Một phòng bệnh có 3 cặp vợ chồng cùng điều trị ung thư

Các ca ung thư vợ chồng xuất phát từ thói quen sinh hoạt giống nhau và môi trường sống. Ảnh: Finacial Times.

Thời gian gần đây, các bác sĩ tại nhiều bệnh viện ung bướu ở Trung Quốc ghi nhận hiện tượng “ung thư vợ chồng” có xu hướng ngày càng tăng. Tại Bệnh viện Ung bướu Hà Nam, bác sĩ Hà Chấn, Trưởng khoa Ung bướu, cho biết có thời điểm chỉ trong một phòng bệnh đã có tới ba cặp vợ chồng cùng nằm điều trị ung thư.

Hầu hết trường hợp được chẩn đoán ung thư phổi. Điều đáng nói là họ không có quan hệ huyết thống, cũng không liên quan đến yếu tố di truyền. Điểm chung nằm ở việc cùng sống trong một môi trường, duy trì thói quen sinh hoạt giống nhau, trong đó thói quen hút thuốc là yếu tố ảnh hưởng rõ rệt.

Chỉ cần một người hút thuốc, theo thời gian, người bạn đời cũng phải gánh chịu hệ quả. Một nữ bệnh nhân trong lần trả lời phỏng vấn vào tháng 3/2025 đã bật khóc, cho rằng mình là “người chịu thiệt hại nặng nề nhất” vì thói quen hút thuốc của chồng đã khiến cả hai cùng mắc bệnh ung thư.

Lý giải về tình trạng này, bác sĩ Dương Thiết Quân, công tác tại khoa Tiết niệu, Bệnh viện Ung bướu Hà Nam, cho biết hút thuốc là yếu tố nguy cơ hàng đầu của ung thư phổi, với khoảng 90% ca bệnh có liên quan trực tiếp đến hút thuốc chủ động hoặc hít phải khói thuốc thụ động.

Khi bệnh nhân không bỏ thuốc, quá trình điều trị trở nên khó khăn, trong khi người sống chung với họ lại có nguy cơ cao bị ảnh hưởng. Ngoài ra, thuốc lá còn liên quan mật thiết tới ung thư thận và bàng quang, vì không ít bệnh nhân của loại ung thư này đều có tiền sử hút thuốc lâu năm.

Không chỉ khói thuốc, thói quen ăn uống cũng góp phần tạo ra những ca bệnh đặc biệt này. Bác sĩ Sử Khả Phong, Bệnh viện Lồng ngực Hà Nam, cho biết ung thư dạ dày - thực quản có xu hướng xuất hiện theo cặp do thói quen dùng bữa của vợ chồng giống nhau. Việc ăn quá nhanh, thường xuyên dùng đồ ăn quá nóng có thể gây tổn thương lặp đi lặp lại lên niêm mạc thực quản, dần dần hình thành nguy cơ ung thư.

Nghiên cứu trên British Journal of Cancer (2002) sử dụng Cơ sở dữ liệu Ung thư Gia đình Thụy Điển đã xác thực lập luận này. Các chuyên gia đã đánh giá nguy cơ ung thư ở các cặp vợ chồng sống chung ít nhất 15 năm, kết quả cho thấy nhìn chung, vợ chồng không có sự gia tăng đáng kể nguy cơ ung thư giống nhau, ngoại trừ một vài loại như dạ dày, phổi và bàng quang (tỷ lệ mắc chuẩn hóa tăng nhẹ, từ 1,19 đến 1,38).

Các chuyên gia cho rằng ba loại ung thư dễ xuất hiện đồng thời ở cả hai vợ chồng là ung thư phổi, ung thư đại trực tràng và ung thư gan. Nguyên nhân được lý giải khá rõ ràng. Khói thuốc và môi trường sống ảnh hưởng trực tiếp đến nguy cơ ung thư phổi. Trong khi đó, thói quen ăn uống chung khiến vợ chồng dễ cùng mắc ung thư đại trực tràng.

Còn đối với ung thư gan, ngoài chế độ ăn uống, việc một trong hai người nhiễm viêm gan B, vốn là yếu tố nguy cơ hàng đầu, có thể truyền virus sang bạn đời qua đường tình dục, từ đó làm tăng khả năng cả hai cùng phát bệnh.

Theo Tổ chức Y tế Thế giới (WHO), viêm gan B là một trong những bệnh truyền nhiễm phổ biến nhất toàn cầu, hiện có khoảng 296 triệu người sống chung với bệnh mạn tính. Năm 2022, viêm gan B đã cướp đi sinh mạng 1,1 triệu người. WHO dự báo, nếu không có biện pháp can thiệp hiệu quả, con số này có thể tăng lên 1,14 triệu ca tử vong vào năm 2034.

Virus viêm gan B lây chủ yếu qua đường máu, phổ biến nhất là từ mẹ sang con trong quá trình sinh nở. Ngoài ra, bệnh còn có thể truyền qua tiêm chích, truyền máu không an toàn, dùng chung kim tiêm, dụng cụ y tế không vô trùng hoặc quan hệ tình dục không an toàn.