Mất việc lương 30 triệu ở tuổi trung niên, cả nhà lao đao

Có lẽ vòng bè bạn của tôi không ai làm chủ, không ai giỏi giang nên không phải lo thăng tiến, cũng không phải lo đổi xe, đổi nhà mà lo nếu ngày mai công ty tuyên bố cắt giảm nhân sự, thì mình sẽ sống bằng gì.

Một người bạn tôi từng là trưởng nhóm kinh doanh, thu nhập mỗi tháng hơn 30 triệu. Ổn định đến mức anh nghĩ mình có thể đi con đường này đến tuổi nghỉ hưu. Vậy mà chỉ sau một đợt tái cấu trúc, anh bị cắt hợp đồng, thôi việc.

Tuổi trung niên là thời điểm những trách nhiệm chồng chéo nhất: Cha mẹ bắt đầu già yếu, con cái bắt đầu tốn kém tiền học phí, còn bản thân lại không còn nhiều cơ hội để làm lại từ đầu.

Cú sa thải ở tuổi 25 có thể là cơ hội đổi nghề. Nhưng cú sa thải ở tuổi 45 đôi khi trở thành cú đánh nặng nhất đời người. Và nếu kèm thêm bệnh tật, đau lưng, thoát vị, huyết áp, tiểu đường thì nỗi hoảng sợ lại càng tăng.

Trong bối cảnh ấy, nhiều người chọn lái xe công nghệ như một phao cứu sinh. Nhưng phao cứu sinh cũng có hạn. Thu nhập giảm mạnh vì cạnh tranh, phí nền tảng, khuyến mãi cắt giảm. Nắng mưa ngoài đường, kẹt xe, áp lực đánh giá sao không phải ai cũng chịu nổi.

Cơ hội duy nhất có vẻ đỡ rủi ro hơn là bán hàng online. Không cần mặt bằng, không phải trả tiền thuê mỗi tháng, không lo mùa mưa khách vắng. Nhưng bán gì? Đó mới là câu hỏi khó nhất của thời đại này. Thời trang tràn ngập. Đồ gia dụng cạnh tranh từng đồng. Thương mại điện tử thì trông có vẻ dễ, nhưng nếu không có vốn xoay vòng, không có kinh nghiệm thực chiến, không biết chạy quảng cáo, thì chỉ vài tháng là "ăn dần vào tiền vốn".

Khi mọi thứ biến động nhanh, tư duy phòng thủ kiểu cũ "cứ làm chăm chỉ rồi mọi thứ sẽ ổn" không còn phù hợp nữa. Điều chúng ta cần là tư duy chuẩn bị từ sớm.

Nhưng có một điều đáng nói là phần lớn chúng ta đều mang tâm lý nước đến chân mới nhảy. Chỉ đến khi bị sa thải mới đăng ký học kỹ năng mới. Chỉ đến khi thu nhập giảm mới tìm hiểu nghề khác. Chỉ đến khi thấy người xung quanh thất nghiệp mới giật mình hỏi: "Liệu rồi có đến lượt mình?".

Khủng hoảng tuổi trung niên không phải là một điều đáng xấu hổ. Đó là thực tế mà ai hầu như cũng có xác suất gặp phải.

Tôi rất thích một câu nói: "Cơ hội chỉ dành cho ai có sự chuẩn bị". Thất nghiệp tuổi trung niên là một biến cố không ai mong muốn, nhưng nếu có sự chuẩn bị kỹ lưỡng, chúng ta vẫn có thể bình tâm tìm ra cơ hội.

Vậy nên chuẩn bị gì? Chuẩn bị bằng cách xây dựng sức khỏe để còn đủ thể lực làm việc lâu dài, duy trì quỹ dự phòng ít nhất sáu tháng tiền lương cho chi tiêu gia đình và học thêm kỹ năng mới và đa dạng hóa nguồn thu để không rơi vào cảnh "chỉ cần mất việc là cả nhà lao đao".

Tân Tân