Ly kỳ vụ án 'giết người' xảy ra 40 năm trước và những uẩn khúc chưa sáng tỏ

Sau phần xét hỏi tại phiên tòa diễn ra hồi tháng 5, vị thẩm phán chủ tọa phiên tòa đã quyết định trả hồ sơ vụ án, yêu cầu điều tra bổ sung một số nội dung.

Gần 40 năm về trước, ngày 26/11/1985, Công an TP Hà Nội có quyết định khởi tố bị can đối với ông Lý Quang Hòa về tội Giết người theo quy định tại Điều 5, Sắc luật số 03-SL/76 ngày 15/3/1976 của Hội đồng Chánh phủ Cách mạng lâm thời nước Việt Nam Dân chủ Cộng hòa quy định các tội phạm và hình phạt.

Ông Hòa sau đó đã bỏ trốn, sống ở nhiều nơi và bị truy nã. Ngày 1/8/2024, ông Hòa đến cơ quan công an đầu thú. Tháng 2/2025, VKSND TP Hà Nội ban hành cáo trạng truy tố bị can Lý Quang Hòa về tội “Giết người” theo quy định tại điểm n, khoản 1, Điều 123 Bộ luật Hình sự năm 2015. 

Cáo buộc cho rằng, chiều ngày 26/11/1985, tại khu vực chợ Xanh Dịch Vọng, huyện Từ Liêm (cũ), Hà Nội, xuất phát từ mâu thuẫn trong việc mua bán cá giữa ông Nguyễn Đình Thái và Lê Xuân Lập (khi đó là học viên trường Tuyên huấn Trung ương) với bà Chu Kim Thúy (người bán cá) nên đã xảy ra xô xát cãi chửi, đánh nhau giữa 2 bên.

Chứng kiến cảnh xô xát, ông Lý Quang Hòa đang dọn hàng cho mẹ ở gần đó đã xông vào can ngăn và nói: “Ai cho chúng mày đánh thương binh”. Ông Hòa đã đánh ông Thái và ông Lập. Bị đánh, ông Thái về trường Tuyên huấn Trung ương ở gần đó gọi bạn học (trong đó có ông Trần Nam Trung) ra. Cả nhóm đập phá hàng trong chợ và làm mẹ của ông Hòa bị thương, chảy máu.

Cùng lúc đó, ông Hòa bị nhóm học viên đuổi đánh. Bị cáo chạy về nhà lấy thanh gỗ có gắn chân ghế và cùng em trai cầm theo hung khí ra đánh nhau với nhóm học viên trường Tuyên huấn. Cáo buộc cho rằng ông Hòa đã cầm gậy đánh vào đầu ông Trung gây vết thương sập hộp sọ, dẫn đến tử vong.

Tại phiên tòa diễn ra hồi tháng 5, ông Hòa thừa nhận có dùng gậy gỗ khua vào đám đông nhưng không có ý định giết hay gây thương tích cho ai và cũng không biết nạn nhân Trần Nam Trung là ai. Theo lời khai của ông Hòa, anh em bị cáo chỉ phòng vệ chính đáng vì đối phương là cả tập thể. 

Luật sư bào chữa cho bị cáo thì cho rằng, vụ án xảy ra cách đây đã 40 năm nhưng còn nhiều tình tiết chưa được làm rõ như tang vật vụ án đã không còn. Thậm chí việc xác định lý lịch tư pháp nhân thân của bị hại không triệt để; không làm rõ được giữa lời khai của nhân chứng và lý lịch tư pháp của bị hại có phù hợp với nhau không. Hồ sơ vụ án chưa thể hiện rõ bị hại Trần Nam Trung là ai.

Hồ sơ bệnh án nhập viện cấp cứu ban đầu của bị hại Trần Nam Trung tại Bệnh viện Việt Đức vào ngày 26/11/1985 và tử vong vào ngày 5/12/1985 hoàn toàn không có trong hồ sơ 267 bút lục của vụ án. Vì vậy, rất khó để khẳng định ông Trần Nam Trung có bệnh lý nhập viện nào khác không, nguyên nhân vì sao tử vong, trong lúc hỗn chiến ông Trung có va đập và có tác động nào khác không…

Mặt khác, cũng không có bất kỳ văn bản, bút lục nào thể hiện cơ quan tiến hành tố tụng đã khám nghiệm tử thi, xác định cơ chế hình thành vết thương (do vật sắc nhọn hay do vật tày) tác động, các dấu vết thương tích, dấu vết trên tang vật… để dẫn đến việc ông Trung tử vong ngày 5/12/1985…

Còn theo cáo trạng, quá trình điều tra vụ án, cơ quan công an đã khám nghiệm tử thi và trưng cầu giám định nguyên nhân chết của ông Trung nhưng hiện hồ sơ vụ án không lưu giữ. 

CQĐT đã có công văn gửi Bệnh viện Hữu nghị Việt Đức, Phòng Kỹ thuật Hình sự Công an Hà Nội và Viện Pháp y Quân đội, Viện Pháp y quốc gia để rà soát, cung cấp biên bản pháp y tử thi, kết luận giám định pháp y tử thi đối với ông Trung nhưng không có kết quả.

Trả hồ sơ yêu cầu điều tra bổ sung

Sau phần xét hỏi tại phiên tòa diễn ra hồi tháng 5, vị thẩm phán chủ tọa phiên tòa đã quyết định trả hồ sơ vụ án, yêu cầu điều tra bổ sung nội dung: Đối chất các lời khai mâu thuẫn giữa bị cáo Hòa với người làm chứng và giữa những người làm chứng với nhau, nếu có mâu thuẫn.

Yêu cầu điều tra làm rõ về các hành vi khách quan do bị cáo Hòa thực hiện; các tài liệu và diễn biến khám và điều trị thương tích, nguyên nhân tử vong của nạn nhân Trần Nam Trung; Điều tra thu thập lý lịch cá nhân của nạn nhân Trần Nam Trung và các tài liệu, chứng cứ khác có liên quan.

Tuy nhiên, phía Viện kiểm sát giữ nguyên quan điểm truy tố và ngày 17/9 tới đây, TAND TP Hà Nội sẽ mở lại phiên tòa xét xử bị cáo Lý Quang Hòa về tội “Giết người”.