Không có gì làm khó được thế hệ 'vỡ lòng' công sở

Công nghệ trở thành “người hướng dẫn” mới, hỗ trợ người trẻ quản lý công việc hiệu quả và sáng tạo linh hoạt hơn.

Sau khi tốt nghiệp, nhiều cử nhân trẻ bước vào thế giới công sở với tâm thế háo hức. Nhưng chỉ vài tháng sau, cảm xúc đó nhanh chóng trở thành hoang mang, mệt mỏi, thậm chí thất vọng.

Nhiều người quy trách nhiệm cho “vấn đề thế hệ”, cho rằng giới trẻ quá nhạy cảm hoặc thiếu kiên nhẫn. Nhưng nghiên cứu The Biggest Hurdles Recent Graduates Face Entering the Workforce (Những rào cản lớn nhất mà sinh viên mới tốt nghiệp gặp phải khi bước vào lực lượng lao động) của Harvard Business Review (2019) chỉ ra nguyên nhân sâu xa hơn: đó là phần lớn sinh viên chưa được chuẩn bị cho bước chuyển khó khăn này.

Chông chênh sau tốt nghiệp

Tại công sở, phản hồi thường mang tính định tính, đôi khi chỉ là vài lời nhận xét hay cái gật đầu. Với những người quen thang điểm rõ ràng ở trường học, sự mơ hồ này dễ khiến họ không biết mình đang ở đâu trong công việc.

Cách nhận phản hồi cũng là thử thách. Nếu ở trường, góp ý đến qua email hoặc vài dòng chấm bài, thì ở môi trường làm việc, phản hồi trực diện và cá nhân hơn. Nhiều bạn trẻ chưa được hướng dẫn cách đón nhận cả lời khen lẫn phê bình một cách chuyên nghiệp.

Sự chuyển đổi từ “trách nhiệm cá nhân” sang “trách nhiệm tập thể” khiến áp lực tăng lên. Trong lớp học, sai sót chỉ ảnh hưởng điểm số; còn tại doanh nghiệp, một lỗi nhỏ có thể tác động đến cả đội, khách hàng hoặc uy tín công ty. Điều này khiến nhiều nhân sự trẻ luôn trong trạng thái sợ sai và căng thẳng.

Để thích nghi, người trẻ cần chủ động học hỏi, rèn kỹ năng mềm và quan sát cách vận hành thực tế của môi trường công sở.

Theo Forbes, Gen Z, những người sinh năm 1997-2012, gia nhập thị trường lao động trong bối cảnh nhiều biến động, điển hình là công nghệ thay đổi nhanh, AI tự động hóa những tác vụ vốn là nền tảng để học nghề, và các định kiến thế hệ vẫn bủa vây.

Cosmin Pitigoi, CFO của Flywire, cho biết ngày càng nhiều công ty cắt giảm vị trí entry-level (cấp đầu vào) vì phần việc cơ bản đã được giao cho AI. Điều này đồng nghĩa việc học hỏi thông qua va chạm thực tế, vốn là bước khởi đầu quan trọng, bị thu hẹp lại.

Đặc biệt, đại dịch Covid-19 tiếp tục để lại ảnh hưởng sâu dài lên quá trình gia nhập thị trường lao động của nhóm này. Nhiều người trẻ bắt đầu sự nghiệp bằng mô hình làm việc hoàn toàn trực tuyến, dẫn đến việc thiếu tiếp xúc với những “tín hiệu ngầm” nơi công sở như cách chào hỏi, phong thái giao tiếp hay quy tắc trang phục. Không có các quan sát tự nhiên trong văn phòng, Gen Z dễ cảm thấy môi trường làm việc trở nên khó đoán hơn, buộc doanh nghiệp phải đưa ra hướng dẫn rõ ràng và hỗ trợ nhiều hơn ở giai đoạn hội nhập.

Song song đó là định kiến “Gen Z khó quản lý”. Những phê phán về sự cứng nhắc, thiếu linh hoạt hay đòi hỏi nhiều quyền lợi thường xuất phát từ chênh lệch kỳ vọng giữa thế hệ trẻ và nhà tuyển dụng. Các lãnh đạo doanh nghiệp cũng thừa nhận kỳ vọng dành cho người mới ngày càng cao, buộc nhân sự trẻ phải chứng minh năng lực trong thời gian ngắn, khi cơ hội học nghề thực tế lại càng ít.

