Kỹ năng trong thời đại AI: Giỏi tiếng Anh và phải biết đồng cảm, có tư duy trách nhiệm

AI tác động đến kinh tế toàn cầu, định nghĩa lại chuỗi giá trị, từ sản xuất thông minh, logistics tự động, giáo dục cá nhân hóa, y tế dự đoán bệnh sớm... Tuy nhiên rất nhiều chuyên gia quốc tế cho rằng AI vẫn là cơ hội mở cho những ai biết nắm bắt.

Không chỉ Việt Nam và TP.HCM xác định thế hệ trẻ là động lực kết nối và đổi mới sáng tạo, chia sẻ tại Diễn đàn Kinh tế mùa thu 2025, lãnh đạo và chuyên gia từ nhiều nước cũng chia sẻ kinh nghiệm tạo điều kiện và đào tạo người trẻ trong thời đại của trí tuệ nhân tạo (AI).

Hiểu AI và tư duy quốc tế, giải quyết những vấn đề xuyên biên giới

Phát biểu mở đầu tọa đàm AI Generation NOW (Thế hệ AI đương thời), ông Chang Lih Kang, Bộ trưởng Bộ Khoa học, Công nghệ và Đổi mới sáng tạo Malaysia, nhận định các quốc gia sẽ phải tạo điều kiện để giới trẻ tiếp xúc và hợp tác xuyên biên giới, hình thành cách tiếp cận "tư duy toàn cầu - hành động địa phương".

Tư kinh nghiệm của Malaysia, ông Chang cho biết thanh niên đất nước này được tạo điều kiện để tiếp xúc và hợp tác quốc tế mạnh mẽ, thông qua các cuộc thi sáng tạo, hackathon và các chương trình hợp tác khoa học - công nghệ trong khu vực.

Ở Malaysia, một sinh viên ở vùng nông thôn có thể trao đổi ý tưởng, thiết kế với bạn bè ở Singapore hay Seoul. Ông Chang cho rằng điều này rất quan trọng, vì trong kỷ nguyên số, biên giới không còn quyết định cơ hội. AI kết nối cộng đồng, doanh nghiệp và ý tưởng xuyên lục địa.

"Những thách thức mang tính liên quốc gia, như nông nghiệp bền vững, dịch vụ công số, hay khả năng chống chịu với biến đổi khí hậu đều là những vấn đề xuyên biên giới, và các giải pháp sẽ trở nên hiệu quả hơn khi được định hình bởi sự đa dạng trong khu vực", ông Chang nêu.

Ngoài ra, ông Chang cũng lưu ý cần định hướng thanh niên trước tiên là ý tưởng cho các giải pháp nhỏ, hỗ trợ hiệu quả cho các cộng đồng yếu thế. Tại Malaysia, giới trẻ nước này từng phát triển chatbot đơn giản giúp nông dân xem thông tin thời tiết, thị trường, hay thiết kế công cụ hỗ trợ người khiếm thị truy cập dịch vụ công online.

Bộ trưởng Malaysia cho biết đây là những giải pháp rất đời thường, nhưng nuôi dưỡng được lòng đồng cảm, tư duy trách nhiệm và tư duy thiết kế lấy con người làm trung tâm của thế hệ trẻ.

Không ngại hỏi, không ngại thất bại

Ngoài tư duy trách nhiệm trong các ý tưởng, ông Daniel Theobald, đồng sáng lập MassRobotics, nhà sáng lập và Giám đốc đổi mới Vecna Robotics, còn nhắc nhở những người trẻ đang rất khát khao làm chủ công nghệ và đổi mới cần có tinh thần dám khác biệt, nhưng cũng dám thất bại.

Chia sẻ kinh nghiệm cá nhân, ông Theobald nói ông thành công vì đã "không đi theo đám đông và tìm kiếm cơ hội để trở nên độc đáo". Đây là một trong những kỹ năng lớn nhất mà người trẻ cần học, theo chuyên gia này.

"Đừng quá phấn khích trước các mô hình ngôn ngữ lớn hay các công nghệ tương tự. Hãy tìm một vấn đề thật, một vấn đề quan trọng mà ai đó sẵn sàng trả tiền thật để giải quyết. Tập trung giải quyết vấn đề đó theo cách đơn giản nhất, hiệu quả nhất về mặt kinh tế, rồi từ đó phát triển lên", ông Theobald đề xuất.

Đối với các bạn trẻ có ý tưởng hay đang phát triển start-up, ông Theobald nhấn mạnh thực tế về tỉ lệ thất bại cao của các mô hình khởi nghiệp. "Tỉ lệ này là không thể chấp nhận được - và điều đó xảy ra đơn giản vì chúng ta không chia sẻ với nhau một cách hiệu quả về những thất bại của mình", chuyên gia này nêu nguyên nhân.

Để tránh rơi vào "vết xe đổ" này, ông Theobald khuyến nghị thanh niên sẽ cần rèn luyện kỹ năng nhờ sự giúp đỡ, không ngại hợp tác, chủ động kết nối, đặt câu hỏi và học hỏi lẫn nhau, và chính điều này sẽ giúp mỗi cá nhân không lặp lại sai lầm.