Người trẻ dạy công nghệ miễn phí cho người lớn tuổi

Tại Đường sách TP.HCM, lớp hướng dẫn miễn phí cách sử dụng điện thoại thông minh, AI, kỹ năng phòng chống lừa đảo trực tuyến đang trở thành điểm đến quen thuộc của nhiều người. Đặc biệt, những "giáo viên" đứng lớp là các bạn trẻ tranh thủ kỳ nghỉ hè để giúp người lớn tuổi bắt kịp thời đại số hóa, trang bị kỹ năng tự bảo vệ trên môi trường mạng.

Giúp người lớn tuổi hòa nhập với công nghệ

Dự án "Công dân số bạc" được khởi xướng bởi chị Phan Bảo Thy, hiện là nhân viên văn phòng tại TP.HCM, với mong muốn giúp người lớn tuổi hòa nhập trong thời đại số hóa. Chị Thy cho biết đội ngũ tình nguyện viên của lớp là những người có chuyên môn sư phạm, được đào tạo về kỹ năng sống và được tập huấn định kỳ mỗi tháng.

Chị Thy chia sẻ ý tưởng thành lập dự án bắt nguồn từ trải nghiệm cá nhân. "Có lần ba tôi cho biết vừa mua nhầm đồ trên một sàn thương mại điện tử. Ông buồn và nói trên đó toàn hàng giả. Còn mẹ tôi nghe quá nhiều cảnh báo về lừa đảo mà trở nên sợ hãi, không dám dùng bất kỳ ứng dụng nào. Tuy nhiên, cả hai vẫn cố gắng học cách cài ứng dụng gọi điện, gửi ảnh để giữ liên lạc với con cháu", chị Thy kể.

Những câu chuyện ấy đã thôi thúc chị Thy lập ra lớp học công nghệ dành riêng cho người lớn tuổi, giúp họ không bị bỏ lại phía sau trong thời đại số hóa. Chị cho biết dự án không chỉ dừng lại ở việc dạy cách sử dụng điện thoại hay máy tính. "Chúng tôi muốn các bác cảm thấy mình vẫn là một phần của hiện tại. Công nghệ không chỉ là công cụ, mà còn là cầu nối giúp họ gắn bó với gia đình, cộng đồng và chính bản thân. Để làm được điều này, nhóm xây dựng các lớp học đa thế hệ, với sự tham gia của đông đảo tình nguyện viên, hỗ trợ học viên theo hình thức 1 kèm 1 hoàn toàn miễn phí, tạo không khí học tập thân thiện, không áp lực", chị Thy nói.

Theo chị Thy, rào cản lớn nhất với người lớn tuổi không nằm ở việc thao tác trên thiết bị mà là tâm lý e ngại. Nhiều người cho rằng: "Già rồi học làm gì?", "Dùng rồi cũng quên", "Mạng toàn lừa đảo"... Nỗi sợ bị lừa hoặc làm phiền con cháu khiến họ ngại tiếp cận công nghệ. Vì vậy, nhóm của chị không chỉ tập trung vào kỹ năng mà còn giúp học viên xây dựng sự cởi mở với công nghệ như dám hỏi, dám sai và dám thử lại.

Chị Thy cho hay những khó khăn về thể chất như tay run, mắt mờ hay chưa quen gõ chữ cũng được giải quyết bằng chính công nghệ. Các cụ có thể sử dụng giọng nói để tra cứu thông tin, xem video hướng dẫn và học theo nhịp độ phù hợp với mình. "Chúng tôi muốn các cụ thấy công nghệ không đáng sợ, mà là người bạn đồng hành", chị chia sẻ.

Lớp học thú vị

Lớp học đặc biệt này đang được tổ chức tại Đường sách TP.HCM và một số chung cư. Chỉ cần có nhóm từ 10 người trở lên đăng ký, các tình nguyện viên sẽ đến tận nơi dạy miễn phí. Theo chị Thy, nhiều học viên biết đến lớp học thông qua lời rủ của bạn bè. Không khí lớp luôn rộn ràng, ấm áp nhờ sự hỗ trợ tận tình của tình nguyện viên. Nhiều cô chú lớn tuổi còn chủ động lo liệu địa điểm, lập danh sách học viên, dọn dẹp lớp học, thậm chí mang theo trái cây, đồ ăn nhẹ và xem tình nguyện viên như con cháu trong gia đình…

Em Nguyễn Đức Dũng, học sinh Trường Phổ thông Năng khiếu (TP.HCM), là một trong những tình nguyện viên tích cực của lớp. Dũng chia sẻ: "Kỳ nghỉ hè, em tình cờ thấy thông tin về lớp học này trên mạng và muốn tham gia. Em hay hướng dẫn ba mẹ dùng điện thoại nên cũng có chút kinh nghiệm. Em muốn giúp các cụ lớn tuổi làm quen với công nghệ".

Theo Dũng, các học viên tuổi đã cao nên thường nhớ trước quên sau. Vì vậy, em luôn kiên nhẫn hướng dẫn từng bước cơ bản. Chẳng hạn như bài dùng mã QR để kết bạn trên Zalo, em nhẹ nhàng nói với học viên: "Bà bấm vào đây sẽ hiện mã QR. Sau đó nói bạn bè quét mã là kết bạn được ạ".

Còn Mạc Ngọc Nghi (28 tuổi), giáo viên dạy kỹ năng sống tại TP.HCM, đến với lớp vì ấn tượng với giá trị nhân văn của hoạt động này. "Lần đầu tiên tôi thấy một lớp học dành riêng cho người lớn tuổi. Các cụ ở đây rất hợp tác, cần cù, không biết gì là hỏi ngay. Tôi hy vọng qua những bài học này, các cụ sẽ biết cách tìm kiếm thông tin và sử dụng công nghệ để trò chuyện với con cháu tốt hơn", Nghi chia sẻ.

Bà Nguyễn Thị Diệu Linh (62 tuổi), ngụ chung cư Mỹ Phú, P.Tân Hưng (trước đây là P.Tân Kiểng, Q.7) TP.HCM, biết đến lớp học qua đội công tác xã hội ở khu phố. Bà tâm sự: "Bình thường tôi chỉ học từ bạn bè, giờ tham gia lớp học bài bản, tôi thấy rất vui. Tôi đã biết cách tìm kiếm thông tin, quản lý các nhóm người cao tuổi trên Zalo. Người già mà không biết công nghệ thì khó hòa nhập. Có những lớp như thế này thật sự rất ý nghĩa".

Bà Nguyễn Thị Thủy (77 tuổi), ngụ đường số 8, P.Thủ Đức (trước đây là P.Trường Thọ, TP.Thủ Đức), TP.HCM, cho biết dù tuổi cao, bà vẫn ngày ngày sử dụng ứng dụng để học tiếng Anh và ChatGPT để tra cứu thông tin. "Nhờ lớp học, tôi biết cách phân biệt trang web giả mạo, quét mã QR để tìm bạn bè. Tôi thấy mình minh mẫn, vui vẻ hơn", bà Thủy nói.