấu trúc xoắn ba (triple-helix) đặc trưng. Quá trình tổng hợp này diễn ra tự nhiên trong cơ thể thông qua các tế bào mô liên kết gọi là nguyên bào sợi (fibroblasts).

Để tạo ra cấu trúc xoắn ba bền vững này, cơ thể không thể tự làm mà cần sự hỗ trợ của các vi chất dinh dưỡng đóng vai trò chất xúc tác, bao gồm vitamin C, kẽm, đồng và mangan.

Phân loại

Có khoảng 28 loại collagen khác nhau. Chúng khác nhau về cách các phân tử được lắp ráp và vị trí hoạt động trong cơ thể. Tuy nhiên, có 5 loại chính đóng vai trò quan trọng nhất:

Vai trò

Đối với làn da

Collagen cung cấp cấu trúc, sức mạnh và độ đàn hồi cho da (elasticity). Nó thay thế các tế bào da chết và hình thành các nguyên bào sợi ở lớp hạ bì (lớp giữa của da), giúp các tế bào mới phát triển.

Đối với hệ xương khớp

Các vai trò sinh học khác

Dấu hiệu cảnh báo suy giảm collagen

Khi già đi, quá trình sản xuất collagen tự nhiên chậm lại, đồng thời lượng collagen hiện có bị phá vỡ với tốc độ nhanh hơn và chất lượng kém hơn.

Các mốc thời gian

Dấu hiệu thiếu hụt collagen

Tác nhân gây suy giảm collagen

Bên cạnh lão hóa tự nhiên, lối sống và bệnh lý có thể đẩy nhanh quá trình mất collagen.

Cơ thể không thể hấp thụ nguyên phân tử collagen (dạng lớn, phức tạp). Khi vào hệ tiêu hóa, nó sẽ bị phân hủy thành các peptide hoặc axit amin nhỏ hơn để cơ thể hấp thụ và sử dụng. Để hỗ trợ cơ thể tự sản xuất collagen, hãy ưu tiên các nhóm thực phẩm như da gà, da lợn, nước hầm xương, da cá và sứa. Trái cây họ cam quýt, dâu tây, ớt chuông, bông cải xanh, khoai tây cung cấp vitamin C, hỗ trợ quá trình hình thành collagen. Thực phẩm giàu proline và glycine như lòng trắng trứng, mầm lúa mì, sản phẩm từ sữa, bắp cải, măng tây, nấm, thịt, cá cũng có thể giúp ích.

Nếu muốn dùng sản phẩm bổ sung, bạn nên tham khảo ý kiến bác sĩ, chuyên gia dinh dưỡng trước khi sử dụng.

Bảo Bảo (Theo Healthline, Kid's Health, Phòng khám Cleveland)