Nền kinh tế Ấn Độ hứng ‘động đất’ vì đòn thuế quan của Mỹ

Chuyên gia ví mức thuế quan 50% của Mỹ lên hàng hóa Ấn Độ không khác gì "lệnh cấm vận thương mại" và "một trận động đất" khiến cho nền kinh tế nước này rung chuyển.

Tổng thống Mỹ Donald Trump và Thủ tướng Ấn Độ Narendra Modi bắt tay tại Nhà Trắng hôm 13/2. Ảnh: Reuters.

Mức thuế 50% lên hầu hết hàng hóa Ấn Độ vào Mỹ bắt đầu có hiệu lực từ hôm 27/8, sau khi Tổng thống Donald Trump muốn trừng phạt một trong những nền kinh tế lớn nhất thế giới vì đã mua dầu giá rẻ từ Nga.

Tác động lớn tới mức nào?

Mức thuế Washington áp dụng với Ấn Độ cao hơn 16 điểm % so với Trung Quốc, 31 điểm % so với hầu hết nước Đông Nam Á và 35 điểm % so với Hàn Quốc. Công ty đầu tư Nomura ví động thái này không khác gì “lệnh cấm vận thương mại”, Guardian đưa tin.

Mỹ là thị trường xuất khẩu lớn nhất của Ấn Độ, trị giá tới 86,5 tỷ USD mỗi năm. Khoảng 2/3 số hàng hóa bị áp thuế 50% sẽ đe dọa việc làm và tăng trưởng trong các lĩnh vực Ấn Độ phụ thuộc vào nhu cầu từ Mỹ.“Không sản phẩm nào từ Ấn Độ có thể đứng vững trước mức thuế nhập khẩu cao như vậy”, chuyên gia Garima Kapoor từ Elara Securities nhận định. Các nhà kinh tế học cho rằng mức thuế 50% có thể xóa sổ tới 1 điểm % tăng trưởng GDP của Ấn Độ trong năm tài chính 2025. Các ngành tạo nhiều việc làm như dệt may, trang sức, hải sản và da thuộc bị tác động mạnh trước đòn thuế quan 50% của Mỹ. Ảnh: Reuters. Thất nghiệp là một vấn đề đáng lo ngại. Tỷ lệ thất nghiệp trung bình tại Ấn Độ là 5,6% vào tháng 6, tăng lên 7,1% ở các thành phố. Các chuyên gia nhận định nếu xuất khẩu sang Mỹ sụt giảm mạnh có thể ảnh hưởng đến hàng triệu người lao động.Ngành dược phẩm generic khổng lồ của Ấn Độ cùng các sản phẩm điện tử, dầu mỏ được miễn thuế. Nhôm, thép và đồng vẫn ở mức 25%, nhưng các ngành tạo nhiều việc làm như dệt may, trang sức, hải sản và da thuộc bị ảnh hưởng nặng.Giá trị xuất khẩu của các ngành bị ảnh hưởng có thể giảm 70%, từ 60,2 tỷ USD xuống 18,6 tỷ USD, trong khi tổng lượng hàng xuất khẩu sang Mỹ có thể giảm 43%, Ajay Srivastava - cựu quan chức thương mại Ấn Độ - nhận định.Trước đó, các công ty gấp rút xuất hàng trước hạn chót 27/8. Sau khi thuế quan có hiệu lực, nhiều nhà xuất khẩu hoặc chấp nhận chi phí đội lên, hoặc nhường thị phần cho các nước khác.Xuất khẩu chiếm 37,7 tỷ USD trong ngành dệt may trị giá 179 tỷ USD của Ấn Độ, trong đó Mỹ mua gần 10,3 tỷ USD. Mithileshwar Thakur - thuộc Hội đồng Xúc tiến Xuất khẩu Hàng may mặc (AEPC) - cho biết các nhà xuất khẩu Ấn Độ hiện đối mặt bất lợi về chi phí 30% so với Bangladesh và Campuchia.

"Đây là một trận động đất", Kirit Bhansali - Chủ tịch Hội đồng Xúc tiến Xuất khẩu Đá quý và Trang sức - nhận định. "Các đối thủ cạnh tranh như Trung Quốc, Mexico, Thổ Nhĩ Kỳ, thậm chí cả Pakistan, Nepal, Guatemala và Kenya vẫn có thể hưởng lợi, có khả năng đẩy Ấn Độ ra khỏi các thị trường trọng điểm ngay cả sau khi thuế quan được dỡ bỏ", ông Srivastava nói.

