Liên tiếp hai ca hôn mê bị vắt chanh vào miệng 'cầu tỉnh lại': Việc làm có thể gây chết người

Việc dùng nước cốt chanh liều cao để “thải độc, giảm cân, chữa bách bệnh” hoàn toàn không có cơ sở khoa học, nhưng trên thực tế vẫn ghi nhận không ít trường hợp người nhà cố vắt chanh vào miệng người bệnh đang nguy kịch để mong tỉnh lại.

Bác sĩ Nguyễn Thắng Nhật Tuệ - Trưởng khoa cấp cứu Bệnh viện Gia An 115 (TP.HCM) - cho biết chỉ trong vài ngày, ê kíp đã tiếp nhận hai ca cấp cứu nguy kịch mà trước đó người nhà đều cố vắt chanh vào miệng bệnh nhân trước khi xe cấp cứu đến.

Người nhà cố vắt chanh vào miệng người bệnh để cầu may tỉnh lại

Trường hợp đầu tiên là người đàn ông 52 tuổi, bắt đầu than mệt từ hôm trước nhưng không đi khám, tự mua thuốc uống. Đến tối hôm sau, sau khi uống cà phê, bệnh nhân mệt hơn, tiếp tục tự dùng thêm liều thuốc cũ và nằm nghỉ. Khoảng 30 phút sau, bệnh nhân rơi vào hôn mê.

Thay vì gọi cấp cứu ngay, người nhà đã gọi người thân khác từ nơi làm việc chạy về. Khi người này đến, bệnh nhân đã ngưng thở và mới lập tức gọi cấp cứu. 

Đội ngũ y tế đến, bệnh nhân tím tái, ngưng tim. Trong quá trình đặt nội khí quản cấp cứu, phát hiện trong khí quản có nhiều nước cốt chanh và tép chanh, do gia đình cố vắt cho uống nhằm “tỉnh lại”, khiến bệnh nhân khó thở nặng hơn và trì hoãn hồi sức.

Ê kíp tiến hành ép tim, bóp bóng, dùng thuốc và sốc điện. Sau 15 phút, nhịp tim trở lại nhưng CT não cho thấy phù não nặng do thiếu oxy kéo dài. Sau khi giải thích tình trạng nguy kịch và các hướng điều trị, gia đình cân nhắc hoàn cảnh và quyết định xin đưa bệnh nhân về.

Trường hợp thứ 2 cũng là nam giới, ở độ tuổi còn trẻ nhưng đột quỵ vì tăng huyết áp. Theo lời vợ bệnh nhân, anh từng vài lần cấp cứu vì huyết áp cao và được kê thuốc nhưng khi khỏe lại bỏ uống. Mỗi khi đo huyết áp tại nhà thấy cao, vợ nhắc chồng uống thuốc thì anh gạt đi và cho rằng người mập nào cũng như vậy.

Sáng 17-11, vợ và con chờ mãi không thấy anh xuống nhà chở đi học. Sốt ruột, chị chạy lên tìm thì thấy chồng nằm gục trong nhà vệ sinh. Hốt hoảng, chị gọi cấp cứu và nhờ bảo vệ phụ giúp. Trong lúc chờ xe, chị cho uống thuốc hạ áp và vắt chanh vào miệng để cầu may.

Khi ê kíp cấp cứu đến, bệnh nhân trong trạng thái lơ mơ, còn đáp ứng đau, liệt hoàn toàn nửa người trái, mất ngôn ngữ, huyết áp lên tới 248/184 mmHg. Sau khi xử trí ban đầu, bệnh nhân được chuyển gấp vào bệnh viện.

Kết quả CT não cho thấy xuất huyết não diện rộng, bệnh nhân được đặt nội khí quản để bảo vệ đường thở và chuyển vào phòng mổ khẩn cấp.

Trong lúc đặt ống, ê kíp phải hút ra lượng lớn nước cốt chanh và bã thuốc còn đọng trong hầu họng, cho thấy việc cố “cho uống” nước cốt chanh khi bệnh nhân. Đây là việc vô cùng nguy hiểm, dễ gây sặc, tắc đường thở và làm tình trạng nặng hơn.

Tuyệt đối không vắt chanh vào miệng người bệnh đang bất tỉnh, yếu liệt

Qua hai trường hợp trên, bác sĩ Nhật Tuệ khuyến cáo người dân không nên chủ quan với cảm giác mệt bất thường. Tăng huyết áp ở người trẻ không hiếm gặp và hoàn toàn có thể dẫn đến đột quỵ nặng chỉ vì người bệnh tự ý bỏ thuốc.

Đột quỵ không chừa một ai, nhưng rất nhiều trường hợp có thể tránh được nếu tuân thủ điều trị và không xử trí sai trong những phút chờ cấp cứu.

Ông nhấn mạnh khi bệnh nhân rơi vào trạng thái bất tỉnh, lơ mơ hoặc yếu liệt, tuyệt đối không cho uống bất kỳ thứ gì, kể cả nước, thuốc hay chanh, vì hành động này rất dễ gây sặc, tắc đường thở và khiến tình trạng nguy kịch hơn.

Việc duy nhất và đúng nhất trong tình huống này là gọi 115 ngay, đồng thời mở cửa nhà, dọn đường cho ê kíp cấp cứu và theo dõi hô hấp - tuần hoàn cho đến khi nhân viên y tế đến.

"Những phút đầu tiên luôn mang tính quyết định đối với sự sống còn của bệnh nhân. Việc cho bệnh nhân ăn uống trong lúc nguy kịch không giúp cải thiện tình trạng mà còn làm tăng nguy cơ hít sặc, tắc đường thở, nhiễm trùng, và quan trọng nhất là làm mất thời gian vàng để cứu bệnh nhân", bác sĩ Tuệ cảnh báo.