Sau khi Thống đốc bang California Gavin Newsom ký thông qua Dự luật AB 495 hôm 12-10, mạng xã hội lan truyền thông tin rằng luật này “hợp pháp hóa việc bắt cóc trẻ em” và “tước quyền cha mẹ”.
Ngày 12-10, Thống đốc bang California (Mỹ) Gavin Newsom đã ký ban hành AB 495 - Đạo luật Kế hoạch chuẩn bị gia đình (Family Preparedness Plan Act).
Mục tiêu của đạo luật này là giúp các gia đình đang đối mặt với nguy cơ ly tán (như do trục xuất, giam giữ, bệnh tật, hoặc nghĩa vụ quân sự) có thể sắp xếp người chăm sóc tạm thời cho con cái mà không phải tước bỏ quyền làm cha mẹ.
Tuy nhiên trên mạng xã hội, nhiều người tuyên bố rằng luật này “phá hủy quyền của cha mẹ” và “cho phép người lạ đến đón con mà không cần sự đồng ý của phụ huynh”.
Một số nhà bình luận bảo thủ và một mục sư ở California thậm chí gọi đây là “dự luật hợp pháp hóa việc bắt cóc trẻ em”.
Tuy nhiên theo tổ chức kiểm chứng tin tức Snopes, những tuyên bố và cách hiểu trên là hoàn toàn sai lệch.
Theo nội dung luật, AB 495 không hề trao quyền nuôi dưỡng hợp pháp cho người khác, mà chỉ mở rộng phạm vi sử dụng “Giấy ủy quyền người chăm sóc” (Caregiver’s Authorization Affidavit).
Đây là một tài liệu cho phép người thân (hoặc người giám hộ tạm thời) đăng ký học và chăm sóc y tế cơ bản cho trẻ khi cha mẹ vắng mặt ngắn hạn.
Giấy này không có giá trị chuyển quyền giám hộ hợp pháp, như văn bản khẳng định rõ: “Giấy ủy quyền không trao quyền nuôi dưỡng hợp pháp”.
Các chuyên gia pháp lý, bao gồm luật sư Sharon Balmer Cartagena của tổ chức Public Counsel, cho biết dự luật nhằm khắc phục tình trạng nhiều bậc cha mẹ phải tạm “từ bỏ” quyền làm cha mẹ thông qua thủ tục pháp lý phức tạp chỉ để nhờ người khác có thể đưa con họ đi học hay khám bệnh trong thời gian họ vắng nhà.
Bản cuối cùng của AB 495 cũng đã loại bỏ điều khoản gây tranh cãi về “người chăm sóc không cùng huyết thống” để tránh hiểu nhầm.
Dự luật hiện chỉ mở rộng định nghĩa “người thân” bao gồm những người có quan hệ huyết thống, nhận nuôi hoặc thân thích trong phạm vi năm đời, như cha mẹ kế, anh chị em cùng cha khác mẹ và họ hàng xa.
Ngoài ra, luật này không cho phép người lạ “đến trường đón trẻ mà không có sự đồng ý của phụ huynh”. Theo quy định của các trường học tại California, học sinh chỉ được rời khỏi trường với người có tên trong danh sách liên hệ khẩn cấp mà phụ huynh đã đăng ký.
Do đó, AB 495 không hợp pháp hóa việc bắt cóc hay buôn bán trẻ em, cũng không tước quyền của phụ huynh như cách suy diễn trên mạng xã hội.
Luật chỉ cung cấp khung pháp lý tạm thời và linh hoạt hơn cho các gia đình gặp khó khăn, giúp trẻ em được chăm sóc hợp pháp trong khi cha mẹ vắng mặt, đặc biệt trong bối cảnh các biện pháp trục xuất hoặc giam giữ tại Mỹ đang gia tăng.