Làm rõ sai phạm, xử lý cả lãnh đạo diện Bộ Chính trị, Ban Bí thư quản lý

Ủy ban Pháp luật và Tư pháp nhận thấy công tác phát hiện, xử lý tham nhũng, tiêu cực tiếp tục được đẩy mạnh; làm rõ sai phạm, xử lý nhiều cán bộ, công chức, trong đó có cả lãnh đạo thuộc diện Bộ Chính trị, Ban Bí thư quản lý.

Ủy ban Thường vụ Quốc hội sáng nay cho ý kiến về các báo cáo của Chính phủ về công tác phòng, chống tội phạm và vi phạm pháp luật, công tác thi hành án, công tác phòng, chống tham nhũng năm 2025; các báo cáo công tác của Viện trưởng Viện kiểm sát nhân dân tối cao, Chánh án Tòa án nhân dân tối cao năm 2025 và tổng kết công tác nhiệm kỳ Quốc hội khóa 15.

Chủ nhiệm Ủy ban Pháp luật và Tư pháp Hoàng Thanh Tùng đã trình bày thẩm tra các báo cáo.

Về báo cáo của Chính phủ về công tác phòng, chống tội phạm và vi phạm pháp luật năm 2025, thường trực Ủy ban Pháp luật và Tư pháp nhận định mặc dù các loại tội phạm và vi phạm pháp luật đều giảm so với cùng kỳ (giảm 21%). Tuy nhiên, một số loại tội phạm vẫn tăng như lừa đảo, chiếm đoạt tài sản, gây rối trật tự công cộng.

Phát hiện nhiều phương thức, thủ đoạn mới của tội phạm kinh tế, lừa đảo, buôn lậu. Số tài sản tham nhũng thu hồi ở giai đoạn điều tra tăng rất cao (tăng 181,01%).

Tội phạm liên quan đến lãng phí trong đầu tư, xây dựng gây thiệt hại nghiêm trọng đến ngân sách nhà nước được phát hiện, xử lý nhiều hơn. Tuy nhiên, tội phạm ma túy tiếp tục diễn biến phức tạp với quy mô lớn, có tính chất đặc biệt nghiêm trọng; vi phạm pháp luật và tội phạm về lĩnh vực an toàn thực phẩm diễn ra phức tạp, gây hậu quả nghiêm trọng tới sức khỏe của nhân dân... 

Công tác điều tra, xử lý tội phạm cơ bản được tiến hành theo đúng quy định của pháp luật, kết quả một số nội dung công tác vượt chỉ tiêu yêu cầu của Nghị quyết số 96 của Quốc hội. Tuy nhiên, tỷ lệ giải quyết tin báo, tố giác tội phạm mới đạt 85,45%, chưa đạt chỉ tiêu Quốc hội giao...

Không có trường hợp kết án oan hoặc bỏ lọt tội phạm

Về báo cáo của Chánh án TANDTC về công tác của các tòa án, thường trực Ủy ban Pháp luật và Tư pháp nhận thấy, cùng với tình hình tội phạm diễn biến phức tạp, các tranh chấp dân sự, khiếu kiện hành chính đều tăng so với cùng kỳ năm trước. Về cơ bản, các vụ việc đã được tòa án các cấp xét xử, giải quyết trong thời hạn luật định.

Không có trường hợp nào kết án oan người vô tội hoặc bỏ lọt tội phạm. Việc giải quyết các vụ việc dân sự cơ bản bảo đảm quyền và lợi ích hợp pháp của các bên đương sự. Công tác xét xử các vụ án hành chính đã có tiến bộ hơn năm 2024. Việc giải quyết đơn đề nghị giám đốc thẩm, tái thẩm có nhiều cố gắng. 

Về báo cáo của Chính phủ về công tác thi hành án, việc thi hành xong các vụ án tín dụng, ngân hàng thu về trên 30.671 tỷ đồng và các vụ án kinh tế, tham nhũng thu trên 22.342 tỷ đồng. Mặc dù vậy, tỷ lệ thi hành án dân sự chung lại giảm 6,13% về việc, chưa đạt chỉ tiêu Quốc hội giao, lượng án có điều kiện thi hành tồn đọng chuyển kỳ sau còn ở mức cao.

Về thi hành án hình sự, dù số lượng người chấp hành án phạt tù tăng mạnh, các cơ sở giam giữ cơ bản bảo đảm tốt an ninh, an toàn và thực hiện chế độ giáo dục cải tạo phạm nhân. Kết quả tích cực thể hiện qua việc Tòa án quyết định giảm thời hạn chấp hành án phạt tù cho 75.008 phạm nhân và Chủ tịch nước quyết định đặc xá cho 22.081 người.

Song, hạn chế lớn đáng lưu ý là công tác quản lý, giám sát tại một số cơ sở giam giữ còn sơ hở, dẫn đến một số trường hợp phạm nhân trốn, phạm tội mới, đánh nhau. Đáng chú ý, số phạm nhân vi phạm kỷ luật và xếp loại cải tạo kém tăng.

Về kết quả công tác phòng, chống tham nhũng, thường trực Ủy ban Pháp luật và Tư pháp nhận thấy công tác hoàn thiện thể chế và thực hiện các giải pháp phòng ngừa tham nhũng đạt kết quả tích cực. Đã tập trung rà soát, xử lý các công trình, dự án chậm tiến độ, tồn đọng kéo dài, gây thất thoát, lãng phí lớn.

Công tác phát hiện, xử lý tham nhũng, tiêu cực qua hoạt động thanh tra, kiểm tra, kiểm toán tiếp tục được đẩy mạnh. Công tác điều tra, truy tố, xét xử các vụ án tham nhũng cơ bản được thực hiện theo đúng quy định của pháp luật; tiếp tục phát hiện, xử lý nhiều vụ án tham nhũng lớn, gây hậu quả nghiêm trọng; làm rõ sai phạm, xử lý nhiều cán bộ, công chức, trong đó có cả lãnh đạo thuộc diện Bộ Chính trị, Ban Bí thư quản lý.

Công tác thu hồi tài sản tham nhũng trong giai đoạn điều tra đạt kết quả rất tích cực. 

Tuy nhiên, tình trạng vi phạm về thực hiện công khai, minh bạch; trách nhiệm giải trình; định mức, tiêu chuẩn, chế độ; quy tắc ứng xử; kiểm soát tài sản, thu nhập vẫn chưa có nhiều chuyển biến tích cực. Công tác tự kiểm tra phát hiện tham nhũng trong nội bộ chưa có chuyển biến tích cực. Tình trạng tham nhũng ngay trong các cơ quan có nhiệm vụ phòng chống tham nhũng; nhũng nhiễu, tiêu cực trong khu vực hành chính, dịch vụ công chưa được khắc phục.

Thường trực Ủy ban Tư pháp và Pháp luật đề nghị Chính phủ phân tích rõ “nguy cơ” của tham nhũng, lãng phí, tiêu cực đối với sự tồn vong của chế độ đến nay đã được đẩy lùi đến đâu để dự báo đúng tình hình. Cơ quan thẩm tra cũng đề nghị tổng kết, đánh giá đầy đủ các hạn chế, nguyên nhân, nhận diện rõ các khó khăn, thách thức mới trong công tác phòng chống tham nhũng, lãng phí, tiêu cực để đề ra giải pháp đột phá, đáp ứng yêu cầu.