Mỹ mất sinh viên vào tay Hàn Quốc vì ông Trump

Chính sách về thị thực của ông Trump khiến nhiều du học sinh e dè khi tính chuyện du học Mỹ. Ảnh: Reuters.

Đối với Jess Concepcion (24 tuổi), sinh viên ngành Vi sinh đến từ Philippines, việc lấy bằng tiến sĩ tại một trường đại học ở Mỹ từng là ước mơ. Đây là nơi hầu hết giảng viên hướng dẫn của anh đã từng học tập và nghiên cứu nên anh muốn bước theo con đường của họ.

Nhưng khi Mỹ bắt đầu tạm dừng phỏng vấn cấp thị thực, đe dọa trục xuất sinh viên quốc tế và cắt giảm kinh phí nghiên cứu khoa học, Concepcion nhanh chóng thay đổi kế hoạch.

Việc nộp hồ sơ vào các chương trình tiến sĩ mất nhiều năm và phải được điều chỉnh theo từng trường cụ thể, vì vậy anh chuyển hướng sang các chương trình ở Thụy Sĩ và Singapore.

“Chính sự bất ổn đó khiến tôi phải dừng lại và chọn một quốc gia khác. Sống trong tình trạng bất ổn như vậy ở một nơi xa xôi thì không tốt cho tôi", nam sinh nói với New York Times.

Bỏ Mỹ đến Hàn Quốc

Đây là tình thế khó xử mà nhiều người trẻ trên thế giới đang đối mặt. Theo Liên Hợp Quốc, 6,9 triệu người đã học tập ở nước ngoài vào năm 2022 và Mỹ từ lâu là nơi thu hút nhiều sinh viên quốc tế với 1,1 triệu người trong năm học 2023-2024.

Jess Concepcion từ bỏ giấc mơ du học Mỹ vì loạt chính sách của ông Trump. Ảnh: New York Times.

Nhưng gần đây, các nền tảng tìm kiếm thông tin giáo dục quốc tế lớn như IDP và Keystone Education Group đã ghi nhận sự sụt giảm rõ rệt về mức độ quan tâm của sinh viên đối với các chương trình ở Mỹ. Vào mùa xuân năm nay, tỷ lệ sụt giảm hồ sơ quốc tế cho năm học tới cao hơn bình thường.

Đây không phải lần đầu tiên giáo dục đại học Mỹ xuất hiện dấu hiệu mất dần vị thế thống trị. Trong nhiều năm, các quốc gia châu Á đã củng cố hệ thống đại học và quảng bá ra toàn thế giới. Khi người học có thêm nhiều lựa chọn hấp dẫn, lập trường cứng rắn của chính quyền Tổng thống Trump có thể sẽ khiến vị thế của giáo dục đại học Mỹ sụt giảm.

Trong nhiều thập kỷ, tại các nước nói tiếng Anh, Đại học Oxford và Đại học Cambridge ở Anh, các trường nhóm Ivy League ở Mỹ, cùng các trường danh tiếng ở Australia và Canada thường đứng đầu danh sách đăng ký của sinh viên.

Dần dần, các trường ở Hàn Quốc, Trung Quốc, Nhật Bản, Đài Loan (Trung Quốc) và Singapore bắt đầu xuất hiện trong bảng xếp hạng đại học hàng đầu và có chi phí thấp hơn. Chính phủ các nước này còn cử đại diện tham dự hội chợ giáo dục và đặt mục tiêu số lượng sinh viên quốc tế mỗi năm.

Vì vậy, khi ông Trump bắt đầu đẩy sinh viên quốc tế ra xa, các quốc gia châu Á nhanh chóng chào đón những người không thể tiếp tục học tại Mỹ.

Mới đây, tại Hàn Quốc, Đại học Hàn Quốc nằm trong số những trường áp dụng biện pháp hỗ trợ khi chính phủ Mỹ bắt đầu hủy thị thực sinh viên và chấm dứt các chương trình tài trợ. Đại học Yonsei cũng mở tuyển sinh chuyển tiếp đại học quanh năm, bắt đầu từ năm 2026 và dự định triển khai chương trình học tập tùy chọn cho sinh viên bị gián đoạn chương trình tại Mỹ.

