Người bệnh muốn đỡ chi tiền xét nghiệm nhiều lần, bao lâu khả thi?

Thay vì chỉ cần thực hiện một lần xét nghiệm là có thể dùng kết quả ở nhiều cơ sở y tế khi còn giá trị sử dụng, hiện nay vẫn còn tình trạng người bệnh phải tự chi trả để làm lại xét nghiệm mỗi khi chuyển viện hoặc khám ở nơi khác.

Bao giờ hết cảnh "rồng rắn" chờ xét nghiệm nhiều lần? Khi bệnh án điện tử trên cả nước được liên thông, người bệnh sẽ đỡ cảnh chờ đợi, tốn thêm tiền xét nghiệm nhiều lần. 

Nhiều bệnh viện đã liên thông, tái sử dụng kết quả xét nghiệm đạt tỉ lệ cao trong khi có nơi chưa thực hiện. Thực trạng này không chỉ gây lãng phí thời gian, công sức mà còn tạo gánh nặng tài chính cho người dân.

Người bệnh khổ sở đôi đường

Thống kê của Bộ Y tế cho thấy năm 2024 chi phí cho xét nghiệm, cận lâm sàng là gần 30.000 tỉ đồng/năm trong tổng chi phí cho khám, chữa bệnh bảo hiểm y tế (BHYT). Chỉ cần tái sử dụng 1-2% số xét nghiệm cận lâm sàng đã tiết kiệm được ít nhất 300-600 tỉ đồng/năm.

Ghi nhận của Tuổi Trẻ, khoảng 9h sáng tại khu vực tầng 3 khoa xét nghiệm và tầm soát ung thư Bệnh viện Ung bướu (TP.HCM) cơ sở 1, bệnh nhân xếp hàng dài đợi đến lượt siêu âm, xét nghiệm. Nhiều người đi đăng ký khám dịch vụ từ lúc 5h-7h sáng nhưng vẫn chưa tới lượt.

Bà N.T. (51 tuổi, Tây Ninh) cho biết bà mắc bệnh u nang vú đã điều trị khỏi, hơn một năm nay cứ ba tháng/lần phải đến bệnh viện để thăm khám, mỗi lần tái khám phải làm lại các xét nghiệm máu, siêu âm. 

Trước đó vì sợ đến bệnh viện sẽ đông, bà đã đến một phòng khám gần nhà xét nghiệm máu, siêu âm để tới bệnh viện chỉ cần đưa kết quả cho bác sĩ nhằm đỡ mất thời gian. Tuy nhiên sau khi đến thăm khám, bà lại được các bác sĩ chỉ định làm lại hết các xét nghiệm từ đầu.

"Đợi lâu quá, dù có đăng ký siêu âm, xét nghiệm dịch vụ từ sáng sớm mà đến 9h vẫn chưa thể siêu âm. Các xét nghiệm bác sĩ đều yêu cầu làm lại từ đầu, mỗi lần đi viện tiền khám, siêu âm, xét nghiệm lại tốn ít nhất 300.000 - 500.000 đồng. Đấy là chưa kể tiền xe, ăn uống, đi lại rất phiền, nếu làm những xét nghiệm ở nơi khác rồi đem qua đây bệnh nhân sẽ đỡ phải chờ đợi", bà T. chia sẻ.

Trong khi đó chị T.N. (30 tuổi, ngụ TP.HCM) được Bệnh viện Từ Dũ chấp nhận kết quả xét nghiệm PCR liên cầu khuẩn nhóm B (GBS) và xét nghiệm máu tiền phẫu do bác sĩ sản phụ khoa tại một phòng khám chỉ định, được một phòng xét nghiệm y khoa trên địa bàn TP thực hiện.

"Vài tuần trước sinh, tôi được bác sĩ chỉ định lấy dịch âm đạo làm xét nghiệm PCR GBS và lấy máu thực hiện các xét nghiệm tiền phẫu. Vài ngày sau, phòng khám trả kết quả và dặn tôi mang theo khi nhập viện sinh tại Bệnh viện Từ Dũ mà tôi chọn. Khi vào bệnh viện, tôi được chỉ định mổ lấy thai, các kết quả xét nghiệm từ phòng khám vẫn còn giá trị nên được bệnh viện chấp nhận mà không cần làm lại", chị N. kể.

Theo ghi nhận từ "hệ thống ki ốt khảo sát ý kiến không hài lòng của người bệnh khi đến khám bệnh tại các bệnh viện" qua các năm, người bệnh vẫn còn phàn nàn nhiều nhất đối với các khâu làm thủ tục đăng ký khám, thủ tục khám BHYT, thái độ ứng xử giao tiếp của nhân viên bệnh viện và thời gian chờ làm xét nghiệm, siêu âm, chụp phim...

Vì sao người bệnh phải làm lại xét nghiệm?

Trao đổi với Tuổi Trẻ, ông Trần Ngọc Hải - Giám đốc Bệnh viện Từ Dũ - cho biết về nguyên tắc, bệnh viện chấp nhận kết quả xét nghiệm còn giá trị sử dụng từ các cơ sở y tế đã được cấp phép hoạt động hoặc từ những đơn vị, bệnh viện có phối hợp, hỗ trợ chuyên môn với Từ Dũ.

Việc này đã được bệnh viện triển khai và áp dụng hơn 10 năm qua. Tùy theo diễn tiến tình hình bệnh hiện tại của người bệnh mà bệnh viện sẽ sử dụng hay cho làm xét nghiệm bổ sung hoặc có thể lặp lại xét nghiệm trong thời điểm khám chữa bệnh tại bệnh viện.

Ông Hải cho biết thêm hiện tại kết quả xét nghiệm mà bệnh viện sử dụng hầu hết là bản giấy (tờ giấy xét nghiệm). Việc liên thông kết quả xét nghiệm bằng cách cập nhật trên hệ thống phải theo quy định của Luật Khám chữa bệnh và các quy định của hồ sơ bệnh án điện tử.

Ông Hà Anh Đức, Cục trưởng Cục Quản lý khám chữa bệnh (Bộ Y tế), cho hay khi tái sử dụng kết quả xét nghiệm sẽ mang lại lợi ích rất lớn cho cả người bệnh và nhân viên y tế. 

Với người bệnh sẽ giảm chi phí khám chữa bệnh, không phải làm lại các xét nghiệm (máu, nước tiểu, chẩn đoán hình ảnh...) khi chuyển từ bệnh viện này sang bệnh viện khác hoặc tái khám; tiết kiệm thời gian và công sức; giảm phiền hà, mệt mỏi. Việc này đặc biệt quan trọng với người cao tuổi, người bệnh nặng hoặc người phải di chuyển xa để khám chữa bệnh...

Đối với thầy thuốc giúp nâng cao chất lượng chẩn đoán và điều trị, bác sĩ có thể dễ dàng truy cập lịch sử xét nghiệm trọn đời (qua sổ sức khỏe điện tử), giúp đưa ra chẩn đoán chính xác hơn và theo dõi hiệu quả điều trị một cách liên tục. Bên cạnh đó còn tiết kiệm chi phí của các quỹ BHYT và của người bệnh.