Người trẻ đau khớp vì ngồi nhiều, tập sai cách

"Đặc thù công việc ngồi nhiều và vận động không đúng cách khiến tình trạng viêm, thoái hóa khớp ở giới trẻ ngày càng gia tăng", Đại tá, TS.BS Phan Đình Mừng, Phó giám đốc Bệnh viện Quân y 175, Giám đốc Viện Chấn thương Chỉnh hình, nói bên lề chương trình tập huấn Can thiệp dưới hướng dẫn siêu âm trong chẩn đoán và điều trị bệnh lý chấn thương chỉnh hình, ngày 28/9.

Thực tế bệnh viện ghi nhận nhiều ca thoái hóa khớp ở người trẻ, thậm chí mới ngoài 20-30 tuổi đã bị đau nhức kéo dài. Khớp xuống cấp không chỉ ảnh hưởng chất lượng sống, giảm hiệu suất lao động mà còn làm tăng chi phí điều trị, nguy cơ phải phẫu thuật hoặc tàn phế nếu không được phát hiện, xử trí kịp thời.

Theo BS.CK2 Phạm Thế Hiển, Tổng thư ký Hội Nội soi cơ xương khớp TP HCM, nhiều tổn thương khớp ở người trẻ ban đầu rất nhỏ, khó nhận ra, nhưng nếu chủ quan để kéo dài sẽ nhanh chóng trở nên nặng nề, đặc biệt là ở độ tuổi sau 30. Khi khớp, nhất là sụn khớp, bị tổn thương, khả năng tự hồi phục gần như không có vì cấu trúc này không được nuôi dưỡng trực tiếp bởi mạch máu.

"Không ít bạn trẻ chơi thể thao sai cách, tập quá sức hoặc đi giày cao gót thường xuyên dẫn đến tổn thương sụn gối, nếu không phát hiện và xử lý sớm, sụn hư hại sẽ ngày càng lan rộng, khó phục hồi", bác sĩ Hiển nói.

Lối sống ít vận động, cơ bắp yếu đi khiến khớp không còn được nâng đỡ tốt, dễ chấn thương ngay cả trong sinh hoạt thường ngày như leo cầu thang, dắt xe hay đi đường dốc. Trong khi đó, nhiều người trẻ lại có tâm lý chủ quan, cố gắng tập luyện dù đã bị đau, khiến chấn thương cấp tính biến thành mạn tính, khó điều trị hơn.

Những năm gần đây, y học tái tạo trong lĩnh vực cơ xương khớp phát triển mạnh với nhiều chế phẩm sinh học như huyết tương giàu tiểu cầu (PRP), tế bào gốc hay chất bôi trơn khớp. Nếu trước đây bệnh nhân thường phải dùng thuốc toàn thân hoặc phẫu thuật, thì nay các phương pháp mới có thể tác động trực tiếp vào vùng tổn thương, giúp cải thiện hiệu quả và rút ngắn thời gian hồi phục.

Siêu âm cũng ngày càng được ứng dụng rộng rãi, không chỉ để phát hiện sớm tổn thương khớp mà còn hỗ trợ bác sĩ định vị chính xác vị trí tiêm PRP, chất nhờn hay các chế phẩm khác, đồng thời theo dõi quá trình phục hồi. Nhờ vậy, hiệu quả điều trị tăng, nguy cơ biến chứng giảm.

Bác sĩ Mừng khuyến cáo, vận động hợp lý, duy trì thể thao là cách phòng ngừa quan trọng. Tuy nhiên, tập sai tư thế hoặc chơi quá sức lại gây hại cho khớp. Khi xuất hiện triệu chứng, người bệnh nên đến cơ sở chuyên khoa để được chẩn đoán và điều trị đúng phương pháp thay vì tự xử trí. Với thoái hóa khớp nhẹ, có thể áp dụng biện pháp hỗ trợ bảo tồn, song ở giai đoạn muộn, hầu hết ít hiệu quả và cần cân nhắc can thiệp chuyên sâu, ổn định hơn.

Lê Phương