Khánh Hòa hướng tới điểm đến xanh toàn diện: Lợi thế tự nhiên lớn, quyết tâm còn lớn hơn

Từ bãi biển Nha Trang, vịnh Vân Phong đến Núi Chúa - Vĩnh Hy, Khánh Hòa sau khi sáp nhập với Ninh Thuận có một “bản đồ xanh” hiếm nơi nào sánh kịp: tiềm năng năng lượng tái tạo dẫn đầu cả nước, hệ sinh thái biển - rừng đặc hữu khó nơi nào có được.

Trong cuộc trao đổi với Tuổi Trẻ Online, ông Nguyễn Long Biên - phó chủ tịch UBND tỉnh Khánh Hòa - nhấn mạnh mục tiêu xây dựng "điểm đến xanh toàn diện": phát triển du lịch bền vững, kinh tế biển xanh và trung tâm năng lượng sạch tầm quốc gia - khu vực, dựa trên một bộ giải pháp rõ cam kết và có thể kiểm chứng.

Tầm nhìn và tiêu chuẩn "xanh toàn diện"

*  Lợi thế to lớn về du lịch xanh của Khánh Hòa trong bối cảnh đã hợp nhất với tỉnh Ninh Thuận là gì, thưa ông?

- Sau khi hợp nhất hai tỉnh Khánh Hòa và Ninh Thuận, tỉnh Khánh Hòa mới có rất nhiều lợi thể để phát huy tiềm năng phát triển du lịch xanh, không chỉ ở phía Bắc Khánh Hòa có vịnh Nha Trang tuyệt đẹp, mà ở phía Nam Khánh Hòa, vịnh Vĩnh Hy cũng mang đến trải nghiệm tuyệt với cho du khách khi hòa mình vào thiên nhiên hoang sơ với biển xanh ngọc, núi non hùng vĩ và hệ sinh thái vô cùng đa dạng.

Nghị quyết số 1 của Tỉnh ủy Khánh Hòa về tăng trưởng kinh tế hai con số giai đoạn 2025 – 2030, cũng xác định Khánh Hòa tập trung vào 4 trụ cột động lực tăng trưởng kinh tế, gồm: Công nghiệp; năng lượng; du lịch - dịch vụ; đô thị - xây dựng. Trong đó, phát triển ngành dịch vụ và du lịch theo hướng đa dạng, chất lượng cao, có hàm lượng trí thức và công nghệ cao.

* Khái niệm "điểm đến xanh toàn diện" mà tỉnh đang theo đuổi được hiểu cụ thể ra sao, thưa ông?

- Với chúng tôi, "xanh toàn diện" không chỉ là trồng thêm cây hay giảm rác nhựa. Đó là một hệ tiêu chuẩn vận hành cho toàn bộ hệ sinh thái điểm đến, bao gồm: (i) lưu trú - dịch vụ du lịch tuân thủ chuẩn xanh; (ii) giao thông - logistics giảm phát thải; (iii) bảo tồn - phục hồi hệ sinh thái biển; (iv) năng lượng tái tạo tham gia thiết thực vào nguồn cung của khu du lịch, đô thị và hạ tầng; (v) quản trị dữ liệu - minh bạch chỉ số môi trường. 

Điểm đến xanh phải cho du khách trải nghiệm "xanh" từ lúc hạ cánh ở Cam Ranh, di chuyển bằng phương tiện ít phát thải, lưu trú đạt nhãn bền vững, đến các hoạt động biển thân thiện với rạn san hô.

* Lợi thế nào giúp Khánh Hòa có thể đi nhanh trên lộ trình này?

- Trước hết là vịnh Nha Trang - thành viên Câu lạc bộ các vịnh đẹp nhất thế giới từ năm 2003, được truyền thông quốc tế công nhận rộng rãi, tạo "thương hiệu thiên nhiên" khác biệt cho chúng tôi.

Thứ hai là hệ sinh thái biển đặc sắc với Khu bảo tồn Hòn Mun - khu bảo tồn biển đầu tiên ở Việt Nam - nơi chúng tôi đã áp dụng các biện pháp tạm dừng lặn ngắm, tàu đáy kính từ tháng 6-2022 để phục hồi rạn, hiện chương trình phục hồi được triển khai theo lộ trình thận trọng.

