Làm thế nào để chứng minh tội diệt chủng, tội ác chiến tranh nặng nhất?

Một ủy ban điều tra của Liên Hiệp Quốc đã kết luận Israel phạm tội diệt chủng ở Gaza, cáo buộc mà Israel liên tục phủ nhận. Hãy cùng tìm hiểu cách định nghĩa tội diệt chủng về mặt pháp lý và cách thức Liên Hiệp Quốc điều tra.

Israel đã bị cáo buộc phạm tội diệt chủng ở Gaza, bao gồm cả bởi một ủy ban điều tra của Liên Hiệp Quốc, mà Israel gọi là kết luận của ủy ban này là thiên vị và dựa trên bằng chứng chưa được xác minh.

Vậy, tội diệt chủng là gì, và hội đồng Liên Hiệp Quốc đã đưa ra kết luận như thế nào?

Tội diệt chủng là gì?

Công ước về Tội diệt chủng năm 1948 định nghĩa tội diệt chủng là những tội ác được thực hiện “với ý định tiêu diệt, toàn bộ hoặc một phần, một nhóm dân tộc, sắc tộc, chủng tộc hoặc tôn giáo”.

Bà Devika Hovell, giáo sư luật quốc tế công tại Trường Kinh tế London, giải thích rằng: “Ý định đó là điều khiến tội diệt chủng khác biệt với các tội ác quốc tế khác, không phải ở quy mô giết chóc, mà là ở mục tiêu xóa bỏ sự tồn tại của nhóm”.

Có năm hành vi có thể cấu thành tội diệt chủng, bao gồm: Giết hại các thành viên của một nhóm, gây ra tổn hại nghiêm trọng về thể chất hoặc tinh thần cho họ, tạo ra các điều kiện được tính toán để tiêu diệt họ, ngăn cản việc sinh nở, hoặc cưỡng bức chuyển trẻ em sang các nhóm khác.

Cuộc điều tra của Liên Hiệp Quốc bao gồm 23 tháng phỏng vấn các nạn nhân, nhân chứng và bác sĩ, cũng như phân tích các tài liệu nguồn mở và hình ảnh vệ tinh.

Cuộc điều tra kết luận rằng chính quyền và lực lượng an ninh Israel đã thực hiện bốn trong số năm hành vi diệt chủng. Theo đó Israel “đã và đang có ý định diệt chủng nhằm tiêu diệt, toàn bộ hoặc một phần, người Palestine ở Dải Gaza”.

Tòa án cũng tuyên bố rằng nhà nước Israel phải chịu trách nhiệm về “việc không ngăn chặn được tội diệt chủng, việc thực hiện tội diệt chủng và việc không trừng phạt tội diệt chủng đối với người Palestine ở Dải Gaza”.

Tội diệt chủng được chứng minh như thế nào?

Để kết tội một quốc gia hoặc cá nhân về tội diệt chủng, tòa án phải chứng minh rằng ít nhất một trong năm hành vi cấu thành tội diệt chủng đã diễn ra và các nạn nhân thuộc một nhóm quốc gia, sắc tộc, chủng tộc hoặc tôn giáo riêng biệt.

Việc chứng minh tội này khó hơn các tội danh khác, chẳng hạn như tội ác chống lại loài người, vì nó đòi hỏi bằng chứng về ý định cụ thể.

Vụ án diệt chủng tại Tòa án Công lý Quốc tế chống lại Israel do Nam Phi khởi kiện. Thường được gọi là Tòa án Thế giới, đây là tòa án cao nhất giải quyết các tranh chấp giữa các quốc gia.

Riêng Tòa án Hình sự Quốc tế (tức ICC) có thể truy tố các cá nhân về tội diệt chủng.

Tháng 11 năm ngoái, tòa án này đã ban hành lệnh bắt giữ các ông Netanyahu và Gallant vì cáo buộc phạm tội ác chiến tranh và tội ác chống lại loài người trong cuộc xung đột ở Gaza. Tuy nhiên, các công tố viên vào thời điểm đó không đưa ra cáo buộc diệt chủng.