Nguồn tin tiết lộ TT Mỹ thuyết phục TT Ukraine nhượng bộ lãnh thổ

Tổng thống Mỹ Donald Trump đã thúc ép Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelensky nhượng lại một phần lãnh thổ cho Nga trong cuộc họp căng thẳng tại Nhà Trắng, khiến phái đoàn Ukraine thất vọng, theo hai nguồn thạo tin.

Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelensky. Ảnh: Reuters

Tại cuộc họp ngày 17/10, Tổng thống Trump cũng từ chối cung cấp tên lửa Tomahawk cho Ukraine, và đề cập đến việc đảm bảo an ninh cho cả Kyiv và Mátxcơva. Những bình luận này khiến phái đoàn Ukraine thấy khó hiểu.

Sau cuộc họp, ông Trump đã công khai kêu gọi ngừng bắn trên các tiền tuyến hiện tại. Một nguồn tin cho biết, Tổng thống Trump đưa ra đề xuất này sau khi ông Zelensky khẳng định sẽ không tự nguyện nhượng bất kỳ phần lãnh thổ nào cho Nga.

"Cuộc họp kết thúc với quyết định của ông Trump về việc đạt được một thỏa thuận tại ranh giới hiện tại, trên đường phân định", nguồn tin thứ ba cho biết.

Nhìn chung, mặc dù không phải là một thảm họa đối với Ukraine, nhưng cuộc thảo luận rõ ràng là một sự thất vọng đối với Tổng thống Zelensky, vì ông đã hy vọng có thể thuyết phục Tổng thống Trump cung cấp cho Kyiv tên lửa Tomahawk tầm xa có khả năng tấn công sâu vào lãnh thổ Nga.

Phó Tổng thống Mỹ JD Vance thông tin tới một nhóm phóng viên vào tối 19/10, rằng ông Trump vẫn chưa quyết định có nên cung cấp tên lửa Tomahawk hay không.

Trong những tuần gần đây, đã có những dấu hiệu cho thấy ông Trump đang giảm bớt ưu tiên cho các nỗ lực thúc đẩy một thỏa thuận với Kyiv và Mátxcơva, thay vào đó là dành toàn bộ sự ủng hộ cho Ukraine.

Chẳng hạn, sau cuộc gặp với Tổng thống Zelensky bên lề Đại hội đồng Liên Hợp Quốc hồi tháng 9, Tổng thống Trump suy đoán rằng Ukraine có thể lấy lại toàn bộ lãnh thổ đã mất vào tay Nga, một khả năng mà ngay cả Kyiv cũng coi là xa vời.

Nhưng cuộc họp hôm 17/10 cho thấy, ông Trump có thể sẽ một lần nữa thúc đẩy một thỏa thuận càng nhanh càng tốt, ngay cả khi đó là những điều khoản không dễ chấp nhận đối với Kyiv.

Vì sao ông Trump thay đổi thái độ?

Hai nguồn tin của Reuters cho biết, Tổng thống Trump đã bị lung lay bởi cuộc điện đàm hôm 16/10 với Tổng thống Nga Vladimir Putin. Trong cuộc gọi, ông Putin đã đề xuất một cuộc hoán đổi lãnh thổ, theo đó Ukraine sẽ từ bỏ quyền kiểm soát các khu vực Donetsk và Luhansk, để đổi lấy một phần nhỏ Zaporizhzhia và Kherson.

Tuy nhiên, Ukraine nhìn thấy giá trị chiến lược to lớn trong phần lãnh thổ Donetsk và Luhansk mà họ vẫn nắm giữ. Họ tin rằng việc từ bỏ vùng lãnh thổ đó sẽ khiến phần còn lại của Ukraine dễ bị tổn thương hơn nhiều trước các cuộc tấn công của Nga, nguồn tin cho biết. Nguồn tin lập luận rằng việc từ bỏ miền tây Donetsk và Luhansk sẽ đồng nghĩa với một hành động "tự sát".

Hai nguồn tin tiết lộ, Đặc phái viên Mỹ Steve Witkoff là một trong những người tích cực thúc giục người Ukraine đồng ý với đề xuất trao đổi của Nga. Ông Witkoff cho rằng, Donetsk và Luhansk có cộng đồng nói tiếng Nga đông đảo.

Hôm 16/10, trước khi gặp Tổng thống Zelensky, Tổng thống Trump tuyên bố sẽ sớm gặp Tổng thống Putin tại Hungary. Một phụ tá của Điện Kremlin cho biết ngay sau đó, rằng Ngoại trưởng Mỹ Marco Rubio và Ngoại trưởng Nga Sergei Lavrov sẽ có cuộc hội đàm trong những ngày tới để chuẩn bị cho hội nghị thượng đỉnh.

Cuộc gặp trước đó giữa ông Trump và ông Putin tại Alaska vào tháng 8 đã không mang lại đột phá nào.