Một năm Đội Công binh số 3 kiến tạo hạ tầng ở Abyei

Đội Công binh số 3 bắt đầu nhiệm vụ tại Phái bộ Gìn giữ hòa bình Liên Hợp Quốc ở Abyei (châu Phi) từ tháng 9/2024. Khi mùa mưa vừa dứt, Abyei vẫn ngổn ngang bùn đất, nhiều tuyến đường chính bị ngập, hư hỏng nặng, xe cơ giới không thể đi qua. Ngay khi đặt chân đến Phái bộ, Đội nhận mệnh lệnh đầu tiên: khôi phục mạng lưới giao thông huyết mạch, bảo đảm vận chuyển cho cả lực lượng gìn giữ hòa bình và dân cư địa phương.

Ngày 3/10/2024, chỉ một tuần sau khi tới nơi, các phân đội đồng loạt triển khai thi công trên năm tuyến quan trọng: Abyei - cầu Banton (8 km), cầu Banton - Athony (8 km), Athony - ngã ba Athony (8 km), cầu Banton - Agok (20 km), Agok - thị trấn và sân bay Agok (7 km). Đến cuối tháng 11, toàn bộ 54 km này đã thông xe. Những chuyến xe vận tải nhu yếu phẩm, nhiên liệu, thiết bị kỹ thuật lại nối dài, thay cho cảnh ách tắc sau nhiều tháng mưa.

Không chỉ khắc phục khẩn cấp, đội còn chủ động xin cấp phép khai thác 18 mỏ đất dọc tuyến để bảo đảm nguồn vật liệu lâu dài, chuẩn bị cho giai đoạn nâng cấp nền đường, đào rãnh thoát nước, đặt cống - giúp xe có thể cơ động ngay cả trong mùa mưa kế tiếp.

Trung tá Nguyễn Hồng Giang, Phân đội trưởng Phân đội Công trình 2, nhớ lại thách thức lớn nhất nằm ở đoạn từ ngã ba Athony đến biên giới Nam Sudan, dài 8 km. Tuyến này nằm trong khu vực an ninh bất ổn, có lực lượng vũ trang chốt chặn, khiến suốt mùa khô 2024-2025 không thể tiếp cận. Đến tháng 6/2025, khi mưa đầu mùa đã bắt đầu, các bên liên quan mới đồng ý cho thi công. Thời gian gấp, khối lượng lớn, đội buộc phải huy động toàn bộ lực lượng, phối hợp với tiểu đoàn bộ binh Ghana bảo vệ công trường.

"Chỉ trong hai tuần, tuyến đường hoàn thành, nối thông toàn bộ trục từ thị trấn Abyei đến Km31 biên giới", anh nói.

Những con đường không chỉ được khơi thông mà còn được nâng cấp. Mặt đường đắp cao thêm 40-60 cm, mở rộng từ 8 m lên 12 m, hàng chục km kênh thoát nước được đào mới. Hàng chục nghìn mét khối đất, cát đã được vận chuyển để chống ngập, chống lầy. Nhờ vậy, số lượt phương tiện bị mắc kẹt trong mùa mưa 2025 đã giảm đáng kể so với năm trước.

Mùa mưa khiến nhiều căn cứ bị cô lập hoàn toàn, chỉ còn cách tiếp tế bằng trực thăng. Đầu mùa khô, Đội được giao khôi phục các tuyến đường nối Tajalei, Leu, Marial Achak, Rumamier - dài hàng chục km, đi qua rừng rậm, cách xa căn cứ chính. Làm việc xa căn cứ khiến việc vận chuyển trang bị, hậu cần khó khăn, Đội phải phối hợp chặt chẽ với tiểu đoàn Ghana vừa bảo vệ an ninh vừa gửi tạm xe máy, thiết bị. Nhờ đó, tiến độ được rút ngắn, tất cả tuyến hoàn thành sớm hơn kế hoạch. Từ tháng 12/2024 đến tháng 4/2025, 114 km đường tuần tra và nhánh được hoàn thành.

Bên cạnh các tuyến dã chiến, Đội còn nhận nhiệm vụ bảo dưỡng 10 km đường vành đai, đường nội khu trong trụ sở Phái bộ. Trước đây, việc này do nhà thầu dân sự đảm nhận, nhưng khi nhà thầu đình công, toàn bộ chuyển giao cho lực lượng Việt Nam.

Lần đầu tiên, Đội Công binh số 3 tiếp nhận nhiệm vụ nâng cấp sân bay trực thăng bằng hóa chất K-31 - công nghệ mới chưa có hướng dẫn cụ thể. Trong quá trình thử nghiệm, có lần cả mặt sân phủ bụi vì trộn sai tỷ lệ. "Chúng tôi vừa làm vừa dò dẫm, vừa thử vừa sai. Có lúc cả sân bãi phủ bụi mù. Anh em lại ngồi xuống bàn bạc, tính toán rồi kiên nhẫn làm lại từ đầu", trung tá Lê Cát Lâm, thành viên phụ trách thi công, kể lại.

Sau nhiều lần, Đội tìm ra công thức phù hợp, sân bay chống bụi, chống nước, không còn cảnh phải tưới hàng trăm m3 nước mỗi ngày giữa sa mạc Sudan. Sân bay chính còn được trát lại bề mặt, xử lý vết nứt, bảo trì hệ thống thoát nước, bảo đảm an toàn bay liên tục.

Ngày 23/6, Đội khởi công hai nhà kho hậu cần chiến lược kích thước 36 x 28 x 8,2 m. Công trình triển khai đúng mùa mưa, nền đất nhão, nhiều hạng mục bị gián đoạn. Đội chia nhỏ công đoạn, tăng ca bù tiến độ. Đến 20/9/2025, công trình bàn giao đúng hạn, đáp ứng yêu cầu kỹ thuật, mỹ thuật trong điều kiện khắc nghiệt.

Không chỉ phục vụ Phái bộ, Đội còn tham gia nhiều hoạt động dân sinh như nạo vét kênh mương, đặt cống chống ngập, mở đường cho người dân đi lại, phối hợp bệnh viện MSF san lấp khu cách ly dịch tả, làm đường nội bộ trong bệnh viện. Những việc này góp phần cải thiện điều kiện sinh hoạt, y tế của cộng đồng.

Đại úy Hoàng Hữu Công Thành, Trợ lý Điều phối Quân - Dân sự, nói niềm vui đôi khi chỉ là ánh mắt trẻ em sáng lên khi nhận quyển vở mới hay nụ cười của những bà mẹ khi được cấp nước sạch. "Có những đứa trẻ Abyei chạy tung tăng quanh doanh trại, gọi Việt Nam, Việt Nam. Đó là phần thưởng lớn cho chúng tôi", anh chia sẻ.

Ngày 7/4, Đội nhận thư khen của Phòng Công binh và Phòng quản lý dự án doanh trại thông minh của Phái bộ UNISFA. Sau một năm, Đội Công binh số 3 đã hoàn thành 101 trên tổng số 108 nhiệm vụ được giao, 7 nhiệm vụ còn lại đang triển khai đúng tiến độ. Đội đang làm thủ tục bàn giao cho Đội Công binh số 4, bắt đầu lên đường sang Abyei ngày 22/9.

Sơn Hà