Thứ ba là năng lượng tái tạo của Ninh Thuận, "thủ phủ" năng lượng sạch, với 57 dự án điện gió, điện mặt trời, tổng công suất gần 3.750 MW vận hành đến cuối năm 2024, là nền tảng để hình thành các "khu du lịch - đô thị - công nghiệp" vận hành bằng điện xanh.

* Khánh Hòa định nghĩa và đo lường "xanh" như thế nào ở cấp điểm đến?

- Chúng tôi chọn cách làm cụ thể, dễ kiểm chứng. Tỉnh đặt bộ chỉ số xanh theo ba nhóm: 

(1) Khí hậu - năng lượng (tỉ lệ điện sạch tiêu thụ tại cơ sở lưu trú 3 - 5 sao, phát thải CO₂/khách/đêm, tỉ lệ phương tiện công cộng - kết nối sân bay dùng nhiên liệu sạch); 

(2) Thiên nhiên - biển (tăng độ phủ rạn san hô sống ở các điểm lặn, tỉ lệ hoạt động ven bờ có giấy phép và giám sát khu bảo tồn, diện tích không gian xanh đô thị ven biển); 

(3) Quản trị - xã hội (tỉ lệ cơ sở đạt Nhãn Bông Sen Xanh, tỉ lệ rác tái chế tại khu nghỉ dưỡng, tỉ lệ lao động địa phương được đào tạo nghề xanh). 

Bộ tiêu chí này sẽ công khai theo quý để doanh nghiệp và du khách cùng giám sát.

Chính sách, cam kết và lộ trình 24 tháng

* Du lịch xanh bắt đầu từ cơ sở lưu trú. Tỉnh sẽ dùng chuẩn gì để đo và khuyến khích?

- Chúng tôi lấy chuẩn quốc gia - Nhãn du lịch bền vững Bông Sen Xanh - làm "sàn tối thiểu", hướng đến hài hòa với Global Sustainable Tourism Criteria. Nhãn Bông Sen Xanh có 5 cấp độ, đánh giá hơn 80 tiêu chí về quản trị bền vững, lợi ích cộng đồng - văn hóa và tác động môi trường. 

Tỉnh đặt mục tiêu đến năm 2027, 100% cơ sở 4 - 5 sao đạt hoặc cam kết lộ trình đạt Nhãn; nhóm 3 sao phấn đấu 70%. Song song là giảm dần nhựa dùng một lần, phân loại - tái chế tại nguồn và báo cáo phát thải hằng năm.

* Ông có thể thể chia sẻ trong 24 tháng tới, tỉnh ưu tiên những "mũi nhọn" nào?

- Có ba nhóm việc. Một là, bảo tồn - phục hồi: Mở rộng mạng lưới phao neo sinh thái ở các bãi lặn trọng điểm; hoàn thành bản đồ sức chịu tải du lịch cho từng vịnh - đảo; lắp hệ thống quan trắc rạn kết nối dữ liệu mở để nhà khoa học, câu lạc bộ lặn và du khách cùng giám sát.

Hai là, chuẩn hóa dịch vụ xanh: Rà soát và công bố danh mục cơ sở đạt Nhãn Bông Sen Xanh, gắn với ứng dụng số để du khách dễ lựa chọn; triển khai chuẩn phân loại - thu gom - tái chế cho các khu nghỉ dưỡng quy mô trên 200 phòng; thí điểm đấu nối điện mái cho tổ hợp du lịch - thương mại.

Ba là, cửa ngõ kết nối xanh: Cùng Cảng hàng không quốc tế Cam Ranh mở rộng đường bay thẳng từ các thị trường đang tăng trưởng nhanh (Hàn Quốc, Đông Bắc Á, Trung Đông), kết hợp dịch vụ xe buýt điện/xe lai vào trung tâm Nha Trang và trục Cam Ranh - Ninh Hải - Phan Rang - Tháp Chàm. 

Dữ liệu năm 2024 - 2025 cho thấy lượng khách quốc tế qua Cam Ranh phục hồi mạnh. Đây là thời điểm "vàng" để định vị Khánh Hòa là điểm đến xanh trong mắt du khách quốc tế.

* Xin cám ơn ông!