Nhận tiền vào tài khoản cá nhân có thể bị đánh thuế: 8 trường hợp người dân cần nắm rõ

Không phải cứ nhận tiền vào tài khoản cá nhân là bị truy thu thuế. Tuy nhiên, theo hướng dẫn mới của Chi Cục Thuế Thương mại điện tử (Cục Thuế), có 8 nhóm thu nhập nếu phát sinh qua tài khoản cá nhân sẽ bị tính thuế thu nhập cá nhân (TNCN).

Trong bối cảnh giao dịch điện tử ngày càng phổ biến, dòng tiền chuyển vào tài khoản cá nhân được cơ quan thuế theo dõi kỹ hơn để xác định nghĩa vụ thuế. Theo hướng dẫn mới nhất của Chi Cục Thuế Thương mại điện tử, việc nhận tiền qua tài khoản ngân hàng sẽ chỉ bị tính thuế nếu khoản tiền đó thuộc nhóm thu nhập chịu thuế theo quy định tại Điều 3 Luật Thuế TNCN năm 2007, được sửa đổi, bổ sung các năm 2012 và 2014.

Trường hợp đầu tiên là thu nhập từ hoạt động sản xuất, kinh doanh hoặc hành nghề có chứng chỉ, giấy phép. Những người buôn bán, cung cấp dịch vụ hoặc hành nghề tự do nếu có doanh thu trên 100 triệu đồng mỗi năm sẽ phải kê khai và nộp thuế. Riêng cá nhân có doanh thu dưới 100 triệu đồng/năm được miễn cả thuế TNCN và thuế GTGT - đây là ngưỡng giúp phân biệt hoạt động kinh doanh quy mô nhỏ và nghề nghiệp ổn định.

Trường hợp thứ hai là thu nhập từ tiền lương, tiền công. Đây là nhóm phổ biến nhất, bao gồm toàn bộ khoản người lao động nhận được từ quan hệ lao động, trừ những khoản phụ cấp và trợ cấp mang tính phúc lợi, không tính như tiền lương. Các khoản thu nhập này hiện được khấu trừ tại nguồn và tính theo biểu thuế lũy tiến từng phần.

Thứ ba, thu nhập từ đầu tư vốn như tiền lãi cho vay, lợi tức cổ phần, hay lợi nhuận từ việc đầu tư vốn vào doanh nghiệp cũng được coi là thu nhập chịu thuế. Riêng lãi trái phiếu Chính phủ được miễn thuế, nhằm khuyến khích người dân đầu tư vào các công cụ tài chính an toàn.

Trường hợp thứ tư là thu nhập từ chuyển nhượng vốn, bao gồm việc bán phần vốn góp trong doanh nghiệp, chuyển nhượng cổ phiếu, chứng khoán hoặc các hình thức góp vốn khác. Đây là nhóm thu nhập thường gặp trong hoạt động đầu tư và thị trường chứng khoán.

Tiếp theo là thu nhập từ chuyển nhượng bất động sản - gồm quyền sử dụng đất, nhà ở, quyền thuê đất, mặt nước và các tài sản gắn liền với đất. Khi giao dịch nhà đất, người bán có nghĩa vụ kê khai và nộp thuế TNCN, thông thường với mức 2% trên giá trị chuyển nhượng, trừ các trường hợp được miễn như chuyển nhượng giữa người thân trong gia đình.

Bên cạnh đó, người nhận tiền thưởng từ xổ số, khuyến mại, cá cược, trò chơi, hoặc các cuộc thi có thưởng cũng nằm trong diện chịu thuế. Theo quy định, nếu phần thưởng vượt quá 10 triệu đồng/lần, người trúng thưởng phải nộp thuế 10% cho phần vượt này.

Trường hợp thứ bảy là thu nhập từ bản quyền, bao gồm tiền thu được từ chuyển giao hoặc chuyển quyền sử dụng các đối tượng của quyền sở hữu trí tuệ, hoặc chuyển giao công nghệ. Với xu hướng ngày càng nhiều cá nhân sáng tạo nội dung, lập trình phần mềm hay viết sách, quy định này giúp cơ quan thuế quản lý tốt hơn dòng thu nhập từ tài sản trí tuệ.

Cuối cùng, thu nhập từ nhượng quyền thương mại khi cá nhân chuyển giao thương hiệu, công thức, mô hình kinh doanh hoặc quy trình vận hành cũng phải kê khai thuế. Đây là hình thức phổ biến trong các chuỗi F&B, giáo dục, bán lẻ, và đang được cơ quan thuế tăng cường giám sát.

Chi Cục Thuế Thương mại điện tử cũng lưu ý, không phải mọi khoản tiền chuyển vào tài khoản cá nhân đều bị đánh thuế. Chỉ khi khoản đó được xác định là thu nhập thuộc 8 nhóm nêu trên và đạt ngưỡng chịu thuế, người nhận mới phải kê khai và nộp thuế TNCN. Trong trường hợp người nộp thuế đã hoàn thành nghĩa vụ trước đó, các khoản thanh toán về sau sẽ không bị tính thuế lại.

Việc ban hành hướng dẫn chi tiết giúp người dân phân biệt rõ giữa giao dịch dân sự và giao dịch tạo ra thu nhập, tránh nhầm lẫn khi nhận tiền từ người thân, bạn bè, hay chuyển khoản cá nhân. Đồng thời, nó cũng giúp cơ quan thuế quản lý minh bạch hơn dòng tiền trên môi trường số, trong khi vẫn đảm bảo nguyên tắc công bằng và không đánh thuế trùng lặp.