Tìm người hướng dẫn, đồng hành

Theo nhóm nghiên cứu của Harvard Business Review, để thích nghi, người trẻ cần đi theo hai hướng song song, chủ động học hỏi và rèn luyện kỹ năng mềm. Không chỉ dừng lại ở chuyên môn, họ cần quan sát cách đồng nghiệp giao tiếp, tiếp nhận phản hồi, quản lý thời gian và xử lý sai sót, những kỹ năng ít khi được đào tạo trong trường học.

“Kiến thức trong sách vở chỉ giúp bạn đi được một đoạn ngắn. Phần còn lại của hành trình là học cách sống, làm việc và trưởng thành trong một thế giới hoàn toàn khác”, nhóm nghiên cứu kết luận.

Trong quá trình này, người hướng dẫn giữ vai trò quan trọng. Cố vấn không nhất thiết phải lớn tuổi, mà quan trọng là từng trải qua sự choáng ngợp khi đi làm, hiểu rõ cảm giác mất phương hướng và biết cách vượt qua.

Tuy vậy, không phải lúc nào người trẻ cũng có cơ hội tiếp cận các “mentor” như vậy. Khi văn hóa làm việc linh hoạt trở thành tiêu chuẩn mới, họ còn cần thêm những công cụ có thể hỗ trợ mình trong từng nhịp công việc hàng ngày.

Một thiết bị có hiệu suất tốt, tính di động cao và mức giá dễ tiếp cận sẽ phù hợp cho người mới đi làm.

Công nghệ vì thế dần trở thành “người hướng dẫn” của thời đại mới, không chỉ cung cấp kho kiến thức vô hạn trên internet, mà còn giúp người trẻ giao lưu, kết nối với bạn đồng trang lứa hay những “mentor” trực tuyến, mở rộng mạng lưới học hỏi.

Bên cạnh đó, thiết bị thông minh cũng giúp ghi chép nhanh hơn, quản lý dự án ngăn nắp hơn và duy trì nhịp độ sáng tạo ngay cả khi phải di chuyển liên tục, những điều tưởng chừng nhỏ nhặt nhưng lại cực kỳ quan trọng nơi công sở hiện đại.

Đặc biệt, trong bối cảnh “work on the go” (làm việc mọi lúc mọi nơi) đã trở thành thói quen của nhiều nhân sự trẻ, một thiết bị mỏng nhẹ nhưng đủ mạnh để xử lý đa nhiệm là điều họ ngày càng ưu tiên.

Đây cũng là lý do các dòng tablet mang trải nghiệm “như PC” được chú ý, vừa linh hoạt như máy tính bảng, vừa mang lại khả năng thao tác quen thuộc của một chiếc laptop. HUAWEI MatePad 11.5 PaperMatte là một trong những gợi ý phù hợp.

Thiết bị có mức giá dễ tiếp cận với những nhân sự trẻ mới đi làm.

Máy được trang bị bàn phím bao da, cùng phần mềm văn phòng WPS Office PC với giao diện và thao tác gần như tương tự máy tính, giúp xử lý tài liệu nhanh mà không cần thay đổi thói quen làm việc.

Màn hình PaperMatte hạn chế phản chiếu, mang lại cảm giác đọc, viết tự nhiên hơn, đặc biệt hữu ích khi người dùng phải làm việc ở nhiều môi trường khác nhau.

Tính di động cao cũng là điểm cộng. Khi kết hợp cùng bút cảm ứng, bàn phím và chuột, tablet dễ dàng chuyển đổi giữa các “không gian làm việc”. Đi kèm mức giá dễ tiếp cận, thiết bị trở thành lựa chọn hợp lý cho những người mới đi làm.

Trong bối cảnh người trẻ phải đối mặt với nhiều rào cản và kỳ vọng, những công cụ như MatePad 11.5 PaperMatte không chỉ giúp nâng cao hiệu suất, mà còn giúp những nhân sự này tự tin hơn, yếu tố quan trọng để vượt qua giai đoạn thử thách nhất của sự nghiệp.