Liệu Ấn Độ có thể ‘cai’ dầu mỏ Nga?

Ấn Độ - quốc gia tiêu thụ dầu mỏ lớn thứ ba thế giới và là nước mua dầu thô vận chuyển bằng đường biển hàng đầu của Nga - có khả năng dần dần “cai nghiện” dầu mỏ Nga.

Song hiện tại, Ấn Độ coi Nga là đối tác thân thiết trong nhiều lĩnh vực - đồng minh quốc phòng và năng lượng quan trọng - trong bối cảnh bất ổn thương mại do Nhà Trắng khơi mào. Nga cung cấp khoảng 40% nhu cầu dầu mỏ của Ấn Độ, tăng từ mức 1% trước xung đột Ukraine. Ấn Độ tiếp tục mua dầu Nga vì nước này đảm bảo nguồn năng lượng đáng tin cậy và tương đối rẻ.

Chuyên gia ước tính mức thuế quan 50% có thể làm giảm gần 37 tỷ USD kim ngạch xuất khẩu của Ấn Độ sang Mỹ trong năm tài chính 2025. Ảnh: Reuters. Đại sứ Ấn Độ tại Nga, Vinay Kumar, tuyên bố Ấn Độ sẽ tiếp tục mua dầu từ bất cứ nơi nào có thỏa thuận tốt nhất và thực hiện các biện pháp bảo vệ lợi ích quốc gia trước đòn thuế quan Mỹ. Ông cũng cho biết Ấn Độ có thể thanh toán dầu Nga bằng đồng rupee, đồng nghĩa họ không lệ thuộc vào dự trữ ngoại tệ của Mỹ.Theo ước tính, các công ty Ấn Độ tiết kiệm được 17 tỷ USD nhờ mua dầu Nga giá rẻ kể từ khi xung đột Ukraine nổ ra, song con số này có thể không đáng là bao trước tác động từ thuế quan Mỹ, khi thuế quan có thể làm giảm gần 37 tỷ USD kim ngạch xuất khẩu của Ấn Độ sang Mỹ trong năm tài chính 2025, ông Srivastava cho biết.Ấn Độ đang có giải pháp gì?Chính phủ Ấn Độ kêu gọi người dân mua hàng hóa nội địa. Nước này có kế hoạch điều chỉnh thuế hàng hóa và dịch vụ trên toàn quốc, giảm hầu hết mức thuế xuống còn 5% hoặc 18% để kích thích chi tiêu. Các mặt hàng thiết yếu như thực phẩm, hàng dệt may và xi măng sẽ rẻ hơn, trong khi hàng xa xỉ vẫn đắt đỏ. Ngoài ra, Ấn Độ tìm cách đa dạng hóa thị trường và gần đây ký kết hiệp định thương mại tự do với Anh. Tuy nhiên, các nhà xuất khẩu cho rằng chính phủ cần làm nhiều hơn nữa. Liên đoàn Tổ chức Xuất khẩu Ấn Độ (FIEO) gần đây kêu gọi lệnh hoãn trả nợ gốc và lãi vay trong một năm do nhà nước hỗ trợ. Ấn Độ cũng thận trọng hâm nóng quan hệ với Trung Quốc như một phần chiến lược xoay trục ứng phó với thuế quan Mỹ. Thủ tướng Narendra Modi đã có chuyến thăm đầu tiên tới Trung Quốc kể từ khi quan hệ song phương đóng băng sau đụng độ biên giới hồi năm 2020.Ông Modi cho biết thế giới đang sống trong kỷ nguyên "ích kỷ kinh tế", trong đó các quốc gia theo đuổi lợi ích riêng trước tiên. “Dù áp lực có lớn đến đâu, Ấn Độ sẽ tiếp tục xây dựng sức mạnh để chống chọi. Ấn Độ sẵn sàng trả giá rất đắt để bảo vệ lợi ích”, ông nói thêm. Lý giải vận mệnh của các nền kinh tếMục Thế giới giới thiệu cuốn “Quốc gia thăng trầm: Lý giải vận mệnh của các nền kinh tế” được NXB Thế giới cho ra mắt vào năm 2018. Tác phẩm làm rõ sự phát triển và đi xuống của nền kinh tế thế giới từ cuối thập niên 1990 đến đầu những năm 2000. Cuốn sách vạch ra 10 quy luật để nhận diện về chu kỳ kinh tế dẫn đến vận mệnh tăng trưởng hay suy thoái của một quốc gia.> Độc giả có thể xem thêm tại đây.