Một dòng họ có nhiều lăng mộ được công nhận di tích quốc gia

(Dân trí) - Thêm một khu lăng mộ của của danh nhân dòng họ Đặng ở thành phố Huế đã được công nhận là di tích lịch sử cấp quốc gia.

Theo Sở Văn hóa và Thể thao thành phố Huế, Bộ trưởng Bộ Văn hóa - Thể thao và Du lịch đã ban hành các quyết định xếp hạng di tích lịch sử cấp quốc gia đối với  khu lăng mộ danh nhân Đặng Văn Hòa và Địa điểm Trạm phẫu thuật tiền phương.

Cả 2 di tích được xếp hạng đợt này đều ở phường Phong Thái, thành phố Huế.

Theo các tư liệu lịch sử, Trạm phẫu thuật tiền phương ở phường Phong Thái có các đường hầm được đào âm dưới mặt đất 1,8-2m; rộng 1,5m, dài 8-10m. 

Trạm phẫu thuật ra đời với nhiệm vụ cấp cứu, nuôi dưỡng thương binh, chôn cất liệt sỹ và là hậu cứ quan trọng trong chiến dịch Tổng tiến công nổi dậy mùa Xuân năm 1975. Nơi đây đã ghi dấu sự hy sinh của 33 liệt sỹ trong trận đánh ngày 12/3/1975 cùng với tội ác dã man của quân địch.

Năm 2018, Trạm phẫu thuật tiền phương được UBND tỉnh Thừa Thiên Huế (nay là thành phố Huế) xếp hạng di tích lịch sử cấp tỉnh.

Theo sử sách ghi chép, Đặng Văn Hòa (1791-1856) hiệu Lễ Trai, là con trai thứ hai của Đặng Quang Tuấn, một thầy đồ dạy học nổi tiếng ở kinh thành Phú Xuân dưới triều Tây Sơn.

Lăng mộ của ông tọa lạc tại khu nghĩa địa Cồn Lệnh, thôn Phổ Lại, phường Phong Thái, được xếp hạng di tích lịch sử cấp tỉnh từ năm 2013.

Ông đỗ hương cống khoa thi hương đầu tiên được tổ chức vào năm 1813, dưới thời vua Gia Long. Đặng Văn Hòa là một “Nguyên lão tứ triều”, làm quan gần 40 năm, trải qua bốn triều Gia Long, Minh Mạng, Thiệu Trị, Tự Đức.

Trong triều đình nhà Nguyễn, ông lần lượt giữ chức Thượng thư, đứng đầu 5 Bộ Hộ, Lễ, Binh, Hình, Công, nổi tiếng là một vị quan rất mực thanh liêm. Gần 40 năm làm quan lớn, ông đã có nhiều việc làm ích nước, lợi dân trên các lĩnh vực chính trị, nông nghiệp và văn hóa.

Ngoài ra, ông còn là một nhà thơ, để lại tập Lễ Trai thi gồm 75 bài thơ chân bản, chủ biên các bộ sách lớn như Nam thổ anh hoa lục, Thiệu Trị văn quy, Đại nam sự lệ hội điển,…

Theo các nhà nghiên cứu, tại Huế, ngoài danh nhân Đặng Văn Hòa còn có Đặng Huy Tá, Đặng Huy Trứ, Đặng Huy Cát, Đặng Hữu Phổ,… học hành đỗ đạt, làm quan to.

Đặng Hữu Phổ (con trai của phò mã Đặng Huy Cát và công chúa Tĩnh Hòa) là cháu nội của danh nhân Đặng Văn Hòa, còn nhà nho yêu nước Đặng Huy Trứ gọi Đặng Văn Hòa là bác ruột.

Đến nay, nhiều công trình thuộc dòng họ này đã được xếp hạng di tích cấp quốc gia, như Nhà thờ Đặng Huy Trứ (phường Kim Trà), lăng mộ Đặng Huy Trứ (phường Phong Thái) và lăng mộ Đặng Hữu Phổ (xã Đan Điền), cùng thành phố Huế.