Từ chỗ kỳ vọng sinh viên quốc tế sẽ về nước sau tốt nghiệp, Hàn Quốc nay coi họ là nguồn nhân lực quý để bù đắp tình trạng thiếu lao động. Chính phủ mở trung tâm hỗ trợ việc làm, nới lỏng thị thực và tăng cơ hội ở lại làm việc.

Hiện, khoảng 70.000 sinh viên Trung Quốc, 50.000 sinh viên Việt Nam cùng hàng nghìn sinh viên từ Myanmar, Nepal đến Hàn Quốc học tập. Các tập đoàn như Hyundai cũng tích cực tìm kiếm nhân sự Đông Nam Á nhằm mở rộng thị trường và quản lý nhà máy ở nước ngoài.

Chiến lược dự phòng

Từng là điểm đến hàng đầu cho hàng triệu sinh viên trên thế giới, Mỹ vẫn giữ lợi thế nhờ bằng cấp từ các trường danh tiếng có giá trị xã hội cao và mở ra cơ hội việc làm tại nhiều quốc gia, trong đó có Hàn Quốc. Tuy nhiên, sức hút này đang suy giảm bởi những rào cản mới xuất hiện từ thời Tổng thống Donald Trump.

Các đại học ở Hàn Quốc đẩy mạnh chính sách để thu hút du học sinh. Ảnh: New York Times.

Pierre Huguet, Giám đốc điều hành công ty tư vấn tuyển sinh toàn cầu H&C Education, cho biết trước đây, nhiều người coi Mỹ là nơi mang lại tự do và thoát khỏi áp lực xã hội khắt khe ở Hàn Quốc. Giờ họ lại lo sợ bị hủy visa, bị kiểm tra hoạt động trên mạng và đối mặt với môi trường học tập lạnh lẽo.

Mỹ cũng không phải quốc gia phát triển duy nhất siết chặt chính sách đối với sinh viên quốc tế. Năm ngoái, Canada và Australia hạn chế cấp thị thực, trong khi Anh tăng phí visa và cân nhắc rút ngắn thời gian làm việc sau tốt nghiệp.

“Không quốc gia nào ở thời điểm này thực sự chào đón. Tâm lý chống nhập cư hiện diện khắp các nước nói tiếng Anh", Yash Sharma, Giám đốc công ty tư vấn Longshore Education tại Ấn Độ, nhận định.

Bên cạnh biến động chính trị, cơ hội việc làm sau tốt nghiệp cũng thay đổi. Các tập đoàn công nghệ - vốn là điểm hút lớn của Mỹ - đã cắt giảm tuyển dụng khi trí tuệ nhân tạo thay thế nhiều công việc đơn giản. Đây là lý do khiến Divyank Rawat (25 tuổi) thay đổi kế hoạch. Sau khi trở thành nhà phân tích dữ liệu ở Ấn Độ, anh từng dự định học thạc sĩ tại Mỹ để trau dồi kỹ năng chuyên môn.

Dù đã được nhận vào một số chương trình uy tín, Rawat chùn bước sau khi nghe những người Ấn Độ mới tốt nghiệp ở Mỹ chia sẻ về thị trường việc làm ảm đạm, nguy cơ không xin được thị thực và rủi ro đối với khoảng thời gian ba năm làm việc sau tốt nghiệp theo diện visa du học.

“Hãy tưởng tượng tôi đến Mỹ với khoản nợ 70.000 USD mà không có bảo đảm việc làm. Điều này thật sự rất đáng sợ", Rawat nói, đồng thời cho biết anh tiếc nuối vì đã không nộp hồ sơ vào các chương trình tại châu Âu, thậm chí gọi đó là “sai lầm vì không có kế hoạch dự phòng".Thị trường lao động thay đổi chóng mặt, để tồn tại, con người cần học tập suốt đời. Trong bối cảnh đó, tạp chí Tri Thức - Znews giới thiệu tới độc giả cuốn Học tập suốt đời của tác giả Michelle R.Weise.

Tác phẩm cung cấp cho độc giả những đánh giá về thị trường lao động tương lai, những giải pháp cho nhu cầu vừa học vừa làm đang ngày một tăng, cùng với đó là đưa ra những cách kết nối để quá trình chuyển đổi “học-làm” diễn ra thuận lợi hơn. Từ đó, tác giả nêu lên vai trò của việc học tập suốt đời.