Kiểm soát chặt thị trường vàng và tỷ giá

Sáng 6.9, Thủ tướng Phạm Minh Chính chủ trì phiên họp Chính phủ thường kỳ tháng 8.

Báo cáo tại cuộc họp cho biết, kết quả KT-XH 8 tháng tiếp tục xu hướng tích cực, tháng sau tốt hơn tháng trước. Nhiều tổ chức quốc tế tiếp tục đánh giá tích cực, lạc quan và dự báo năm 2025 VN thuộc nhóm nước tăng trưởng cao hàng đầu khu vực và thế giới.

Áp lực tỷ giá, lạm phát

Về tình hình quản lý thị trường vàng, theo Phó thống đốc Ngân hàng Nhà nước (NHNN) Đoàn Thái Sơn, khoảng 1 tuần gần đây, giá vàng thế giới tăng vọt, tương ứng hơn 3 triệu đồng/lượng. Các thông tin về giá vàng tăng, tạo tâm lý kỳ vọng giá vàng phá đỉnh, lên 3.500 USD/ounce lan rộng, khiến nhu cầu mua vàng tích trữ tăng mạnh.

Ông Sơn nêu rõ, đợt tăng giá vàng vừa qua là do 3 yếu tố chính. Thứ nhất là giá vàng thế giới tăng rất cao. Thứ hai là kỳ vọng và tâm lý của thị trường rằng giá vàng sẽ tăng tiếp, dẫn đến nhu cầu mua vàng của người dân tăng rất cao. Ngoài ra, do quá trình chuyển đổi cơ chế quản lý vàng theo cơ chế mới, NHNN tạm thời dừng việc bán vàng SJC ra thị trường, dẫn đến cung vàng khá khan hiếm.

Theo chỉ đạo của Chính phủ, NHNN vừa kết thúc đợt thanh tra đối với tất cả doanh nghiệp kinh doanh vàng lớn cũng như NH thương mại có mảng kinh doanh vàng lớn và đang trong quá trình triển khai thực hiện kết luận thanh tra.

Đáng chú ý, theo ông Sơn, lạm phát cơ bản thời gian qua duy trì trên mức 3% "đáng lo ngại". Thông thường, ngưỡng 3% đã được coi là dấu hiệu cảnh báo trong điều hành chính sách. Bên ngoài, áp lực lạm phát toàn cầu vẫn rất lớn, giá năng lượng, nguyên vật liệu, cùng những biến động khó lường của thị trường thế giới khiến chi phí sản xuất và nhập khẩu tăng mạnh. Trong nước, giá thuê nhà và chi phí ăn uống ngoài gia đình tăng nhanh, cộng thêm giá vàng cùng một loạt mặt hàng nhà nước quản lý được điều chỉnh, đã tạo thêm gánh nặng cho lạm phát.

"Với xu hướng này, NHNN đồng tình với Bộ Tài chính về việc cần theo dõi sát sao và điều hành một cách rất linh hoạt. Khi có diễn biến mới, chúng ta cần phải đi trước, đón đầu. Kinh nghiệm cho thấy, nếu lạm phát đã vượt một ngưỡng nhất định thì các giải pháp kiểm soát sau đó sẽ phải trả giá rất đắt", ông Sơn đánh giá và cho hay trong năm nay, đặc biệt tháng 8, tỷ giá chịu nhiều áp lực. Lãi suất USD duy trì ở mức cao trong khi lãi suất tiền đồng thấp cũng tạo ra xu hướng chuyển vốn. Để ứng phó, NHNN điều hành linh hoạt tỷ giá, phối hợp với công cụ lãi suất, thanh khoản và sẵn sàng bán ngoại tệ khi cần thiết. Tính đến 4.9, tỷ giá giao dịch ở mức 26.380 đồng/USD, giảm 0,09% so với ngày 22.8 - thời điểm cơ quan này bán can thiệp, nhưng vẫn tăng 3,45% so với cuối năm 2024. Ngoài ra, trước các nguyên nhân khách quan từ tình hình thế giới, áp lực tỷ giá thời gian tới được dự báo vẫn còn lớn…

