'Ngành điện cần đi trước, tạo nền tảng cho phát triển kinh tế'

Bộ Chính trị vừa ban hành Nghị quyết 70 về bảo đảm an ninh năng lượng quốc gia đến năm 2030, tầm nhìn 2045. Tại hội nghị triển khai Nghị quyết này chiều 4/9, Thứ trưởng Công Thương Nguyễn Hoàng Long cho biết hệ thống điện Việt Nam dẫn đầu ASEAN về tổng công suất lắp đặt, với quy mô dự kiến vượt 90.000 MW, và thuộc nhóm 20 quốc gia hàng đầu thế giới.

Song theo ông, để đáp ứng yêu cầu tăng trưởng cao, ngành năng lượng, đặc biệt là điện "cần đi trước một bước, tạo nền tảng cho phát triển kinh tế - xã hội".

Thực tế, sau 5 năm thực hiện Nghị quyết 55 của Bộ Chính trị, năng lượng duy trì tăng trưởng ổn định, nhưng vẫn tồn tại hạn chế về thể chế, quản lý, hay tình trạng bù chéo giá điện với một số nhóm khách hàng. Trong khi đó, tiến độ thực hiện nhiều dự án còn chậm, có thể dẫn tới nguy cơ thiếu điện cho giai đoạn tăng trưởng hai chữ số tới đây.

Tại Nghị quyết 70, Bộ Chính trị đặt mục tiêu đến 2030 Việt Nam có tổng cung năng lượng khoảng 150-170 triệu tấn dầu quy đổi, tổng công suất nguồn điện khoảng 183-236 GW, sản lượng điện 560-624 tỷ kWh. Tỷ lệ năng lượng tái tạo trong tổng cung năng lượng khoảng 25-30%. Tiêu thụ năng lượng cuối cùng khoảng 120-130 triệu tấn dầu quy đổi.

Nghị quyết cũng đưa ra mục tiêu cải cách cơ chế giá, tiến tới xóa bỏ bù chéo giữa các nhóm khách hàng, vùng - miền. Để làm được điều này, ông Nguyễn Anh Tuấn, Tổng giám đốc Tập đoàn Điện lực Việt Nam (EVN) cho rằng Việt Nam cần sớm áp dụng cơ chế giá điện hai thành phần.

Cùng với đó, Việt Nam cần xây dựng cơ chế huy động nguồn điện phù hợp với an ninh năng lượng, trong đó ưu tiên các nguồn điện nền (than, khí) theo đặc thù, và khuyến khích năng lượng tái tạo, đầu tư hệ thống lưu trữ, đảm bảo khả năng tham gia thị trường điện minh bạch, công bằng.

Còn theo ông Phan Tử Giang, Phó tổng giám đốc Tập đoàn Công nghiệp - Năng lượng Quốc gia Việt Nam (PVN), Nghị quyết 70 đưa ra nhiều cơ chế thông thoáng hơn, tạo thuận lợi cho đầu tư, quản lý lĩnh vực năng lượng. Lãnh đạo PVN kiến nghị Bộ Công Thương tiếp tục tham mưu để Chính phủ, Quốc hội sớm thể chế hóa các nội dung của Nghị quyết.

Trong khi đó, Tổng giám đốc Công ty TNHH MTV Vận hành hệ thống và thị trường điện quốc gia (NSMO) Nguyễn Đức Ninh cho biết nghị quyết của Bộ Chính trị là cơ chế khung, tạo nền tảng để hệ thống hóa, mở ra hướng đi cho các chính sách tiếp theo.

Theo ông Ninh, thách thức cho hệ thống điện sẽ tập trung vào giai đoạn 2027-2032 với nguy cơ khó khăn trong cung ứng và bảo đảm an ninh năng lượng. Về phía NSMO, doanh nghiệp này sẽ thực hiện đồng bộ các giải pháp, trong đó bổ sung cơ chế xây dựng hạ tầng và phát triển nguồn nhân lực chất lượng cao. Đồng thời, NSMO sẽ phối hợp với Bộ Công Thương thực hiện các giải pháp về cơ chế, đầu tư và quy hoạch.

Kết luận cuộc họp, Thứ trưởng Công Thương Nguyễn Hoàng Long nói Nghị quyết 70 "mới là khởi đầu, nên tinh thần phải làm ngay, luôn", tháo gỡ cơ chế, chính sách để hiện thức hóa các mục tiêu, góp phần đảm bảo an ninh năng lượng quốc gia.

Phương Dung