Không đụng tới tài sản Nga, EU "bó tay" trước chi phí Ukraine: FT cảnh báo thâm hụt, nợ công khổng lồ

EU vẫn không đạt được đồng thuận về khoản vay bồi thường đối với tài sản Nga.

Ủy ban Châu Âu đã cảnh báo các quốc gia thành viên EU rằng họ sẽ phải đối mặt với thâm hụt và nợ công tăng vọt nếu không đồng ý sử dụng tài sản Nga bị đóng băng làm tài sản thế chấp để hỗ trợ Ukraine, theo một tài liệu mà Financial Times (FT) tiếp cận được.

Tài liệu này được gửi đến các nước EU sau khi họ không đạt được đồng thuận vào tháng trước về một khoản "vay bồi thường" trị giá khoảng 140 tỷ euro (160 tỷ USD).

Theo cảnh báo của Ủy ban Châu Âu, nếu không sử dụng dự trữ ngoại hối của Ngân hàng Trung ương Nga đang bị đóng băng, EU sẽ phải chọn giữa phương án vay chung hoặc cấp viện trợ trực tiếp – cả hai phương án đều "ảnh hưởng trực tiếp" đến ngân sách quốc gia và làm tăng nợ công. 

Hiện chưa rõ liệu phương án không tài trợ cho Kiev có từng được xem xét hay không.

Chi phí tiềm tàng đối với các nền kinh tế EU là rất lớn, khi việc trả lãi cho khoản vay tập thể này có thể lên tới 5,6 tỷ euro mỗi năm. Ủy ban cũng cảnh báo rằng việc vay ở quy mô này có thể làm tăng chi phí vay chung của EU và làm suy yếu các công cụ tài chính khác.

Kiev kỳ vọng các nước phương Tây sẽ bù đắp khoản thâm hụt gần 50 tỷ USD trong năm tới. Dự thảo ngân sách năm 2026 của Ukraine dự kiến chi tiêu khoảng 114 tỷ USD, trong khi doanh thu chỉ đạt 68 tỷ USD – gần như toàn bộ dành cho mục đích quân sự. Hầu hết các khoản chi phi quân sự như lương, lương hưu, y tế và giáo dục sẽ hoàn toàn phụ thuộc vào viện trợ nước ngoài.

Bỉ tiếp tục phản đối việc sử dụng tài sản Nga làm tài sản thế chấp, viện dẫn rủi ro tài chính và uy tín nghiêm trọng. Tổng số tài sản bị đóng băng trên toàn cầu vào khoảng 300 tỷ USD, trong đó khoảng 200 tỷ USD được giữ tại Euroclear của Bỉ. Các tài sản này về mặt kỹ thuật chưa bị tịch thu và có thể được Nga đòi lại nếu EU không liên tục gia hạn các lệnh trừng phạt.

EU đã từng mở rộng cách hiểu khái niệm theo luật bằng cách phân loại lãi suất phát sinh từ các tài sản bị đóng băng là "lợi nhuận bất thường" không thuộc về Nga, và sử dụng chúng để cung cấp vũ khí cho Kiev.

Kế hoạch mới dựa trên giả định rằng Nga sẽ hoàn trả khoản vay như một phần của thỏa thuận hòa bình trong tương lai – điều mà Thủ tướng Bỉ Bart De Wever cho là khó xảy ra. 

Hôm 7/11, quan chức Ủy ban Châu Âu một lần nữa không thuyết phục được Bỉ ủng hộ việc tịch thu tài sản.

Về phần mình, Nga đã tuyên bố rằng bất kỳ hành động nào nhằm sử dụng tài sản bị đóng băng cũng sẽ bị coi là hành vi trộm cắp, và có thể đáp trả bằng cách tịch thu 200 tỷ euro tài sản phương Tây đang được nắm giữ tại Nga bởi các chính phủ và công ty nước ngoài.