Chia sẻ thêm tại họp báo Chính phủ chiều cùng ngày, Phó thống đốc NHNN Phạm Thanh Hà cho biết Nghị định 232 về kinh doanh vàng có hiệu lực thi hành từ ngày 10.10. NHNN đang khẩn trương hoàn thiện các văn bản hướng dẫn. "NHNN sẽ phối hợp chặt chẽ với Bộ Công an, Thanh tra Chính phủ và các cơ quan chức năng triển khai thực hiện ngay các chỉ đạo của Thủ tướng Chính phủ về việc quản lý công tác quản lý thị trường vàng, đảm bảo tuân thủ nghiêm các quy định của pháp luật", ông Hà khẳng định.

Không để dòng tiền đi vào đầu cơ

Kết luận phiên họp, bên cạnh kết quả đạt được là cơ bản, Thủ tướng Phạm Minh Chính thẳng thắn chỉ rõ những hạn chế, bất cập. Theo đó, sức ép chỉ đạo điều hành kinh tế vĩ mô còn lớn, nhất là về lãi suất, tỷ giá, lạm phát trước những biến động bên ngoài. Hoạt động sản xuất kinh doanh một số lĩnh vực còn khó khăn, nhất là doanh nghiệp vừa và nhỏ. Giá vàng biến động, giá cả một số mặt hàng cần quản lý, kiểm soát chặt chẽ hơn.

Cạnh đó, thể chế, pháp luật một số lĩnh vực còn vướng mắc; việc triển khai mô hình chính quyền địa phương 2 cấp có lúc, có nơi còn bất cập. Đời sống của một bộ phận người dân còn khó khăn; tình hình thiên tai, lũ lụt dự báo tiếp tục diễn biến phức tạp, khó lường.

Về định hướng thời gian tới, Thủ tướng yêu cầu phải kiểm soát tỷ giá kịp thời, linh hoạt, hiệu quả; kiểm soát lãi suất ổn định và hệ thống NH phấn đấu tiết giảm chi phí để giảm lãi suất cho vay, chia sẻ với người dân, doanh nghiệp, đất nước. Kiểm soát giá vàng, giá USD theo các công cụ đã có, các cơ quan quyết định theo thẩm quyền, nếu cần gì, thiếu gì thì phải kịp thời báo cáo Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ.

Tăng trưởng tín dụng phải hướng dòng tiền vào sản xuất kinh doanh, cải thiện đời sống nhân dân, kiểm soát tín dụng, không để dòng tiền đi vào đầu cơ; thanh tra, kiểm tra, kiểm soát các NH chỉ huy động mà không cho vay hoặc cho vay ít. Thủ tướng giao Phó thủ tướng thường trực Nguyễn Hòa Bình trực tiếp chỉ đạo, Thanh tra Chính phủ vào cuộc để tăng cường thanh tra, kiểm tra lĩnh vực NH theo quy định của Đảng và pháp luật, không để vi phạm nhỏ thành sai phạm lớn.

Về chính sách tài khóa, Thủ tướng lưu ý phải đặc biệt tập trung giải ngân đầu tư công; huy động, dẫn dắt đầu tư xã hội; nghiên cứu phát hành trái phiếu công trình. Bộ Tài chính tăng cường quản lý thu, chi ngân sách nhà nước, phấn đấu thu ngân sách năm 2025 tăng 25% so với dự toán, phấn đấu giải ngân vốn đầu tư công đạt 100% kế hoạch.

Thủ tướng nhấn mạnh cần tập trung tháo gỡ khó khăn, vướng mắc, triển khai hiệu quả mô hình chính quyền địa phương 2 cấp. Đồng thời, tập trung tháo gỡ khó khăn, vướng mắc cho các dự án tồn đọng kéo dài.

Thủ tướng yêu cầu dự án điện hạt nhân phải được phê duyệt sớm; giao Phó thủ tướng Bùi Thanh Sơn và Bộ Công thương, Bộ KH-CN, Bộ NN-MT phải tập trung xây dựng chiến lược phát triển điện hạt nhân. Khẩn trương chuẩn bị triển khai Dự án đường sắt tốc độ cao Lào Cai - Hà Nội - Hải Phòng…