Nhiều người không khỏi bất ngờ khi biết đến đặc sản thú vị của người miền Tây.
Miền Tây Nam Bộ không chỉ nổi tiếng với những dòng sông hiền hòa, vườn hoa quả trĩu quả mà còn có một nét văn hóa ẩm thực rất riêng: ăn cơm cùng hoa quả. Với người dân nơi đây, hoa quả không chỉ là món tráng miệng ngọt mát, mà còn là một phần không thể thiếu trong bữa cơm hàng ngày. Khi nhắc đến thói quen này, người miền ngoài lần đầu nghe sẽ cảm thấy lạ lẫm, thậm chí khó tin, bởi trong phần lớn văn hóa ẩm thực Việt Nam, hoa quả thường chỉ xuất hiện trước hoặc sau bữa ăn, chứ không ăn kèm với cơm.
Nguồn gốc của thói quen độc đáo này xuất phát từ sự phong phú của hoa quả miền Tây. Vườn xoài, vườn mít, vườn sầu riêng trải dài trên các cù lao, bờ sông... mỗi mùa trái chín đều đem lại nguồn nguyên liệu tươi ngon quanh năm. Người dân miền Tây nhận thấy rằng, nhiều loại quả vừa chín tới khi ăn kèm với cơm sẽ tạo ra hương vị đặc biệt: vị chua, ngọt, bùi hòa quyện với cơm trắng, cá, tôm hay thịt kho tạo nên một bữa ăn vừa thanh mát, vừa bổ dưỡng. Chính vì vậy, hoa quả ở miền Tây không đơn thuần là món tráng miệng mà còn được xem ngang hàng với thịt cá: có thể chấm, rưới nước mắm hay nước tương để thưởng thức như những món mặn thông thường.
Một bữa cơm kiểu miền Tây thường không cầu kỳ nhưng lại đầy đủ màu sắc. Trên mâm cơm, bên cạnh cơm trắng, canh, cá kho, tôm rim, người ta luôn có một đĩa hoa quả. Người miền Tây có thể ăn cơm với hoa quả theo nhiều cách khác nhau: cơm nóng ăn kèm xoài xanh chấm mắm, hay vừa ăn cơm vừa nhấm nháp những miếng dưa hấu mát lạnh... Đây có thể xem là một trải nghiệm ẩm thực rất riêng, mang đậm hương vị và khí hậu miền sông nước.
3 loại hoa quả phổ biến khi ăn cơm ở miền Tây
Trong vô số loại hoa quả miền Tây, có thể kể nhanh 3 loại được người dân ưa chuộng nhất khi ăn cùng cơm là xoài, dưa hấu và chuối.
1. Chuối - bùi ngọt, dễ kết hợp với nhiều món ăn
Chuối là loại quả "đa năng" trong bữa cơm miền Tây. Chuối sứ chín hoặc chuối tiêu mềm, bùi, thường được bổ đôi, ăn kèm cơm nóng hoặc món kho, tạo ra cảm giác lạ miệng nhưng rất dễ chịu. Ngoài ra, chuối còn được dùng làm nguyên liệu kết hợp với cơm trong các món truyền thống như cơm nếp chuối, tạo ra hương vị độc đáo, vừa ngọt vừa bùi, giúp bữa ăn thêm phong phú và đậm đà.
2. Xoài - vị chua ngọt kích thích khẩu vị
Xoài chín, có vị chua nhẹ xen lẫn ngọt thanh, là loại quả vô cùng được ưa chuộng khi ăn cùng cơm ở miền Tây. Vị chua ngọt tự nhiên của xoài giúp cân bằng vị mặn, béo từ cá kho, thịt kho hay tôm rim, tạo cảm giác bữa ăn dễ chịu và không ngán. Người miền Tây thường cắt xoài thành lát mỏng hoặc bào sợi, ăn kèm cơm trắng nóng hổi, đôi khi chấm chút muối ớt để tăng hương vị. Ngoài việc kích thích vị giác, xoài còn cung cấp chất xơ, giúp tiêu hóa tốt hơn và mang lại cảm giác thanh mát sau bữa ăn.
3. Dưa hấu - ngọt mát giải nhiệt
Dưa hấu không chỉ là món tráng miệng lý tưởng mà còn thường xuất hiện trong bữa cơm. Miếng dưa hấu đỏ mọng, ngọt thanh khi ăn cùng cơm giúp tạo cảm giác dễ chịu, đặc biệt trong những ngày nắng nóng ở miền Tây. Dưa hấu thường được cắt thành miếng vừa ăn, đặt sẵn trên mâm cơm, người ta vừa ăn cơm vừa nhấm nháp, hoặc kết hợp với các món gỏi để tăng hương vị tươi mới. Sự mát lành của dưa hấu còn giúp cân bằng vị giác, làm giảm cảm giác ngán từ các món mặn.